Quảng Ninh: Lập dự án nuôi tôm để... khai thác khoáng sản

Dự án “tôm” thành dự án “cuội”

Thôn Yên Hàn, xã Đầm Hà, huyện Đầm Hà (Quảng Ninh) là địa điểm Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Dịch vụ Nhã Mùi (viết tắt là Công ty Nhã Mùi) thực hiện “dự án nuôi trồng thủy sản”. 

Trước mắt chúng tôi là cả khu đất nông nghiệp hàng nghìn mét vuông được Công ty Nhã Mùi dùng làm bãi tập kết cát, sỏi; một số công trình như nhà ở, nhà kho đã được xây dựng từ lâu; nhiều ô tô tải cỡ vừa nối đuôi nhau ra vào khu bãi để vận chuyển cát, sỏi đi tiêu thụ; 4 moong với độ sâu cả chục mét (được cho là ao nuôi) với hình thù méo mó, bờ đắp tạm bợ và được thả một ít cá.

Khu đất nằm trong dự án nuôi trồng thủy sản nhưng không hình thành theo quy hoạch thiết kế, mà biến thành khai trường khai thác khoáng sản.

Theo phản ánh của người dân xã Đầm Hà, sau hơn 4 năm triển khai thực hiện dự án khu nuôi trồng thủy sản, chưa ai thấy Công ty Nhã Mùi thả nuôi tôm giống nào như loan báo, mà chỉ thấy hoạt động nạo vét, tập kết và mua bán, vận chuyển cát, cuội, sỏi diễn ra liên tục tại địa điểm trên.

“Gò bãi ở thôn Yên Hàn với đá cuội và rừng phi lao yên bình trước đây, giờ đã bị cày xới nham nhở, trở thành những moong sâu như hố bom thời chiến” – một người dân Yên Hàn thở than, nuối tiếc.

Bãi tập kết cát khai thác từ việc "thực hiện dự án" của Công ty Nhã Mùi.

Trong khi đó từ năm 2015, Dự án nuôi trồng thủy sản của Công ty Nhã Mùi đã được loan báo là “Xây dựng, phát triển dự án nuôi tôm tại thôn Yên Hàn, xã Đầm Hà, tạo vùng nguyên liệu tập trung để xuất khẩu, góp phần tăng nhanh kim ngạch xuất khẩu thủy sản của huyện; tạo được nhiều việc làm và tăng thu nhập cho người lao động, góp phần nâng cao đời sống kinh tế, ổn định an ninh chính trị địa phương; xây dựng khu nuôi tôm thẻ chân trắng năng suất cao, đảm bảo môi trường không bị ô nhiễm và phát triển bền vững; hàng năm sản xuất từ 32 đến 40 tấn tôm thẻ chân trắng thương phẩm.

Đến nay, dự án không chỉ chậm tiến độ, sai mục đích và mục tiêu đề ra, mà hàng chục nghìn khối cát, sỏi, đá cuội đã được khai thác đưa đi nơi khác.

Chính quyền “ngoảnh mặt làm ngơ”

Chiếc lồng sắt dùng cho việc khai thác đá cuội tại khu vực dự án.

Thông tin từ Sở Tài nguyên – Môi trưởng Quảng Ninh cho biết tháng 8.2015, dự án nuôi trồng thủy sản của Công ty Nhã Mùi, do ông Vũ Văn Nhã làm Giám đốc được UBND huyện Đầm Hà phê duyệt. Theo đó, dự án có tổng diện tích 36.759m2, gồm: 1 ao chứa nước 7.000m2, hệ thống thoát nước và ao chứa nước thải 6.000m2, 4 ao nuôi 20.000m2, khu văn phòng làm việc 3.759m2.

Đến ngày 14.3.2016, UBND tỉnh Quảng Ninh đã ra văn bản số 1256 đồng ý cho Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Dịch vụ Nhã Mùi được thu hồi hơn 49 nghìn m3 cát, cuội, sỏi trong quá trình thi công dự án nuôi trồng thủy sản.

