Chín tháng trên cây, qua bao sương giá, gió mưa, những chùm quả ẩn giữa rừng sâu, hút đầy chất của đất, khí của trời, tích tụ đủ vị thơm, cay nồng cho những món ăn, bài thuốc quí, đã chín để mang về vụ mùa đích thực cho những cư dân vùng cao.
Những triền núi của dãy Hoàng Liên, dãy Phu Sì Lùng... nhộn nhịp bước chân người Dao, Mông, Hà Nhì, La Hủ... bước vào vụ mùa thảo quả, vụ “lúa đỏ” có khi còn lớn hơn vụ lúa vàng.
Mùa thu hoạch thảo quả thường kéo dài cả tháng trời, nhọc nhằn giữa rừng già, trong cái giá lạnh. Bóng người chìm trong sương giá để hái, sấy quả, phát cây rồi lại lặc lè gùi thảo quả khô băng rừng về bản. Mùa thảo quả gian nan mà thật vui, những khuôn mặt bết mồ hôi, nước mưa, rạng rỡ trong sương mù. Có cái Tết ở gùi thảo quả, hết cái đói tháng 3 ở gùi thảo quả, con đi học cũng ở gùi thảo quả.
Người già nhìn gùi thảo quả tính chuyện tậu trâu, sửa nhà, cưới con, cháu, thanh niên tính mua cái xe máy... Cặp vợ chồng trẻ vai trĩu nặng mà mắt lấp lánh cười, nghĩ tới đứa con sắp ra đời của họ. Mùa thảo quả, núi rừng chìm trong màn sương dày đặc, thơm ngát. Hương từ khói lò sấy quện lấy sương, ủ kín đỉnh núi, thơm nồng từng nhánh cây, ngọn cỏ.
Trĩu nặng “lúa đỏ” giữa đại ngàn. |
Sửa lán nương cho những ngày thu thảo quả. |
Quả đỏ trong sương mờ Hoàng Liên. |
Gùi thảo quả và bao ước mơ của cô vợ trẻ Tẩn Lở Mẩy (xã Sì Lở Lầu, huyện Phong Thổ, Lai Châu) |
Bữa cơm bên lò sấy thảo quả của một gia đình người La Hủ (xã Pa Vệ Sủ, huyện Mường Tè, Lai Châu). |
Bà cháu cùng trên rừng trông lò sấy thảo quả. |
“Xông hương” thảo quả (xã Nậm Cang, huyện Sa Pa, Lào Cai). |
Thảo quả khô |