Hồng không hạt trăm tuổi Bắc Kạn ngon nổi tiếng vào mùa thu hoạch

Trèo hái hồng không hạt tại Cao Trĩ, Ba Bể. Ảnh: Bizmedia

Hồng không hạt Bắc Kạn có 2 đợt thu hoạch. Tháng 8-9, người Tày hái những cây trồng ở bờ ruộng, rìa ao hoặc vườn nhà, nơi có nguồn nước thuận lợi. Quả màu vàng hơi đỏ, có 4-5 tai. Sau khi ngâm cho nhiều cát đường và giòn.

Hồng tháng 9-10 trồng chủ yếu ở vườn đồi. Địa hình dốc và nguồn nước cung cấp ít hơn nên quả ngắn, hơi tròn, to, có 4 tai. Sau khi ngâm, quả ít cát đường.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp Bắc Kạn, toàn tỉnh hiện có khoảng 1.000ha hồng không hạt, tập trung nhiều ở các huyện Ba Bể, Ngân Sơn, Chợ Đồn… Nhờ các đặc điểm khí hậu như độ ẩm không khí cao, nhiệt độ trung bình năm 20-22 độ C, biên độ nhiệt ngày đêm và giữa các mùa trong năm chênh lệch lớn, hồng Bắc Kạn có được hình dáng riêng biệt, mùi thơm, độ cát, vị ngọt và giòn.

Người dân địa phương không rõ cây hồng có mặt tại Bắc Kạn từ bao giờ. Ông Dương Văn Chung (bản Ngù, xã Cao Trĩ, Ba Bể) cho biết, nhiều cây hồng có từ đời cụ nội để lại. Sau 50-60 năm, cây vẫn cho quả. Không ít cây hồng 100 tuổi tồn tại đến nay ở các xã Xuân Lạc, Tân Lập (huyện Chợ Đồn), Quảng Khê, Đồng Phúc (Ba Bể), Nà Phặc (Ngân Sơn).

Hồng không hạt Bắc Kạn sau khi ngâm. Ảnh: Bizmedia

Chị Tuế tại hợp tác xã Sang Hà (xã Cao Trĩ, Ba Bể) cho biết, hồng không hạt trở thành cây trồng chủ lực của địa phương từ năm 2004. Thời điểm đó, phòng nông nghiệp huyện có chương trình hỗ trợ bà con trồng hồng phát triển kinh tế, giới thiệu thêm giống lai và phát cho bà con thử nghiệm. Cây hồng mới cho quả tròn hơn, nhưng năng suất không bằng. Vì vậy đến nay, gần 40ha ở Ba Bể chỉ nhân trồng giống bản địa.

Người dân nơi đây bảo tồn nguồn giống theo cách đặc biệt. Thay vì chặt bỏ cây hồng già, rễ cây được chia thành từng đoạn dài 20cm, đem vùi xuống đất, chờ nảy mầm. 

Năm 2010, hồng không hạt Bắc Kạn được cục Sở hữu Trí tuệ cấp chứng nhận chỉ dẫn địa lý.

Sau khi hái, hồng được rửa qua nước sạch, ngâm trong 3 ngày đêm. Quả hồng ngon nhất nếu được ngâm ngay sau khi hái vào buổi sáng sớm hoặc chiều mát.

Sản lượng hồng hàng năm đạt khoảng 1.000 tấn. Năm nay, mưa bão khiến cây hồng mất mùa, cho sản lượng kém hơn. Giá bán hiện dao động 35.000-40.000 đồng mỗi kg.