Điều 3 của văn bản này cũng nêu rõ: Giao UBND huyện Đầm Hà giám sát Dự án nuôi trồng thủy sản và việc thu hổi cát, cuội, sỏi trong quá trình đào ao thực hiện Dự án của Công ty TNHH Xây dựng - Thương mại - Dịch vụ Nhã Mùi, không để xảy ra việc lợi dụng thực hiện dự án để hoạt động khoáng sản trái phép trên địa bàn.

Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân xã Đầm Hà, với việc mỗi ngày khai thác, vận chuyển cát, cuội, sỏi suốt những năm qua thì khối lượng khoáng sản mà Công ty Nhã Mùi lấy đi đã vượt quá con số 49 nghìn m3 từ rất lâu.

Trao đổi với PV Dân Việt, ông Đào Văn Hiền, Chủ tịch UBND xã Đầm Hà cho biết: “Theo quyết định của UBND tỉnh, Công ty Nhã Mùi được quyền thu hồi cát, sỏi đến hết năm 2017. Việc Công ty liên tục từ đầu năm 2018 đến nay vẫn cho máy xúc đào cát, sỏi là để đào ao nuôi trồng thủy sản theo dự án, chúng tôi đã nhiều lần kiểm tra nhưng chưa phát hiện có vi phạm”.

Trái ngược với khẳng định của ông Hiền, một cán bộ thuộc Sở Tài nguyên – Môi trường Quảng Ninh cung cấp thông tin: Công an huyện Đầm Hà đã có một số lần kiểm tra, lập biên bản và xử phạt vi phạm hành chính liên quan tới hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản của Công ty Nhã Mùi.

Hơn 4 năm thực hiện dự án, các ao nuôi vẫn chưa được be bờ, chỉ để thả ít cá nước lợ.

Mặt khác, theo Kết luận số 15 ngày 27.7.2017 của Thanh tra tỉnh Quảng Ninh, trong quá trình triển khai dự án, Công ty Nhã Mùi đã tiến hành khai thác khoáng sản, việc thu gom khoáng sản được sử dụng đắp bờ ao và tập kết tại phạm vi dự án. Một phần khối lượng đã được tiêu thụ tại địa phương. Tại thời điểm thanh tra, đơn vị chưa thực hiện việc kê khai khối lượng để nộp thuế tài nguyên và phí môi trường theo quy định.

Để đảm bảo tiến độ cũng như mục tiêu của dự án, huyện Đầm Hà đã nhiều lần kiểm tra, đôn đốc Công ty Nhã Mùi. Kết quả kiểm tra cho thấy Dự án đã hết thời gian cam kết nhưng không đảm bảo hình thành dự án theo quy hoạch, tiến độ triển khai dự án (đến ngày 13.4.2018) chậm so với cam kết.

Hiện trạng các ao đã và đang thi công không đúng với quy hoạch chi tiết, thiết kế được phê duyệt. Đối tượng thủy sản đã thả nuôi không đúng với mục tiêu của dự án đã được phê duyệt. Tiêu chuẩn ao nuôi không thực hiện đúng với quy chuẩn kỹ thuật quy định, cần cách xử lý rõ ràng của chính quyền và các ngành chức năng.

Hơn nữa, theo phản ánh của người dân, đến thời điểm hiện tại Công ty Nhã Mùi vẫn tiếp tục lợi dụng việc đào ao để nạo vét cát sỏi mang bán.

Với tất cả chứng lý rõ ràng như vậy, nhưng ông Đào Văn Hiền, Chủ tịch UBND xã Đầm Hà, lại cho rằng “chưa phát hiện vi phạm”. Dư luận hoài nghi về việc chính quyền địa phương đã buông lỏng quản lý, hay thậm chí tiếp tay cho DN tung tác phá vỡ thổ nhưỡng, khai thác bừa bãi tài nguyên, khoáng sản, ảnh hưởng đến môi trường, gây tâm lý bức xúc trong nhân dân.