Bộ Tài chính trao quyền điều tra DN cho cơ quan thuế?

Bộ Tài chính đề xuất trao quyền điều tra cho cơ quan thuế (Ảnh minh họa)

Tại dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi), Bộ Tài chính nêu lên thực tế, ngoài các cơ quan bảo vệ pháp luật như an ninh, quốc phòng, hải quan cũng được giao chức năng thực hiện công tác điều tra phục vụ quản lý Nhà nước trong lĩnh vực phụ trách. Tuy nhiên, cơ quan thuế lại chưa được giao chức năng trên.

Trong dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) ghi rõ, về bản chất, điều tra thuế là việc cơ quan thuế thực hiện quyền tố tụng về thuế trong trường hợp người nộp thuế cố tình trốn tránh nghĩa vụ với ngân sách Nhà nước (trốn thuế, gian lận thuế) với mục đích trục lợi.

Thẩm quyền điều tra có thể hiểu là cơ quan thuế được khám xét không báo trước cho người nộp thuế và được hỏi xét, lấy lời khai của ngừơi nộp thuế và đối tượng liên quan. Về phía người nộp thuế, họ được sử dụng luật sư hoặc người đại diện trong quá trình điều tra. 

Bộ Tài chính cho biết, kinh nghiệm quốc tế cho thấy, nhiều nước đã giao chức năng điều tra thuế cho cơ quan quản lý thuế như điều tra tố tụng hình sự. Cán bộ điều tra thuế có quyền chất vấn, kiểm tra, thu giữ hay khám xét, tịch biên các sổ sách giấy tờ có liên quan để bảo vệ những chứng cứ ban đầu.

Dự thảo dẫn đánh giá của chuyên gia cơ quan thuế Nhật Bản cho rằng, các mối quan hệ chứng cứ trong tội phạm thuế rất khác với tội phạm thông thường. Do đó, cần có kinh nghiệm và kiến thức đặc biệt để thu thập và đánh giá giá trị chứng cứ. Hiện tại, đã có trên 80 quốc gia trên Thế giới, trong đó có nhiều nước ASEAN đã thành lập bộ phận điều tra thuế.

Từ đó, Bộ Tài chính đề xuất bổ sung một chương trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý thuế. Cụ thể, thẩm quyền của cơ quan thuế là yêu cầu cơ quan, tổ chức, cá nhân liên quan cung cấp thông tin, tài liệu để phục vụ việc kiểm tra, thanh tra, điều tra, xác minh hành vi vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế. Ngoài ra, cơ quan này cũng được yêu cầu người nộp thuế cung cấp hồ sơ, chứng từ để kiểm tra khi có căn cứ cho rằng người nộp thuế có dấu hiệu vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế.

Ngoài ra, trường hợp có căn cứ cho rằng có hành vi vi phạm pháp luật thuế, trốn thuế, trưởng đoàn kiểm tra, trưởng đoàn thanh tra, chi cục trưởng, cục trưởng có thẩm quyền niêm phong hàng hóa, kho, hồ sơ, tài liệu, tạm giữ người, áp giải người vi phạm.

Bộ Tài chính đề xuất: Khi phát hiện có hành vi vi phạm pháp luật về thuế đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì cơ quan thuế, công chức thuế có thẩm quyền khởi tố vụ án, khởi tố bị can, thực hiện các hoạt động điều tra theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự và pháp luật tổ chức điều tra hình sự.