Trump bất ngờ tặng không liên minh Putin-Assad "món quà lớn"

Từ trái qua phải: Tổng thống Mỹ Donald Trump, Tổng thống Nga Putin, Tổng thống Syria Assad

"Món quà lớn" ông Trump tặng liên minh Nga, Syria và Iran chính là quyết định chấm dứt một chương trình bí mật do CIA đứng ra điều hành dưới thời Tổng thống Barack Obama nhằm huấn luyện những kẻ nổi dậy ôn hòa chống lại chính pủ Assad, tờ The Washington Post cho biết.

Quyết định trên được đưa ra 2 tuần sau khi ông Trump gặp Tổng thống Vladimir Putin tại Đức và sau khi Nga-Mỹ đạt được thỏa thuận ngừng bắn hạn chế ở phía đông nam Syria, hứa hẹn chấm dứt các cuộc không kích của chính phủ Syria và các khu vực do quân nổi dậy kiểm soát.

Ngoại trưởng Rex Tillerson tại thời điểm đó nhấn mạnh, Mỹ kỳ vọng mở rộng lệnh người bắn tới các khu vực khác của Syria và Washington vẫn duy trì quan điểm rằng, Tổng thống Assad và gia đình ông này sẽ không cầm quyền lâu dài ở Syria. 

Chương trình đào tạo của CIA được cựu Tổng thống Obama, người kêu gọi Tổng thống Assad phải từ chức thông qua. Chính phủ Mỹ đã nhiều lần cáo buộc chính phủ Syria đánh bom vào thường dân và sử dụng vũ khí hóa học bị cấm. Hồi tháng 4 ông Trump thậm chí còn ra lệnh không kích sân bay quân sự Syria để trả đũa việc chính quyền Assad sử dụng vũ khí hóa học giết hại dân thường do Mỹ cáo buộc. 

Ảnh chụp ngày 18.6.2013, lính thủy đánh bộ Mỹ tập trận ở Quweira, cách Amman, Jordan 250 km. Chính quyền Obama lúc này đang cân nhắc việc cử chuyên gia quân sự tới huấn luyện khả năng chiến đấu cho quân nổi dậy Syria. Ảnh AP

Theo đó, quyết định ngừng chương trình của CIA cho thấy chính quyền Trump có thể từ bỏ mục tiêu lật đổ chính quyền Assad, báo hiệu chiến thắng của vị Tổng thống này trong cuộc chiến tranh kéo dài 6 năm qua ở Syria. Không những vậy, đây còn là chiến thắng dành cho Nga lẫn Iran - 2 đồng minh chính chính của Tổng thống Assad.

Thượng nghị sĩ Lindsey Graham đã bình luận trên Twitter rằng, quyết định của ông Trump "sẽ là một sự đầu hàng hoàn toàn trước liên minh Assad, Nga và Iran".

"Tôi sợ chính sách này sẽ dẫn tới việc tặng thêm một thủ đô Ả Rập nữa - Damascus - cho người Iran", nghị sĩ Đảng Cộng hòa Mỹ tuyên bố.

Tuy nhiên, ông Frederic Hof, từng là cố vấn đặc biệt của Tổng thống Obama về Syria, người hiện làm việc tại hội đồng tư vấn của Hội đồng Đại Tây Dương ở Washington, D.C bình luận, chưa trình của CIA chưa bao giờ đủ lớn để lật đổ chính quyền Assad.

Trong khi đó, Andrew Tabler, một nhà phân tích về Syria của Viện Washington về Nghiên cứu Chính sách Cận Đông nhận xét rằng vẫn còn những khu vực nằm ngoài sự kiểm soát của chính phủ ở Syria mà Mỹ muốn duy trì ảnh hưởng. Do đó, theo ông, chương trình của CIA có thể bị gộp vào một chương trình khác của quân đội.

"Nếu họ chỉ cắt đứt và không thay thế nó bằng chương trinh nào đó khác, thì việc " kết thúc chương trình CIA sẽ là một chiến thắng cho Iran và Nga. Chúng ta sẽ phải chờ xem những gì sẽ thay thế chương trình đó", ông Tabler nói.