Ấu là cây thuỷ sinh, thích hợp với ao đầm và những chân ruộng có nước quanh năm, có sức sống tốt.
Ấu là một loài cây thường sống trong ao hồ, đầm lầy, được trồng để lấy củ. Ở xã Vĩnh An, cây ấu được trồng dưới lòng suối nên người dân địa phương gọi tên là suối Ấu. Củ ấu đã gắn liền với cuộc sống của người dân nơi đây vài chục năm nay và trở thành nguồn thu nhập chủ yếu.
“Trồng ấu khá đơn giản. Đối với những đầm hoặc ruộng đã trồng ấu vụ trước, khi ấu già chưa kịp thu hoạch, củ sẽ rụng xuống bùn, năm sau sẽ tự mọc mầm. Ấu mọc từ củ rụng có chất lượng tốt hơn ấu thả dây, vừa không mất tiền mua giống, lại đỡ mất công làm đất, giảm chi phí đầu vào”, bà Nguyễn Thị Hòa ở xã Vĩnh An có kinh nghiệm trồng ấu trên 20 năm cho biết.
Ấu rất dễ trồng, vốn đầu tư ít, chỉ cần mua dây giống về thả, ở đây bà con không phải chăm sóc hay bón phân, ấu tự sinh trường.
Hiện tại, củ ấu có giá 12.000 - 15.000 đồng/kg. Nếu chăm sóctốt sẽ cho thu hoạch 2 tạ/sào, cho lợi nhuận gấp nhiều lần so với cấy lúa.
Ngoài trồng ấu, tại các vùng ruộng trũng, nhiều hộ nông dân còn kết hợp cấy 1 vụ lúa và thả cá. Cuối đông, khi cây ấu tàn, họ tiến hành cấy lúa xuân. Sau khi thu hoạch lúa, lại làm đất xuống giống ấu. Trong quá trình trồng ấu sẽ kết hợp nuôi cá thâm canh. Khi cây ấu khép tán kín mặt nước, mới thả cá.
Sau khi thu hoạch vụ lúa mùa, nông dân ngâm bùn cùng rạ khoảng 1 tuần để tạo chất mùn và tiến hành xuống giống để ấu nhanh bén rễ.
Trồng ấu kết hợp thả cá là mô hình mang lại hiệu quả “kép”. Theo kinh nghiệm của những người trồng ấu lâu năm, lá ấu phát triển tốt sẽ hứng nắng, làm giảm nhiệt độ, hạn chế tình trạng cá chết nóng vào mùa hè. Mặt khác, cá sục bùn tìm mồi ở đáy ruộng sẽ diệt cỏ dại, côn trùng, sâu bệnh hại ấu. Đồng thời, phân cá thải ra còn là nguồn dinh dưỡng để cây ấu phát triển.
Cây ấu cho thu hoạch từ giữa tháng 9 đến cuối mùa đông.
Với giá 12.000-15.000 đồng/kg, người dân có thu nhập ổn định từ cây ấu.
Thích hợp trồng ở vùng lầy và không có phân bón nên củ ấu rất sạch.
Ở đây luôn có sẵn thuyền của người dân để ở ven suối, những chiếc thuyền là phương tiện để người dân chăm sóc ấu, mỗi thuyền ở đây chỉ chở được 4 đến 5 người.
Trên chiếc thuyền nhỏ, du khách sẽ được nghe những câu chuyện kể của cuộc sống cần lao, nghe người dân thật thà chất phác tư vấn những điểm đến đẹp.
Từ nhiều năm nay, trồng ấu là nghề mang lại thu nhập chính cho người dân xã Vĩnh An.
Với nhiều người, củ ấu còn gắn liền với tuổi thơ, là thứ quà dân dã nhưng rất khó quên.