Ngày khai giảng của những đứa trẻ xóm chài vịnh Hạ Long
Tôi nhớ tròn một năm trước khi viết phóng sự: “Đến trường - ước mơ xa xỉ của trẻ xóm chài ven bờ vịnh Hạ Long”, vẫn còn nhiều đứa trẻ xóm chài không được đến trường mà chưa thăm được; còn bao nhiêu hoàn cảnh không nhà cửa, không hộ khẩu... chưa được đề cập tới.
Đi học - ước mơ giản dị của những đứa trẻ xóm chài sống quần cư ven bờ vịnh Hạ Long. Ảnh: Nguyễn Quý.
Trước ngày khai giảng năm nay, xóm chài đón tôi bằng niềm hân hoan, tới thuyền nào bố mẹ cũng tranh nhau kể: “Thằng Luân được đi học từ kỳ 2 năm ngoái rồi”; “Thằng Sỹ bây giờ viết chữ, đọc sách cũng như ai”; “Cái Nga năm nay lên lớp 3 trường Quang Trung, các cô thương chẳng lấy đồng nào cả, sách bút cũng mua cho”.
Trong bầu không khí sôi nổi ấy, chỉ có mình anh Tăng Đức Toàn im lặng.
Anh kể: “Vợ chồng em có 2 đứa con, thằng lớn 7 tuổi rồi, năm nay cũng muốn cho cháu đi học cái chữ mà em không có hộ khẩu. Mấy bận có đoàn cán bộ xuống thuyền kêu gọi đăng ký cho trẻ đi học, vợ chồng em đi làm có biết đâu. Với lại muốn lắm nhưng không dám đăng ký”.
Cháu Huy (áo hoa) ngồi cạnh bố Toàn, đã 7 tuổi nhưng còi cọc như đứa lên 5. Ảnh: Nguyễn Quý.
Hóa ra, dọc các xóm chài cột 5 chỉ còn cháu Tăng Đức Huy (con anh Toàn) là đến tuổi đến trường nhưng chưa đi học. Suy nghĩ một hồi, tôi điện thoại gọi cho anh Phạm Xuân Trường, Phó Chủ tịch UBND phường Hồng Hà, “khóc” với anh về trường hợp cháu Huy.
Không do dự, anh Trường nhờ tôi chuyển máy tới anh Toàn, rồi nói: “Ngày mai, anh đưa cháu lên phường gặp tôi, dù hơi muộn nhưng tôi đảm bảo cháu sẽ được đi học năm nay. Nhân tiện, nhờ anh xem dưới xóm chài còn trường hợp cháu nào đủ tuổi đến trường mà không đi học thì bảo bố mẹ các cháu đến phường để lập danh sách”.
Bé Phạm Văn Phương năm nay được vào lớp 1 trường Tiểu học Quang Trung, rất hăng say luyện chữ. Ảnh: Nguyễn Quý.
Anh Trường thông tin thêm với tôi: Từ năm ngoái, UBND phường phối hợp cùng Phòng Giáo dục và Đào tạo thành phố tổ chức nhiều buổi xuống các xóm chài tuyên truyền, vận động phụ huynh cho các cháu đến trường. Các cháu được hỗ trợ quần áo, sách bút... tùy theo hoàn cảnh còn được miễn giảm học phí, hay tiền ăn bán trú, bảo hiểm.
Từ hôm nay (5.9), Phương tự chèo đò lên bờ đi học. Ảnh: Nguyễn Quý.
Lâu nay, không phải bố mẹ của những đứa trẻ xóm chài không muốn cho con mình đi học. Nhưng ngặt một nỗi, nhiều gia đình có hoàn cảnh quá khó khăn không đủ tiền cho con đi học, hay cũng bởi nghĩ rằng có học cũng chẳng để làm gì, rồi mai đây lại lênh đênh trên biển, “cái chữ có bắt được con tôm, con cá đâu”.
Nhưng giờ thì đã khác. Cả người lớn và trẻ nhỏ xóm chài đã bắt đầu biết xấu hổ, ngại ngùng nếu không biết chữ.
Cháu Phạm Thị Trang năm nay lên lớp 3, được Trường Tiểu học Quang Trung hỗ trợ sách, vở và một phần học phí. Ảnh: Nguyễn Quý.
Tôi rời xóm chài, lâng lâng bước đi trên vỉa hè ven bờ vịnh.
Ngày khai giảng, tôi cũng hân hoan như mình là đứa trẻ sắp vào năm học mới...