Hết thời hiệu yêu cầu thi hành án có thể yêu cầu bồi thường?

Bác tôi đã mất 12 năm vì 1 tai nạn giao thông. Người ta đâm phải bác tôi. Tòa án đã xử người gây nạn 3 năm tù và 1 số tiền bồi thường cho gia đình, nuôi anh tôi - bị tàn tật (lúc đó đang học lớp 10) và chị tôi (lúc đó học lớp 7) đến hết 18 tuổi. Gia đình chúng tôi cũng là làm đơn xin giảm án để cho người gây nạn.

Gia đình người gây nạn lúc đó không có tài sản gì cả ngoài con trâu và một số đồ đạc trong nhà, nhưng khi đội thi hành án đến cưỡng chế thì gia đình tôi đã xin cho để lại cho họ vốn làm ăn để về sau. Tuy nhiên, giờ đây người gây nạn đã đã ra tù từ rất lâu rồi nhưng họ cũng không có trách nhiệm gì với gia đình chúng tôi.

Tôi muốn hỏi rằng bây giờ chúng tôi làm gì để có thể yêu cầu họ bồi thường?

Nguyễn Chinh (Hà Tĩnh)

Luật sư trả lời:

Trong vụ việc của bạn, Tòa xử người gây tai nạn 3 năm tù là án hình sự và bồi thường tiền là việc dân sự. Đối với các việc dân sự trong vụ án hình sự, gia đình bạn có quyền nộp đơn yêu cầu thi hành án theo quy định của Luật thi hành án dân sự 2008 sửa đổi bổ sung 2014).

Xét trường hợp của gia đình bạn vẫn còn thời hiệu yêu cầu thi hành án bởi:

-        Căn cứ khoản 1 điều 30, thời hiệu thi hành án:

“1. Trong thời hạn 05 năm, kể từ ngày bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, người được thi hành án, người phải thi hành án có quyền yêu cầu cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền ra quyết định thi hành án.

Trường hợp thời hạn thực hiện nghĩa vụ được ấn định trong bản án, quyết định thì thời hạn 05 năm được tính từ ngày nghĩa vụ đến hạn.

Đối với bản án, quyết định thi hành theo định kỳ thì thời hạn 05 năm được áp dụng cho từng định kỳ, kể từ ngày nghĩa vụ đến hạn.”

Trường hợp của gia đình bạn, Tòa xử bị cáo phải bồi thường bằng cách trợ cấp cho 2 anh chị của bạn đến đủ 18 tuổi, xếp vào loại bản án thi hành theo định kỳ. Thời hạn 5 năm được áp dụng cho từng định kỳ kể từ ngày nghĩa vụ đến hạn. Như vậy, nếu bản án không quy định rõ là bị cáo phải bồi thường theo từng tháng hay từng quý hay từng năm,… thì coi ngày đến hạn là ngày từng anh, chị của bạn đủ 18 tuổi thì năm nay anh bạn 30 tuổi, chị bạn 25 tuổi. Như vậy, do đã hết thời hiệu yêu cầu thi hành án gia đình bạn không thể gửi đơn yêu cầu thi hành án đến cơ quan có thẩm quyền mà chỉ có thể thông qua thương lượng giữa hai bên.

Trường hợp bản án của tòa quy định rõ việc bồi thường phải theo kỳ (định kỳ mỗi tháng, mỗi quý, mỗi năm,…) thì thời hiệu là 5 năm kể từ ngày đến kỳ hạn cuối cùng). Nếu vậy gia đình bạn vẫn được bồi thường nhưng sẽ không được toàn bộ số tiền đáng nhẽ phải được nhận trong 12 năm qua mà chỉ được 1 phần nhỏ trong vài năm sau này do hết thời hiệu yêu cầu thi hành án.

Thủ tục: Căn cứ điều 31, 32 luật thi hành án dân sự 2008

Người được thi hành án có thể gửi đơn yêu cầu thi hành án đến cơ quan thi hành án có thẩm quyền qua đường bưu điện hoặc trực tiếp.

Luật sư Hoàng Trọng Giáp

Đoàn Luật sư Hà Nội