Trả nợ rừng: Phủ kín đồi trọc bằng cam, nhãn, táo đại

Ra bến Bình Thanh hỏi thăm về anh Độ, dân chạy thuyền du lịch trên lòng hồ thủy điện Hòa Bình rất tận tình chỉ hướng, dẫn đường. Họ đưa tôi đến tận vườn đồi nhà anh Độ. Lênh đênh trên thuyền, mấy bác lái tàu chia sẻ: "Bao năm, hắn đi chặt cây rừng. Vậy mà thoáng cái, giờ hắn lại là người đi đầu trong việc cải tạo vườn tạp và và trồng cây trên đồi đất khô cằn". 

Vườn nhãn của anh Độ bắt đầu bói quả. 

Gặp anh Độ nơi bến vắng, người đàn ông đất Mường, mang họ Đinh - dòng họ nối nhau làm Quan Lang đất Mường đón tiếp rất thịnh tình. Anh cắt tóc ngắn, khuôn mặt rám nắng, thân hình vạm vỡ và khỏe khoắn, đúng chất trai bản. Người đàn ông từng là lâm tặc khét tiếng một thời, giờ hiền khô. 2 chiếc tầu to làm du lịch của anh đậu ở bến, trị giá nửa tỷ đồng. "Ối giời, cái đó chỉ kiếm ăn thời vụ thôi. Mùa xuân còn có đông khách đi, mùa này vắng heo vắng hắt. Cái mà tôi tâm đắc nhất vẫn là việc cải tạo khu đồi trọc, vườn hoang của nhà", anh Độ chia sẻ. 

Cây cam mà anh Độ trồng thử nghiệm trên đất xóm Tráng đã cho sai quả. 

Cách đôi tàu không xa là 2 bè cá lồng của anh Độ. Bè nào cá cũng quẫy ùm ùm. Dường như người đàn ông này không muốn ngơi nghỉ, việc gì làm ra tiền là anh đầu tư tiền của và công sức, bất chấp khuya sớm. Khu vườn của anh Độ nằm giữa bản Tráng. Nơi này từng để hoang cho tre, bương mọc hoang, tốt um tùm. Bao năm, người dân chỉ biết khai thác măng bán với giá rẻ, lấy công làm lãi. 

Nhiều năm liền chặt rừng, hết chặt cây rồi đào tận gốc cây mang bán, cái mà anh Độ nhận được chỉ vài bữa nhậu là hết. Rừng bị đốn hạ, kế sinh nhai cũng mất dần. Anh Độ lại lang thang khắp nơi làm thuê, làm mướn. "Làm công ráo mồ hôi là hết tiền anh à. Nghĩ tủi cực quá, tôi quay trở về quê hương quyết chí trồng cây, nuôi cá... Có như thế mình mới có cái kế sinh nhai lâu dài", anh Độ nhớ lại quãng thời gian đầy khổ ải mà mình đã từng trải qua. 

Những cố gắng của anh Độ đã được đền đáp. Khu đồi hoang năm nào, nay đã phủ kín cây ăn quả. 

Về nhà, anh Độ chặt tre, phát hoang, đào hố trồng cây ăn quả, cải tạo vườn tạp. Thấy Độ làm, bà con bảo, cái tay này xem cố gắng được mấy ngày. Chàng thanh niên đất Mường từng đốn hạ bao cây cổ thụ, nay vỡ đất trồng cây như để chuộc lỗi lầm trong quá khứ. Anh mua giống nhãn, bưởi, rồi cả giống táo đại về trồng. 

Công sức anh Độ đổ trên nương đã dần được đền đáp. Hơn trăm cây nhãn phát triển tốt. Năm nay đã bói quả và cho thu hoạch. Gần trăm cây bưởi bắt đầu bói quả. Vườn táo đại cạnh đó cũng cho thu hoạch. Với phương châm vừa học và lấy ngắn nuôi dài, những khoảng đất trống giữa hàng bưởi và hàng nhãn, anh Độ trồng xen xả và sắn để làm thức ăn cho cá. 2 lồng cá, mỗi năm cũng cho thu vài chục triệu đồng. Có được đồng lãi nào là anh lại đầu tư vào vườn. 

Vườn táo đại của anh Độ cũng bắt đầu cho thu hoạch. 

Những khó khăn trong những ngày khởi nghiệp cũng dần trôi qua. Vườn cây ăn quả đang hứa hẹn những mùa bội thu. Anh Độ vẫn đang tiếp tục cải tạo nốt mấy ha đồi trọc của gia đình. Theo anh Độ, đất ở bản Tráng rất hợp với cây ăn quả. Cây cam, cây bưởi trồng ở đất này rất sai quả và cho chất lượng rất tốt. "Sau mấy năm cải tạo vườn hoang, nay cây cối bắt đầu trả quả cho gia đình. Khi tôi có sản phẩm nông sản, tôi sẽ bán luôn cho khách du lịch. Họ sẽ vào tận vườn để hái hoa quả. Tôi tin với cách làm này, tôi sẽ gặt hái được quả ngọt", anh Độ cho biết.