Jack Ma đến VN: Vị tỷ phú "ngốc" với tư duy khác biệt có một không hai

Tỷ phú Jack Ma - người sáng lập và chủ tịch Tập đoàn Alibaba

Sinh ra trong một gia đình nghèo và gặp vô số thất bại trên đường đời, Jack Ma nổi tiếng với sự kiên trì phi thường và những quan điểm lãnh đạo, quản lý mới lạ và hiệu quả. Nhân dịp ông đến Việt Nam và giao lưu với thanh niên, sinh viên vào ngày 6.11, mời bạn đọc theo dõi loạt bài này để hiểu vì sao người đàn ông có vóc dáng nhỏ bé kia lại trở thành tỷ phú giàu nhất nhì Trung Quốc.

Jack Ma – vị tỷ phú giàu thứ hai Trung Quốc với khối tài sản 39,6 tỷ USD (theo Forbes tháng 11.2017) – từng được gọi là “Jack điên”.

Biệt danh này được báo chí đặt cho Ma vì ông có những tuyên bố vô cùng táo bạo và tư duy khác lạ. Tuy là người giàu nhất nhì Trung Quốc, Jack tự nhìn nhận mình một cách rất khiêm tốn. “Tôi là người rất đơn giản, tôi không thông minh. Mọi người đều nghĩ Jack Ma là chàng trai thông minh. Tôi có thể có khuôn mặt thông minh nhưng tôi có bộ não ngu ngốc”, ông nói.

Ý tưởng “điên rồ”

Năm 1994, trong một chuyến công tác đến Mỹ, Jack Ma phát hiện ra một điều hoàn toàn mới mẻ - Internet. Ông ngạc nhiên khi thấy mọi người kết nối với thế giới chỉ bằng máy tính cá nhân.

Sự kiện này đã thay đổi cuộc đời ông. Sau khi trở về Trung Quốc, Jack Ma ra mắt "China Page" – danh bạ điện thoại trực tuyến đầu tiên Trung Quốc. Sau đó, ông trở thành "Mr. Internet" của Trung Quốc.

Tuy nhiên, nhiệm vụ của Mr.Internet không hề dễ dàng. Trong nỗ lực phổ biến Internet về Trung Quốc, ông phải làm việc rất chăm chỉ để thu hút sự chú ý của mọi người.

Theo báo DW, lúc đó vẫn là "thời đồ đá" của Internet tại Trung Quốc và máy tính là thứ xa xỉ. Sau nhiều thất bại, Jack Ma từ bỏ "China Page" để bắt tay vào dự án mới: Alibaba.

Jack Ma hiện là người giàu thứ hai Trung Quốc với khối tài sản 28,2 tỷ USD

Ngay từ khi khái niệm mua sắm trên mạng còn rất xa lạ, năm 1999, Jack Ma gọi 17 người bạn đến nhà riêng của mình, thuyết phục họ đầu tư vào ý tưởng “điên rồ” của ông.

Jack muốn giúp các doanh nghiệp tìm kiếm khách hàng trên toàn thế giới. Nếu một nhà bán lẻ Mỹ muốn mua dép Trung Quốc, ông muốn họ vào trang Alibaba.com tìm kiếm. Nếu nhà sản xuất Trung Quốc muốn bán hàng cho Hàn Quốc, có cũng có thể quảng cáo trên trang web. Từ lúc đó, Jack muốn Alibaba trở thành chợ ảo cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ muốn kinh doanh toàn cầu.

Khi Jack Ma trình bày ý tưởng về thương mại điện tử của mình, mọi người đều nói ông bị điên. Có rất nhiều câu hỏi về sự tin cậy, việc thanh toán và an ninh mạng khi giao dịch bằng cách thức này. Nhưng Jack Ma đáp: “Than phiền thì được cái gì? Hãy tạo ra những hệ thống để giải quyết những vấn đề đó. Là doanh nghiệp, đừng phàn nàn về những khó khăn. Hãy tìm cách giải quyết những khó khăn”.

Và sau nhiều năm tháng xây dựng hệ thống thanh toán tiện lợi, thực hiện các biện pháp bảo mật và tạo niềm tin, giờ đây, ý tưởng nghe có vẻ điên rồ của ông đã trở thành công ty thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc.

