VAR là gì?
VAR là viết tắt của Video Assistant Referee - Công nghệ Video Hỗ trợ Trọng tài, một công nghệ bao gồm hệ thống nhiều máy quay camera từ nhiều góc độ khác nhau giúp giám sát từng chuyển động xoay quanh trái bóng.
Bên cạnh đó là một đội ngũ chuyên nghiệp giúp phân tích từng khung hình và từng hành động của cầu thủ ở phòng điều khiển trung tâm (đặt tại Trung tâm Phát sóng Quốc tế IBC đặt tại Moscow).
Đội ngũ ở phòng phân tích bao gồm 1 trợ lý video cho trọng tài, 3 trợ lý cho trợ lý nói trên cùng 4 chuyên viên tua lại cảnh nhằm chọn ra những góc quay hỗ trợ hiệu quả nhất, ngoài ra còn có 2 camera bắt việt vị.
Sau khi trọng tài có quyết định sử dụng công nghệ này (động tác chỉ lên tai), trận đấu sẽ được tạm dừng ít phút. Sau đó sẽ có hai luồng video do phòng kiểm soát trung tâm tái dựng và truyền đến sân đấu, nơi đang diễn ra trận đấu.
Các video được stream trực tiếp từ sân vận động. Ảnh: Getty.
Video đầu tiên sẽ bao gồm mọi góc nhìn được đội ngũ này xem xét, phân tích kỹ, video thứ hai từ ngay phòng điều khiển trung tâm cho thấy quá trình làm việc của đội ngũ ở đây để đảm bảo tính minh bạch của quá trình này.
Từ đó giúp trọng tài có được những quyết định chính xác nhất trong những tình huống nhạy cảm, dễ gây tranh cãi nhất ở tất cả các trận đấu diễn ra trong mùa World Cup 2018 này.
Họ sẽ luôn theo dõi từng tình huống và diễn biến trên sân chứ không chỉ khi được trọng tài chính yêu cầu hỗ trợ một tình huống nào đó. Thậm chí, họ sẽ liên lạc với trọng tài khi có một tình huống rõ ràng hay có lỗi nghiêm trọng xảy ra.
Những tình huống này bao gồm:
- Bàn thắng và trường hợp dẫn đến bàn thắng.
- Thổi phạt đền và trường hợp dẫn đến phạt đền.
- Lỗi cần rút thẻ đỏ trực tiếp.
- Nhầm lẫn cầu thủ trên sân.
Đây là những tình huống mang tính bước ngoặt, có thể quyết định, làm thay đổi cục diện trận đấu, khi có quyết định chính thức sau khi nhờ công nghệ VAR, trọng tài sẽ vẽ lên không khí một hình chữ nhật (ám chỉ màn hình) sau khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Trọng tài tham khảo kết quả kiểm tra của VAR.
VAR hoạt động như thế nào tại World Cup 2018?
Có 13 trợ lý video hay còn gọi là trọng tài phụ ngồi trong một trung tâm đặc biệt ở Moscow (bất kể trận đấu diễn ra ở đâu) để quan sát trận đấu qua màn hình. Trong số đó có một trợ lý được chọn cho từng trận đấu, người này sẽ hoạt động cùng đội ngũ ba trợ lý khác.
Tại đây, các tín hiệu được stream trực tiếp từ sân vận động, bao gồm toàn cảnh trận đấu đang diễn ra cũng như các pha quay chậm. Các trợ lý video này sẽ thông báo cho trọng tài chính mỗi khi phát hiện lỗi bị bỏ qua, hoặc trọng tài chính sẽ tìm sự góp ý của họ mỗi khi cần. Tuy nhiên quyết định cuối cùng vẫn thuộc về trọng tài chính
Hệ thống thông tin VARTrong phòng quan sát video, ngoài trọng tài và các trợ lý sẽ có một chuyên gia của FIFA tham gia. Chuyên gia này được quyền truy cập tối đa với các thông tin trao đổi giữa trọng tài và đội ngũ VAR, từ đó người này sẽ có nhiệm vụ điều phối các tình huống áp dụng công nghệ thông qua một thiết bị máy tính bảng chuyên dụng. Hệ thống này cũng đồng thời truyền tải thông tin cho những đơn vị bắt sóng truyền hình đang thực hiện truyền hình trực tiếp để từ đó các bình luận viên thể thao có thể nắm bắt được thông tin cập nhật ngay lập tức từ trận đấu.
Màn hình lớn thông báo tình huống đang được kiểm tra tại sân.
Cách nhận biết một quyết định chịu ảnh hưởng từ VARToàn bộ công nghệ VAR được tập trung xây dựng xung quanh chủ thể là trọng tài, do đó đôi khi khán giả sẽ không thể nhận biết được khi nào công nghệ này đang được sử dụng. Tuy nhiên vẫn có 3 dấu hiệu để bạn biết được các trọng tài đang tham khảo thông tin từ VAR:
- Đầu tiên, trong một số trường hợp, trọng tài chỉ đơn giản nhận được thông báo qua tai nghe từ các trợ lý trọng tài VAR. Nếu tinh ý, khán giả có thể biết được điều này khi trọng tài chính chạm tay vào tai nghe.
- Thứ hai, trong một số huống, trọng tài sẽ vẽ một hình chữ nhật vào khoảng không, ám chỉ màn hình TV để yêu cầu nhận thông tin từ VAR. Sau khi tiếp nhận thông tin, trọng tài vẽ tiếp một hình chữ nhật khác để tiếp tục trận đấu.
- Hình thức cuối cùng, dễ nhận biết nhất nhưng cũng gây nhiều khó chịu với khán giả. Trọng tài sẽ đi đến màn hình đặt ở sau đường pitch để cùng xem video, thảo luận với các trợ lý video.
Sau đó quyết định đưa ra, và vẫn đi kèm một hình chữ nhật được vẽ để trận đấu tiếp tục. Đây chính là cách mà trọng tài Cunha quyết định cho Pháp hưởng quả phạt đền vừa qua.