"Ngã ngửa" với nguyên nhân nghêu chết hàng loạt ở Hà Tĩnh, Bến Tre

Hà Tĩnh: Do sương muối

Nghêu chết đồng loạt gây khiến hại to lớn về kinh tế cho nông dân Hà Tĩnh. Ảnh: T.L

Như Dân Việt đã đưa tin, từ đầu tháng 4 đến nay, trên địa bàn các huyện Lộc Hà, Thạch Hà và Cẩm Xuyên xảy ra hiện tượng nghêu, sò chết hàng loạt, với hơn 100ha. Sau khi tiếp nhận thông tin phản ánh, cơ quan chức năng đã đến kiểm đếm thiệt hại, lấy 5 mẫu bệnh phẩm tại các xã Cẩm Lộc, Cẩm Lĩnh (huyện Cẩm Xuyên) gửi Chi cục Thú y vùng III xét nghiệm. Kết quả cho thấy, cả 5/5 mẫu đều không phát hiện thấy ký sinh trùng Perkinsus.

Ông Nguyễn Công Hoàng, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Hà Tĩnh khẳng định: “Từ kết quả xét nghiệm của Chi cục Thú y vùng III và Trung tâm Quan trắc Cảnh báo Môi trường và Bệnh thủy sản miền Bắc – viết tắt là Trung tâm (Viện Nghiên cứu môi trường Thủy sản I), đến nay có thể xác định nguyên nhân dẫn đến hiện tượng nghêu chết hàng loạt không liên quan đến dịch bệnh và yếu tố môi trường nuôi.

Người nuôi chỉ biết rơi nước mắt, bất lực nhìn nghêu chết trắng đồng. Ảnh T.L

Cụ thể, Trung tâm đã tiến hành phân tích các chỉ tiêu về nhiệt độ, pH, DO, độ mặn, độ kiềm, N-NH4+, NH3, N-NO2-, P-PO43-, H2S, COD và sắt trong 7 mẫu nước thu tại vùng nuôi nghêu huyện Lộc Hà và Cẩm Xuyên. Tất cả các chỉ tiêu phân tích đều có giá trị nằm trong giới hạn cho phép đối với môi trường nuôi thủy sản nước mặn lợ và Quy chuẩn Việt Nam QCVN 10-MT: 2015/BTNMT.

 Đối với việc định lượng tảo độc hại, trong 7 mẫu thu từ vùng nghêu chết, Trung tâm ghi nhận được 6 loài tảo độc hại thuộc ngành tảo Khuê và tảo Giáp, với mật độ dao động lần lượt từ 0 - 640 tb/l và 0 - 60 tb/l, thấp hơn giới hạn cảnh báo.

“Từ kết quả khảo sát thực địa kết hợp kết quả phân tích các chỉ tiêu môi trường nuôi cơ bản, Trung tâm nhận định, nguyên nhân nghêu chết là do mật độ nuôi dày; nghêu thương phẩm bị yếu sau quá trình sinh sản; hiện tượng sương muối xảy ra trùng thời điểm bãi ngao phơi bãi vào ban đêm và thời gian phơi bãi kéo dài; thời tiết năm nay ít nắng nên không có tác động của bức xạ mặt trời làm cho sương muối tan chậm so với các năm trước, kéo dài thời gian tác động bất lợi lên bãi nuôi”, báo cáo kết quả quan trắc đột xuất viết.

Để khắc phục thiệt hại, hạn chế việc nghêu tiếp tục chết, Trung tâm Quan trắc Cảnh báo Môi trường và Bệnh thủy sản miền Bắc khuyến cáo người nuôi trồng san thưa mật độ để giảm sự cạnh tranh thức ăn và không gian sống ở những bãi nuôi có mật độ cao; khi nghêu đạt kích cỡ thương phẩm nên thu hoạch để làm giảm mật độ. Không nên thả giống mới ở thời điểm hiện tại; đồng thời, thu gom xác nghêu chết, tiêu hủy đúng quy định; vệ vinh, cải tạo bãi nghêu theo hướng dẫn của cơ quan chức năng...

Bến Tre: Tại môi trường

Nghêu chết đã khiến ngành nông nghiệp Bến Tre thiệt hại 5,6 tỷ đồng. Ảnh: IT

Cũng diễn ra tình trạng nghêu chết hàng loạt trên địa bàn, nhưng thông qua khảo sát, xét nghiệm, các ngành chức năng tỉnh Bến Tre kết luận: ngao chết là do những yếu tố bất lợi về môi trường.

Thạc sĩ Ngô Thị Ngọc Thủy - Trưởng Phòng Bệnh và Môi trường, Phân viện Nghiên cứu thủy sản Nam Sông Hậu cho biết, nguyên nhân gây nghêu chết tại Bến Tre không phải là hiện tượng bất thường hay do dịch bệnh. Vào tháng 3 đến tháng 4 dương lịch hàng năm, nghêu đang trong mùa sinh sản, chịu ảnh hưởng của nhiều yếu tố môi trường bất lợi như nhiệt độ cao, độ mặn cao.

Cụ thể, nghêu chết đã diễn ra vào thời điểm có thời gian phơi bãi kéo dài, đặc biệt là thời gian phơi bãi vào ban ngày và nhiệt độ bãi trong thời gian này cao, hàm lượng Vibrio tổng trong nước, trong bùn cao, mật độ nuôi quá dầy. Về kết quả đã xác định chỉ có biến đổi độ mặn, nhiệt độ trung bình của không khí và thời gian phơi bãi có liên quan đến hiện tượng nghêu chết.

Theo Thạc sĩ Ngô Thị Ngọc Thủy, tình hình nghêu chết thường xảy ra vào mùa nắng nóng từ tháng 1 đến tháng 3 âm lịch hàng năm. Để tránh rủi ro, các vùng nuôi nghêu nên thu hoạch nghêu đạt kích cỡ thương phẩm trước tháng 1 âm lịch hàng năm. Khi nghêu chưa đạt kích cỡ thương phẩm nên được san thưa phòng thiệt hại.

Trước mùa nghêu thường chết, nên di chuyển nghêu thương phẩm xuống vùng hạ triều, không nuôi vùng cao triều để tránh bãi nghêu bị phơi nắng trong thời gian dài. Ngoài ra, khi nghêu nuôi có dấu hiệu bất thường hoặc chết, phải báo ngay cho các ngành chức năng để có thể phát hiện các nguyên nhân hay tác nhân gây bệnh ở giai đoạn sớm nhất để giảm thiểu tổn thất.

Theo số liệu thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh Bến Tre, toàn tỉnh hiện có khoảng 4.000ha nuôi nghêu, tập trung tại 9 hợp tác xã thuộc 3 huyện biển là Ba Tri, Bình Đại và Thạnh Phú. Sản lượng khai thác hàng năm trên dưới 4.700 tấn nghêu thịt, 300 tấn nghêu giống. Trong những tuần qua, các hợp tác xã xảy ra tình trạng nghêu chết hàng loạt, tổng sản lượng thiệt hại khoảng 218 tấn, giá trị thiệt hại khoảng 5,6 tỷ đồng.