Cụ thể, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cho biết, mới đây Hàn Quốc đã ban hành quy định mới nhằm kiểm soát chặt hơn các sản phẩm tôm nhập khẩu. Trong đó, Hàn Quốc yêu cầu chế độ gia nhiệt bắt buộc đối với sản phẩm tôm hấp nhập khẩu.
Yêu cầu xử lý nhiệt bắt buộc đối với sản phẩm tôm hấp để được cấp chứng thư vệ sinh (HC) vào thị trường Hàn Quốc (có hiệu lực từ 9.4.2017) được quy định rất ngặt nghèo và gây khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu tôm vào nước này.
Hàn Quốc đứng thứ 5 về nhập khẩu tôm của Việt Nam. Ảnh: Thuận Hải
Để được cấp HC cho nhập khẩu vào thị trường Hàn Quốc, các sản phẩm giáp xác hấp phải được xử lý nhiệt ở nhiệt độ 90°C trong ít nhất 20 phút (hoặc trong bất kỳ thời gian/nhiệt độ tương đương đã được chứng minh khử IHHNV).
Ngoài ra, các sản phẩm giáp xác hấp phải được xử lý nhiệt ở nhiệt độ 70°C trong ít nhất 30 phút (hoặc trong bất kỳ thời gian/nhiệt độ tương đương đã được chứng minh khử TSV)...
Theo đánh giá, với quy định trên thì điều kiện băng chuyền hấp của các công ty thủy sản Việt Nam hiện nay không đáp ứng được. Nguyên nhân là vì thông thường, thiết kế cho băng chuyền hấp chạy chậm nhất chỉ được 5 phút 20 giây. Kể cả trong trường hợp băng chuyền có chạy được thì sản phẩm sau gia nhiệt cũng bị ảnh hưởng rất lớn về cảm quan, không còn đạt được yêu cầu về cơ thịt, mùi vị, màu sắc,... nên khách hàng không chấp nhận. Chi phí sản xuất cũng quá cao dẫn đến giá bán sẽ tăng, ảnh hưởng tới hoạt động bán hàng.
Trước tình hình này, Cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và Thủy sản (Nafiqad), VASEP và các doanh nghiệp thủy sản đã họp bàn và dự kiến sẽ cùng phối hợp làm thử nghiệm các chế độ gia nhiệt trên sản phẩm tôm để có bằng chứng chứng minh với Hàn Quốc là các chế độ gia nhiệt trong thời gian ngắn hơn vẫn có thể đảm bảo an toàn dịch bệnh.
Trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ của thị trường Hàn Quốc khá cao và ổn định, giá xuất khẩu thuận lợi, lại có lợi thế về ưu đãi thuế quan từ Hiệp định Thương mại tự do ASEAN - Hàn Quốc và Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc so với các đối thủ cạnh tranh, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc trong thời gian tới có thể tiếp tục tăng trưởng tốt nếu DN kiểm soát chặt chẽ chất lượng sản phẩm cùng với sự đồng hành của cơ quan nhà nước để những yêu cầu của thị trường này được đáp ứng đầy đủ.
Thế nhưng, với quy định liên quan đến chế độ gia nhiệt này có thể làm tăng chi phí sản xuất cũng như giá bán của sản phẩm và làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm tôm tại thị trường Hàn Quốc. Điều này sẽ tăng thêm các khó khăn cho doanh nghiệp Việt Nam khi thời gian qua, cơ quan chức năng Hàn Quốc phát hiện nhiều lô hàng tôm nhập khẩu từ Việt Nam có dư lượng kháng sinh vượt mức cho phép.
Hàn Quốc đã ban hành quy định mới nhằm kiểm soát chặt hơn các sản phẩm tôm nhập khẩu. Ảnh: Thuận Hải
Trước đó, Nafiqad thông tin, trong tháng 6 vừa qua, Hàn Quốc cử đoàn công tác sang Việt Nam đánh giá hoạt động kiểm soát hóa chất, kháng sinh trong chế biến, xuất khẩu tôm vào Hàn Quốc.
Theo Nafiqad, Bộ An toàn thực phẩm và Dược phẩm Hàn Quốc đã gửi 2 công thư trong tháng 4 thông báo phát hiện liên tiếp dư lượng Nitrofurans (một loại kháng sinh cấm dùng trong thủy sản) trong các lô hàng tôm nhập khẩu từ Việt Nam dù đã áp dụng chế độ kiểm tra 100% từ năm 2017.
Từ tháng 1 đến tháng 4 năm nay, nhiều lô hàng tôm thẻ chân trắng nhập khẩu từ Việt Nam cũng bị phía Hàn Quốc phát hiện có dư lượng kháng sinh vượt ngưỡng.
Hiện, Hàn Quốc đứng thứ 5 về nhập khẩu tôm của Việt Nam, chiếm 11,6% tổng giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam. Nửa đầu năm nay, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Hàn Quốc đạt 190,4 triệu USD, tăng 24% so với cùng kỳ năm 2017. Xuất khẩu tôm sang thị trường này từ năm 2017 đến nay luôn duy trì được tốc độ tăng trưởng 2 con số.
Cũng theo VASEP, Hàn Quốc chủ yếu nhập khẩu tôm chân trắng từ Việt Nam với tỷ trọng tôm chân trắng chiếm 83,5% tổng kim ngạch xuất khẩu tôm của Việt Nam sang Hàn Quốc. Trong đó, Hàn Quốc có nhu cầu cao với tôm chân trắng sống/tươi/đông lạnh (HS 03). 6 tháng đầu năm nay, giá trị xuất khẩu mặt hàng này chiếm 67% tổng xuất khẩu tôm chân trắng của Việt Nam sang Hàn Quốc.
Hàng năm, Hàn Quốc nhập khẩu khoảng 80.000 tấn tôm từ các nước trên thế giới. Trong 3 năm trở lại đây, giá trị nhập khẩu vào Hàn Quốc liên tục tăng trưởng. 6 tháng đầu năm 2018, nhập khẩu tôm vào thị trường này đạt gần 307,6 triệu USD, tăng 18,4% so với cùng kỳ năm 2017.
Việt Nam là nguồn cung tôm lớn nhất cho Hàn Quốc chiếm thị phần áp đảo 55,4% trong khi các đối thủ khác như Thái Lan chỉ chiếm 22% thị phần, Ecuador 9,8% và Trung Quốc chỉ đạt xấp xỉ 5%. Trên thị trường Hàn Quốc, Việt Nam phải cạnh tranh về giá với tôm Trung Quốc, Ấn Độ và Ecuador. Tuy nhiên, Việt Nam được hưởng ưu đãi thuế so với các nguồn cung đối thủ khác như Trung Quốc, Ấn Độ, Ecuador và Thái Lan. Kể từ khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - Hàn Quốc có hiệu lực, xuất khẩu tôm của Việt Nam vào thị trường Hàn Quốc đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, thách thức mà Hàn Quốc dành cho tôm Việt Nam là sự siết chặt hơn về vấn đề chất lượng. |