Hết lo thời tiết lại đối phó với tàu giã cào, ngư dân lỗ nặng

Sau hơn 20 ngày ra khơi, tàu cá mang biển kiểm soát BV9749 của chị Nguyễn Thị Cúc, trú tại 98/13/10 Bạch Đằng, phường 5, TP.Vũng Tàu vừa cập bến cảng INCOMAP. Đây là tàu cá lưới câu có công suất 400CV, chủ yếu đánh bắt mực và một số loại cá như bò, heo, ngừ.

Chị Cúc cho biết, những năm trước việc đánh bắt khá thuận lợi, mỗi chuyến biển 20-25 ngày, chị đánh được khoảng 20 tấn cá, 200-300kg mực các loại, thu về khoảng 200 triệu đồng/chuyến. Trừ chi phí và tiền chia bạn tàu, chị thu lãi từ 20-30 triệu đồng/chuyến.

Ngư dân đang chuyển cá từ tàu xuống tại cảng cá INCOMAP, TP.Vũng Tàu. Ảnh: P.T

Tuy nhiên, năm nay, tình hình đánh bắt gặp rất nhiều khó khăn. “Vụ cá vừa cập bến, tôi chỉ thu được 2 tấn cá bò, 500kg cá ngừ, 50kg mực, bán được khoảng 40-50 triệu đồng. Trừ chi phí dầu, thực phẩm, máy móc và bạn tàu, tôi lỗ khoảng 80 triệu đồng. Tính chung từ đầu năm, tôi đi được 5 chuyến biển thì không chuyến nào có lãi. Chuyến trúng nhất cũng chỉ được 7-10 tấn cá, 100kg mực, thu về 120-130 triệu đồng. Tổng cộng, tôi lỗ hơn 150 triệu đồng. Không chỉ tôi, đa số các tàu lưới câu đánh bắt ở ngư trường Nam Trường Sa đều gặp tình trạng trên”, chị Cúc than thở.

Ông Huỳnh Cấy, ở số 60/20/2A Bạch Đằng, TP.Vũng Tàu, sở hữu 2 tàu lưới vây, tổng công suất 1.000CV cũng trong tình trạng tương tự. Thông thường mọi năm, mỗi chuyến biển kéo dài gần 1 tháng, tàu của ông Cấy đánh bắt gần 30-35 tấn cá ngừ, cá nục, bạc má, cá thu… Với giá bán bình quân 20.000 - 25.000 đồng/kg cá ngừ, 7.000 đồng/kg cá nục, 25.000 đồng/kg cá ngân, trừ chi phí, ông thu lãi hơn 100 triệu đồng/vụ.

Tuy nhiên, sản lượng cá đánh bắt được năm nay thấp kỷ lục. Ông Cấy cho biết, các chuyến biển từ đầu năm đến nay đều không đánh bắt đủ sản lượng, trung bình chỉ được 10-15 tấn/vụ, chỉ bằng 50% so với thông thường. Dù giá cá đã tăng 3.000 - 10.000 đồng/kg tùy loại nhưng mỗi chuyến biển ông vẫn lỗ cả chục triệu đồng.

Công nhân sơ chế cá vừa được ngư dân đánh bắt về. Ảnh: P.T

Trường hợp của ông Cấy vẫn còn may mắn, nhiều chủ tàu khác gần như không đánh được cá, thua lỗ hàng trăm triệu đồng nên phải cầm cố tàu, nhà cửa để vay mượn mới duy trì được việc đánh bắt.

Ông Cấy nhận định: Nguyên nhân quan trọng nhất khiến sản lượng đánh bắt cá giảm mạnh là thời tiết không thuận lợi. Ngay từ đầu năm, chưa đến mùa bão nhưng ngư trường Trường Sa biển thường xuyên có gió mạnh, thậm chí cấp 8-9 nên tàu cá không thể di chuyển để đánh bắt, phải neo giữa biển để đảm bảo an toàn. Khi biển êm cũng không có các “con nước” có nhiều cá như mọi năm.

Bên cạnh đó, sau nhiều năm các tàu cá với hình thức lưới kéo (giã cào) hoành hành, lượng thủy hải sản tại các ngư trường đã có phần cạn kiệt, do đó sản lượng đánh bắt giảm là điều tất yếu.

Tàu giã cào hoành hành, ngư trường cạn kiệt

Tại các địa phương khác, sản lượng đánh bắt cá cũng giảm mạnh. Ngư dân Nguyễn Văn Nhỏ (ngụ ấp Tân An, xã Phước Tỉnh, huyện Long Điền) cho biết, một vài năm gần đây, sản lượng thủy hải sản có chiều hướng đi xuống. Tuy nhiên, chưa năm nào giảm mạnh như năm nay, thậm chí chỉ bằng 60-70% so với mọi năm. Do đó, từ đầu năm đến nay, ông Nhỏ đã lỗ cả trăm triệu đồng.

Theo ông Nguyễn Hữu Thành, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, tổng số tàu cá trên địa bàn tỉnh là 6.660 chiếc. Những tháng đầu năm 2018, tình hình khai thác thủy, hải sản không thuận lợi. Nguyên nhân là do biển động, thường xuyên có gió lớn. Ngoài ra, việc tàu cá hành nghề lưới kéo và đánh bắt gần bờ “hoành hành” là nguyên nhân quan trọng khiến nguồn lợi thủy sản cạn kiệt, gây khó khăn cho ngư dân.

Ông Thành cho biết: “Để giải quyết tình trạng trên, các ngành chức năng đang tăng cường giám sát việc đóng mới, đăng ký, đăng kiểm tàu cá; không cho đóng mới tàu cá có chiều dài dưới 15m, công suất máy dưới 90CV và tàu cá hành nghề lưới kéo.

Đồng thời, khuyến khích ngư dân chuyển đổi tàu hành nghề lưới kéo sang nghề lưới rê, câu, vây, lồng bẫy; tăng cường hỗ trợ bà con ngư dân đóng mới, nâng cấp tàu cá khai thác xa bờ công suất trên 90CV và ứng dụng công nghệ, thiết bị hiện đại trong khai thác, bảo quản sản phẩm”.

Những ngư dân vừa chuyển cá vừa cho biết, từ đầu năm đến nay sản lượng đánh bắt ngày càng giảm, nhiều chuyến lỗ cả trăm triệu đồng. Ảnh: P.T

Cũng theo ông Thành, nhằm chấm dứt tình trạng tàu cá xâm phạm vùng biển nước ngoài, cần tăng cường tuyên truyền cho ngư dân để họ hiểu rằng, sản lượng đánh bắt đã giảm, nếu bị một số nước cấm nhập khẩu thủy hải sản khiến giá giảm nữa thì sẽ là “thảm họa”.

"Các cơ quan chức năng hiện nay cũng quản lý rất chặt chẽ, có mặt ở vùng biên giới trên biển để giám sát, tuyên truyền để đảm bảo ngư dân không vi phạm. Bên cạnh đó, để nhận được hỗ trợ tiền nhiên liệu của nhà nước tối đa lên đến 300 triệu đồng/ năm, các tàu cá công suất lớn phải báo vị trí, địa điểm qua máy định vị 4 lần/vụ cá để chứng minh mình đánh bắt trong vùng biển hợp pháp của Việt Nam”, ông Thành nói.