Vietnam Airlines đang rà soát, báo cáo Bộ GTVT chất lượng đầu vào phi công (Ảnh: IT)
Trước đó, Bộ GTVT đã có văn bản yêu cầu Vietnam Airlines báo cáo một số vấn đề liên quan đến phi công Vietnam Airlines sau chất vấn của đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương - Phó Chủ nhiệm Uỷ ban Đối ngoại của Quốc hội.
Cụ thể, Bộ trưởng Bộ GTVT yêu cầu Vietnam Airlines khẩn trương rà soát, có báo cáo giải trình về các nội dung mà đại biểu Quốc hội nêu. Văn bản do Chánh văn phòng Bộ GTVT Nguyễn Trí Đức ký nêu rõ, Vietnam Airlines cần trả lời thẳng vào nội dung vấn đề, làm rõ việc có hay không có tình trạng như ý kiến của đại biểu nêu và giải pháp chấn chỉnh. Việc giải trình phải hoàn tất trước ngày mai (31.7).
Trước đó, đại biểu Quốc hội Nguyễn Sỹ Cương có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thể cho biết đã tiếp xúc với một số phi công (trong đó có cả người nhà của ông Cương) của Vietnam Airlines và nhận thấy một số vấn đề cần được xem xét một cách nghiêm túc.
Theo ông Nguyễn Sỹ Cương, từ năm 2013, Vietnam Airlines thực hiện chính sách xã hội hoá đào tạo phi công. Tuy nhiên, việc này dẫn đến nhiều bất cập, cùng với những chính sách khi nghỉ việc khiến phi công bức xúc.
Ông Nguyễn Sỹ Cương phân tích: Hiện phi công học ở Pháp, Úc, việc tuyển chọn đầu vào rất khắt khe, từ sức khoẻ, kiến thức đến kỹ năng bay. Nhưng kể từ khi xã hội hoá việc tuyển chọn chỉ mang tính hình thức, gần như bất kỳ đối tượng nào đủ tiền đóng học (của 1 danh sách các trường do Vietnam Airlines chọn, Cục Hàng không Việt Nam phê chuẩn) là có thể đi học. Đa số các trường dạy bay là các trường nhỏ lẻ, ít tên tuổi tại Mỹ, với chi phí học thấp nên chất lượng giảng dạy cũng thấp theo. Có một số trường học viên phi công rất kém, chỉ cần đóng tiền là có thể thi qua môn học, thậm chí đóng tiền để được ghi là đã đủ giờ bay.
Sau khi học các trường này về, học viên được phỏng vấn, kiểm tra kiến thức để chuyển loại máy bay Airbus A321 - bay Simulator (buồng lái mô phỏng). Đây là loại máy bay rất khó để theo học vì đòi hỏi thời gian cũng như trình độ khá trở lên.
Cũng theo ông Nguyễn Sỹ Cương, ở các nước phương tây, để được học loại máy bay này họ đòi hỏi rất cao. Ví dụ phải có tối thiểu khoảng 1.000 giờ bay (tuỳ hãng). Vì vậy, thường xuyên các học viên bị kéo dài thời gian huấn luyện, hoặc trượt các kỳ kiểm tra. Tiếp theo là quá trình huấn luyện thực tiễn, kết hợp chuyên chở hành khách. Quá trình huấn luyện này liên tục bộc lộ những điểm yếu của quá trình học tập, kỹ năng, khả năng quản lý chuyến bay cũng như kỹ năng hạ cánh máy bay. Thang điểm đánh giá các quá trình huấn luyện từ 1 tới 5 điểm. Nhưng đa số học viên tốt nghiệp chỉ đạt 3 điểm (mức chấp nhận).
Lấy một trường hợp cụ thể, ông Nguyễn Sỹ Cương cho biết, gần đây nhất, tháng 4.2018 có đơn tố cáo của 1 học viên phi công về một số tiêu cực xảy ra trong quá trình huấn luyện. Hiện đang có tồn tại trong quá trình huấn luyện, kiểm tra, phỏng vấn, chuyển loại phi công. Thậm chí, hiện tượng ra giá 20.000 - 25.000 USD cho 1 lần phỏng vấn ngày càng trắng trợn (phỏng vấn học viên từ Mỹ về để chuyển loại máy bay A321; phỏng vấn để chuyển loại từ lái phụ A321 sang lái phụ loại máy bay khác như A350, hoặc B787, phỏng vấn để nâng cấp lái phụ trở thành cơ trưởng....).
Đa số các phi công thuộc diện phỏng vấn này sẽ nhận được điện thoại trực tiếp, đề cập tới việc nộp tiền. Sự việc trên không thể do 1 cá nhân mà phải có tổ chức. Vietnam Airlines lên danh sách học viên dự phỏng vấn, đoàn bay 919 thực hiện phỏng vấn.
Ông Nguyễn Sỹ Cương cũng nêu trong bản chất vấn, trong đó có vấn đề liên quan đến thời hạn khi nghỉ việc và việc bồi hoàn chi phí đào tạo đối với phi công…Theo ông Nguyễn Sỹ Cương, thời gian qua việc hàng loạt phi công người Việt của Vietnam Airlines nghỉ việc có lý do bắt nguồn từ chế độ lương và chế độ chính sách khác đối với phi công còn nhiều hạn chế, thậm chí bất công.
Trao đổi với Dân Việt, đại diện Vietnam Airlines cho biết đã tiến hành rà soát và sẽ hoàn thiện báo cáo gửi Bộ GTVT theo đúng thời hạn yêu cầu của lãnh đạo Bộ GTVT về vấn đề này, đồng thời sẽ cung cấp thông tin tới các cơ quan truyền thông sớm nhất.