Từ sóng gió với Bí thư Xuân Anh, nhớ về ông Nguyễn Bá Thanh
Ngồi nói chuyện với nhiều nhân sĩ trí thức ở Đà Nẵng, mười người như một, ai cũng buông một câu: Quá tiếc cho một cán bộ trẻ, con nhà có truyền thống, du học Tây về, quan lộ phơi phới trước mặt. Ấy là những lời nói dành cho Bí thư Thành ủy Đà Nẵng Nguyễn Xuân Anh sau những ồn ào sai phạm.
Đà Nẵng có thể nói là đang trải qua giai đoạn sóng gió nhất kể từ năm 2013, khi Thanh tra Chính phủ kết luận địa phương này có sai phạm, làm thất thoát 3.400 tỉ qua các thời kỳ.
Nhưng với kết luận sai phạm lần này của cả Bí thư Thành ủy và Chủ tịch UBND Thành phố này, có vẻ như sóng gió cuốn đi rất nhiều niềm tin của người dân thành phố và cả nước.
Tôi vào Đà Nẵng từ năm 2002, làm báo từ đó đến nay, chúng kiến nhiều thăng trầm của thành phố qua các thời kỳ lãnh đạo thành ủy cũng như ủy ban. Nhân câu chuyện lần này đem hỏi một số cán bộ lão thành, dường như những ý tứ trả lời của các vị đều lưu luyến đến một người đã khuất: Cố Bí thư Thành ủy Nguyễn Bá Thanh.
Sinh thời, ông Nguyễn Bá Thanh rất hay đánh cờ (để tranh thủ lắng nghe ý kiến nhân dân) với người dân ở vỉa hè.
Có điểm chung nào của người tiền nhiệm đã khuất với vị đương kim Bí thư hiện nay? Đó là cả hai đều có những phát biểu mạnh mẽ. Ngày từ khi nhậm chức Bí thư, ông Nguyễn Xuân Anh đã làm nức lòng người dân bằng những phát ngôn trên báo chí, tuyên chiến với tham nhũng, luôn tự răn mình và dặn dò cán bộ cấp dưới phải sống sạch.
Nhớ tháng 12.2015, ngay trong lần họp báo đầu tiên dưới cương vị Bí thư Thành ủy Đà Nẵng, tôi đã đặt ngay cho ông Xuân Anh một câu hỏi. Số là sau loạt bài điều tra về hàng loạt lô đất ven biển Đà Nẵng bị người Trung Quốc giấu tên thâu tóm. Trong đó, phải kể đến một nhân vật là Lý P.C, một người ở huyện Hòa Vang, đứng tên 12 lô đất.
Chuyện chẳng có gì đáng nói nếu như anh này không phải là một người từng giúp việc, ở trong nhà của bố ông Xuân Anh ở Hà Nội. Hỏi sự việc liên quan 12 lô đất, ông Xuân Anh không dưới 1 lần khẳng định giữa hàng trăm người dự họp: Ngoài ngôi nhà 43 Nguyễn Thái Học, nếu ai phát hiện tôi có một m2 đất nào khác, tôi sẵn sàng từ chức Bí thư Thành ủy.
Đó là một trong những câu chuyện về phát biểu khá hùng hồn, đầy quyết đoán của ông Xuân Anh. Tất nhiên, những lời như thế khiến ai cũng nức lòng. Đứng đầu một thành phố lớn, thủ phủ miền Trung, hẳn ai cũng muốn thấy đó phải là một người đầy bản lĩnh và quyết đoán. Cái đó ít nhất cũng phải được thể hiện qua lời nói.
Người dân khóc thương đưa tiễn ông Nguyễn Bá Thanh
Sinh thời, cố Bí thư Nguyễn Bá Thanh cũng từng là một người “hét ra lửa”, chỉ đạo cấp dưới băng băng. Thành công của ông Bá Thanh rất nhiều nhưng những ngờ vực cũng không ít.
Tuy nhiên, có một điều ai cũng phải công nhận khi từng làm việc chung, chứng kiến… đều cảm nhận được uy lực của ông Thanh. Có cảm tưởng, dưới bàn tay chèo lái của ông Thanh, con thuyền Đà Nẵng mặc dù có những lúc tròng trành nhưng sau đó đâu lại vào đấy, vẫn vững vàng rẽ sóng tiến lên.
Một trong những nhà báo lâu năm ở Đà Nẵng, người từng viết cả những cái được lẫn chưa được về ông Bá Thanh là nhà báo Trần Tuấn. Sáng nay, anh hỏi tôi một câu: Ngoài cái uy lực ra, đố em biết vì sao cán bộ nghe lời ông Thanh, vì sao mỗi lần ông quyết cái gì, làm vấn đề gì đều nhanh gọn và rất thành công?
Bằng ngần ấy năm kinh nghiệm quan sát cũng như tìm hiểu của mình, anh trả lời luôn một câu ngắn gọn: Là vì làm việc gì ông Thanh cũng tìm hiểu rất kỹ, ông ấy đã chắc chắn việc gì mới phát ngôn. Mỗi lời ông ấy nói ra là mọi việc gần như sẽ được hoàn thành. Ông ấy làm trước rồi mới nói sau!
Ngoài ra, ông Bá Thanh cũng là người rất “khôn” khi luôn nghe các chuyên gia, những người hiền tài. Trong các dự án, các vấn đề…ông Thanh chưa bao giờ phân tích quan điểm thay cho các chuyên gia.
