Mỗi khi trong buôn làng có nhà nào dựng xong nhà mới, muốn dọn về ở thì việc đầu tiên là phải tổ chức nghi lễ làm bếp và nhóm lửa. Việc làm bếp của đồng bào Mnông khá công phu và tỉ mỉ. Bếp thường được làm theo hình vuông đặt phía bên phải hoặc giữa nhà, độ lớn, nhỏ tuỳ thuộc vào căn nhà rộng hay hẹp.
Trước khi đặt bếp, chủ nhà phải làm lễ cúng xin tổ tiên và các đấng thần linh cho phép được vào nhà mới. Thực hiện lễ cúng phải là người có uy tín nhất trong làng, là người nhóm lửa và bếp lửa của gia đình mới này sẽ được giữ cháy liên tục trong vòng 1 ngày 1 đêm với ước nguyện sẽ xua đuổi tà ma, thú dữ và mọi điều xui xẻo.
Người Mnông thờ nhiều vị thần, trong đó Thần lửa mang lại may mắn và sự êm ấm cho các thành viên trong gia đình. |
Người có uy tín nhất trong buôn làng (già làng) sẽ chủ trì buổi lễ. |
Ngọn lửa thiêng sẽ được nhóm lên trên khoảng bếp hình vuông đặt giữa nhà sàn. |
Không thể thiếu rượu cần trong nghi lễ... |
... và dàn cồng chiêng. |
Chỉ sau khi hoàn tất cúng Thần lửa, gia chủ mới được vào ở trong nhà mới. |
Lê Hữu Thọ