Quan điểm khác lạ của Jack Ma

Vị tỷ phú 53 tuổi nổi tiếng là người có nhiều quan điểm khác lạ trong công việc.

Về tuyển dụng nhân sự, ông từng khuyến khích tuyển phụ nữ và những người “thông minh hơn mình”, theo Bưu điện Hoa Nam buổi sáng.

Jack nói “phương thức bí mật” của Alibaba là tuyển càng nhiều phụ nữ càng tốt bởi phụ nữ quan tâm đến người khác hơn đàn ông.

“Phụ nữ sẽ rất quyền lực trong thế kỷ 21. Trong thế kỷ trước, người ta so sánh cơ bắp với nhau, còn thế kỷ này, người ta so trí thông minh”, Jack nói.

Jack Ma khuyến khích tuyển càng nhiều phụ nữ càng tốt

Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc thuê những người thông minh. Vì từng làm giáo viên, ông biết rằng giáo viên luôn muốn học sinh của mình thành công hơn họ. Và điều này cũng đúng trong việc tuyển dụng.

“Khi tôi tuyển người, tôi luôn muốn tuyển những người thông minh hơn tôi”, Jack nói và đưa ra lời khuyên: “Nếu bạn nghĩ anh ta sẽ là sếp của bạn trong 5 năm tới, hãy tuyển anh ta”.

Ông cũng luôn đề cao tầm quan trọng của góc nhìn khách quan: "Người thông minh cần một kẻ ngốc để dẫn dắt họ. Khi cả đội toàn nhà khoa học, cách tốt nhất là có người nông dân dẫn đường. Cách suy nghĩ của ông ấy sẽ khác. Sẽ dễ chiến thắng hơn nếu bạn có những người ngoài cuộc nhìn mọi thứ từ góc nhìn khác”.

Tỷ phú Trung Quốc từng nói rằng nếu muốn thay đổi thế giới, hay đầu tư vào giới trẻ, theo Time.

"Bí mật ở đây là giúp những người muốn thành công", ông nói. "Giúp những người trẻ tuổi. Giúp những người nhỏ. Bởi những người nhỏ sẽ lớn lên. Những người trẻ sẽ có hạt giống mà bạn chôn trong tâm trí họ và khi lớn lên, họ sẽ thay đổi thế giới. "

Ông cũng nhiều lần xuất hiện trên mặt báo vì phát ngôn về trí thông minh nhân tạo (AI). Jack Ma nhận định AI có thể giúp con người chỉ làm việc 4 tiếng/ngày.

"Tôi nghĩ trong 30 năm tới, mọi người chỉ làm việc 4 tiếng/ngày và thậm chí 4 ngày/tuần", ông nói. "Ông tôi từng làm việc 16 tiếng mỗi ngày ở nông trường và nghĩ ông rất bận rộn. Chúng tôi làm việc 8 giờ, 5 ngày một tuần và cũng nghĩ chúng tôi rất bận".

Nếu ngày nay, mọi người có thể đi du lịch 30 địa điểm, thì trong ba thập kỷ tới con số này sẽ là 300, Jack Ma nói với CNBC.

Tỷ phú Trung Quốc từng nói rằng nếu muốn thay đổi thế giới, hay đầu tư vào giới trẻ

Cách quản lý vui vẻ những đầy hiệu quả

Khi Alibaba ra mắt, Ma không có tiền, không có kinh nghiệm về công nghệ nhưng có rất nhiều sức hút, theo CNN. Nhiều chuyên gia nhận định sự lạc quan của Ma và tài năng ngôn ngữ của ông đã giúp lan truyền ý tưởng cho mọi người.

Ông đã xây dựng văn hóa công sở đặc biệt cho Alibaba – một trong những yếu tố quan trọng nhất trong sự thành công của công ty, theo trang Entrepreneur.

Ông lan tỏa bầu không khí làm việc đầy nhiệt tình và vui vẻ. Ông truyền năng lượng cho mọi người, cởi mở, hài hước và quyến rũ. Ông nổi tiếng với việc hát karaoke với nhân viên, tổ chức đám cưới cho 700 cặp đôi và mặc trang phục kỳ lạ.

