Thảm án ở Cao Bằng: Khi bản năng thiếu vắng nhận thức
Quả thực, con người bình thường không ai lại làm cái chuyện dã man tàn ác như thế. Quá khủng khiếp!
Nhưng hãy nhìn xem, nghi phạm giống chúng ta y hệt về hình hài con người. Về bản năng sống, chúng ta cũng có nhu cầu tình dục, cũng có nhu cầu xả nỗi tức giận khi không được đáp ứng. Nghi phạm cũng là con người như chúng ta cả. Nhưng là con người, có dám làm chuyện tàn ác tày trời đến vậy? Vậy thì cái gì đã khiến cho nghi phạm khác chúng ta đến một trời một vực như vậy?
Như vậy ở đây, bản năng của chúng ta đã bị chặn đứng bởi nhận thức "không được tự do gây hại cho đồng loại".
Hiện trường vụ án. Ảnh: I.T
Chúng ta cũng cần biết rằng, trong thế giới hoang dã của loài vật, có thể có những hành động tàn sát đồng loại.
Còn ở xã hội loài người, trải qua lịch sử hàng triệu năm phát triển nhận thức, từ chỗ hoang dã như loài vật đã dần dần nhận thức ra rằng cần phải có quy tắc ứng xử để đảm bảo cuộc sống bình yên hạnh phúc. Quy tắc đó chính là đạo đức.
Quy tắc đạo đức càng ngày càng được nâng cao, bổ sung thêm, và được lặp đi lặp lại ở mỗi thế hệ qua sự truyền dạy lại, gọi là giáo dục.
Có thể thấy rằng, khi thiếu vắng giáo dục, không được tiếp thu nhận thức về đạo đức, con người lại quay trở về cái gốc bản năng hoang dã thiếu sự dẫn dắt của nhận thức về đạo đức. Do không có nhận thức chặn lại và dẫn dắt bản năng, con người lúc này dễ trở nên gây nguy hiểm cho người khác.
Vụ thảm sát 4 người ở Cao Bằng vừa qua đã minh chứng cho điều này, theo tôi đây là kết quả của một con người không có nhận thức về đạo đức.
Tuy nhiên nói đi cũng phải nói lại, thực tế có rất nhiều người thiếu vắng dạy dỗ học hành, nhưng lại không làm điều ác bao giờ, họ không giống như hung thủ kia. Vì sao vậy?
Đó còn là do có một nguyên nhân nữa, là sự đa dạng của sinh giới. Trong sinh giới không phải con vật nào cũng có bản năng tàn bạo. Có con vật ăn cỏ chỉ biết chạy, không đối kháng. Có con vật ăn thịt hung hãn, luôn tấn công.
Loài người, vừa ăn thực vật vừa ăn thịt, cho nên có sự đa dạng về bản năng, có người sinh ra đã hiền lành và có người sinh ra đã hung dữ, là vì vậy.
Như vậy mặc dù kẻ thủ ác không phải là đáp số chung cho tất cả những người không được giáo dục, nhưng để đảm bảo được bản năng của con người luôn bị chặn đứng và dẫn dắt đúng hướng, mọi người đều không thể thiếu giáo dục (về đạo đức).
Cũng cần lưu ý thêm, đạo đức không phải chỉ dạy người ta đối xử tốt với người khác. Đạo đức còn dạy người ta biết đấu tranh với cái xấu, cái ác để bảo vệ cái tốt, cái lương thiện.
Ai cũng cần phải có giáo dục nhận thức - về đạo đức, mới thành người hoàn chỉnh được.
*Bài viết thể hiện quan điểm của độc giả.