Ngẫm lại, quả thật nhiều dự án, nhiều công việc ông Thanh đối mặt không phải lúc nào cũng xuôi chèo. Như dự án cầu sông Hàn, cầu Trần Thị Lý, cầu Rồng, cầu vượt ngã ba Huế, dự án Hòa Xuân… nếu ông không xắn tay lặn lội từ cơ sở ra tận Trung ương thì quả là không dễ để có một Đà Nẵng của ngày hôm nay.
Lại nói về Bí thư Nguyễn Xuân Anh, dẫu nhiều ý kiến này nọ, nhưng với tôi, chứng kiến lần đầu tiên ông Xuân Anh đi thị sát bãi rác Khánh Sơn, một nơi mà bao năm qua dân sống khổ sở vì bốc mùi hôi thối, để rồi sau đó đại ý của ông Xuân Anh nói với người dân, cán bộ và báo chí là: Tôi chọn nơi đây để thực tế lần đầu tiên dưới cương vị Bí thư chứ không phải ngồi ở phòng máy lạnh thơm tho sạch sẽ để nghe báo cáo, thì quả thật là tôi rất ấn tượng.
Rồi sau đó, thi thoảng lại nghe những phát biểu hùng hồn, quyết đoán, tôi lại nghĩ, Đà Nẵng quả thật đã tìm được vị Bí thư thích hợp.
Tuy nhiên, sau khi ông công bố số điện thoại để bất kỳ người dân nào cũng có thể liên lạc khiếu nại, tôi mấy lần gọi điện nhưng không ai nghe máy, nhắn tin không có hồi âm thì bắt đầu “băn khoăn”.
Với cố Bí thư Nguyễn Bá Thanh và cả ông Trần Thọ (người tiền nhiệm ông Xuân Anh), không chỉ riêng tôi mà hầu như người dân, đồng nghiệp nào cũng có thể gọi điện trò chuyện. Nếu bận, họ sẽ nhắn tin lại.
Thêm nữa kể từ ngày ông Xuân Anh đi thị sát với những phát biểu đến nay, người dân xung quanh bãi rác Khánh Sơn vẫn còn kêu cứu vì mùi hôi, để kỳ họp HĐND vừa rồi, Chủ tịch HĐND quận Liên Chiểu là Dương Thành Thị đã phải thẳng thắn: Không thể chờ thêm được nữa, người dân đã quá khổ rồi.
Hôm qua, trò chuyện với tôi, ông Thái Thanh Hùng - nguyên Chủ tịch Hội Cựu chiến binh, một người luôn có những phát biểu thắng thắn nhưng lần này lại khá dè dặt và thoáng buồn: “Là những cán bộ Đảng viên chân chính cũng như đa số người dân Đà Nẵng, không ai có thể vui nổi với kết luận sai phạm của hai vị lãnh đạo, đặc biệt là Bí thư Thành ủy Nguyễn Xuân Anh, một cán bộ trẻ đứng đầu thành phố. Ngày ông Xuân Anh được bầu làm Bí thư thành ủy, rồi sau đó thấy những phát biểu rất hung hồn, tâm huyết của ảnh trên báo chí, chúng tôi thấy rất kỳ vọng và tin tưởng về một tương lai Đà Nẵng sẽ tiếp tục bứt phá đi lên. Nhưng giờ thì buồn quá”.
Ông Nguyễn Xuân Anh đi thị sát nút giao thông Nguyễn Tri Phương - Điện Biên Phủ. Ảnh: C.Hạnh
Không đánh giá về mặt được và chưa được, bởi theo ông Hùng, thời gian công tác trên cương vị lãnh đạo cao nhất ở Đà Nẵng của Bí thư Nguyễn Xuân Anh là chưa dài. “Có những việc ông Xuân Anh cũng làm được và làm rất tốt, nhưng giờ thì báo chí đưa tin sai phạm rõ ràng như thế thành ra hỏng cả”.
Ông Thái Thanh Hùng cho rằng, giữ chức vụ Bí thư Thành ủy Đà Nẵng giai đoạn hiện nay, mặc dù rất áp lực nhưng cũng có những thuận lợi nhất định.
Trong đó, đáng kể ra phải là những thành quả của thế hệ lãnh đạo đi trước đã tạo dựng, đặc biệt trong giai đoạn ông Nguyễn Bá Thanh làm Bí thư Thành ủy. “Tuy nhiên, các vị lãnh đạo lại chưa phát huy được thành quả của người tiền nhiệm” - ông Hùng bày tỏ.
Chỉ còn thời gian rất ngắn nữa thôi, Đà Nẵng sẽ đăng cai tổ chức sự kiện lớn là Hội nghị cấp cao APEC 2017, nhưng dường như, mọi thứ còn rất bộn bề.
Biểu hiện rõ nhất chính là nút giao thông Nguyễn Tri Phương - Điện Biên Phủ.
Tháng 7 vừa rồi, ông Nguyễn Xuân Anh đi kiểm tra và ốp tiến độ. Hy vọng, công trình quan trọng, gần cửa ngõ sân bay quốc tế này sẽ sạch sẽ khang trang trước ngày đón những vị khách đặc biệt ghé thăm. Cầu cho sóng gió ở Đà Nẵng mau chóng qua đi…