Năm 2014, khi còn nắm chức CEO của Alibaba, Jack Ma khiến toàn bộ nhân viên kinh ngạc khi hóa trang thành ngôi sao nhạc rock trong sự kiện kỷ niệm thành lập công ty. Ông đứng giữa sân khấu, mặc áo da, đeo kính râm, tóc giả màu trắng và hát ca khúc nhạc phim Vua Sư tử.

Jack Ma nói rằng màn trình diễn này nhằm giúp nhân viên vui vẻ hơn.

Jack Ma khiến toàn bộ nhân viên kinh ngạc khi hóa trang thành ngôi sao nhạc rock năm 2014

Ma cũng tạo ra một truyền thống vô cùng kỳ lạ – tổ chức đám cưới tập thể cho nhân viên. Có năm sự kiện thu hút tới 700 cặp đôi, theo Daily Mail.

Người sáng lập Alibaba được nhìn thấy đứng trên sân khấu màu hồng đầy hình trái tim, chúc mừng tình yêu của hàng trăm nhân viên. Khán giả đứng dưới hò reo, vỗ tay liên hồi, dùng máy ảnh quay phim “sếp”.

Trong một cuộc phỏng vấn, khi biết các CEO Mỹ không có thói quen tổ chức đám cưới cho nhân viên, Ma đáp: “Họ nên học hỏi – và họ nên làm cho nhân viên hạnh phúc”.

Ông tiết lộ truyền thống này bắt nguồn từ đợt bùng phát dịch bệnh SARS năm 2003 ở Trung Quốc, khi ông và nhiều nhân viên bị cách ly trong hơn một tuần. Dịch bệnh khiến ông trân trọng  cuộc sống hơn và do đó, bắt đầu tổ chức tiệc cho nhân viên.

Lúc đó, Ma tự nhủ: "Cuộc đời quá ngắn và quá đẹp – đừng quá nghiêm túc về công việc, hãy tận hưởng cuộc sống".

Jack Ma đứng trên sân khấu trong sự kiện đám cưới tập thể cho nhân viên

Duncan Clark, cựu chuyên gia tư vấn của Alibaba, cho biết: "Ông ấy rất vui tính, có thể kể chuyện cười bằng cả tiếng Trung và tiếng Anh.

“Ông thích nghi với khán giả, có khả năng làm cho mọi người trong phòng cảm thấy như thể ông chỉ nói chuyện với một người”, Cark thêm.

Có lần, ông gửi tin nhắn tới toàn nhân viên, khuyến khích họ "tấn công Nam Cực" để "giết chim cánh cụt" trong cuộc đấu với công ty đối thủ Tencent – nơi có linh vật là chim cánh cụt.

Nhân viên cũ của Alibaba, Li Zhihui, nói với Financial Times: "Alibaba không phải là nhóm các quý ông lịch sự hay sống nguyên tắc.

"Họ liều lĩnh và tham vọng, họ cực đoan và hiếu chiến. Mọi người bước ra khỏi phòng họp đều đỏ mặt vì la hét, đó là cách chúng tôi tổ chức các cuộc họp – nói lớn giọng. Nó rất căng thẳng”.

Jack Ma đã xây dựng văn hóa công sở đặc biệt cho Alibaba

Jack Ma khiến nhân viên Alibaba đối xử với ông như người lãnh đạo đầy cảm hứng và đáng kính. Kết quả là ông có đội ngũ cấp dưới chăm chỉ và siêu trung thành – những người có thể theo Ma đến tận cùng Trái Đất, tờ Entrepreneur viết.

Cũng theo tờ báo về doanh nhân, đây không phải điều tự nhiên hình thành. Ma đã dành nhiều năm tìm hiểu văn hóa phương Tây, khái niệm quản lý và các mô hình kinh doanh thành công. Ông áp dụng và học tập những kiến thức này với văn hóa Trung Quốc và cá tính của mình để tạo ra môi trường làm việc độc đáo cho Alibaba.

Ma đã chứng minh rằng với phong cách quản lý độc đáo của ông, văn hóa phương Tây và phương Đông hoàn toàn có thể kết hợp và tạo ra một kết quả tốt đẹp.