Các nước kêu gọi quốc gia Hồi giáo này ngừng các hoạt động vi phạm quy định của LHQ về vấn đề hạt nhân.
Hình ảnh cơ sở hạt nhân trong lòng đất Fordow của Iran. desi-radio |
Bí mật đã được công khai
Tuy nhiên, kênh truyền hình vệ tinh Press TV ngày 10.1 dẫn lời Đại diện thường trực của Iran tại Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) - ông Ali-Asghar Soltanieh cho biết, mọi hoạt động hạt nhân của nước này, kể cả ở cơ sở làm giàu Fordow, đều nằm dưới sự giám sát của IAEA. Và kể từ hai năm trước, IAEA vẫn giám sát toàn bộ hoạt động ở Fordo.
Theo ông Soltanieh, nước Cộng hòa Hồi giáo này cần urani làm giàu ở cấp độ 20%, sẽ được chiết xuất tại Fordow, để sản xuất các thanh nhiên liệu hạt nhân cung cấp cho lò phản ứng nghiên cứu ở Tehran nhằm tạo ra các đồng vị phóng xạ điều trị ung thư.
Ông nói: "Mỗi bước đi chúng tôi thực hiện cho tới nay và trong tương lai đều sẽ nằm trong khuôn khổ và sự giám sát của IAEA. Hiện nay, với việc giám sát bằng máy quay và các hoạt động thanh sát 24/24 giờ, các hoạt động làm giàu urani tại Natanz và Fordow đều nằm dưới sự kiểm soát của IAEA".
Trong một bức thư điện tử, nữ phát ngôn viên của IAEA - bà Gill Tudor cũng xác nhận rằng: "IAEA có thể xác nhận rằng Iran đã bắt đầu sản xuất urani làm giàu tới 20%... sử dụng các máy ly tâm IR-1 ở nhà máy làm giàu nhiên liệu Fordow". Tuy nhiên, bà cho rằng toàn bộ vật liệu nguyên tử tại địa điểm mới này đều nằm trong tầm giám sát của IAEA.
Phương Tây... nóng mặt
Trong khi Iran khẳng định việc làm giàu urani tới 20% là rất cần thiết cho mục đích cuối cùng để điều trị các bệnh ung thư, các cường quốc phương Tây đã lên án hành động này của Iran và khẳng định Tehran đang tìm cách phát triển vũ khí hạt nhân. Mỹ cho rằng hành động này của Iran là một bước leo thang hơn nữa của kiểu vi phạm các nghĩa vụ theo các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ. Người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Mỹ, bà Victoria Nuland cho rằng việc Iran làm giàu urani tới 20% là vi phạm các nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ.
Pháp coi hành động này là sự vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế. Còn Ngoại trưởng Anh William Hague đã lên tiếng bày tỏ thất vọng về quyết định khởi động các chương trình làm giàu urani của Iran và kêu gọi Iran ngay lập tức dừng các hoạt động này. Ông nói: "Vào thời điểm cộng đồng quốc tế đang yêu cầu Iran đưa ra đảm bảo về mục đích hòa bình của chương trình hạt nhân của Tehran, thì hành động mang tính khiêu khích này càng làm tổn hại hơn nữa tuyên bố của Tehran về mục đích dân sự của chương trình này".
Ngày càng có nhiều lo ngại cho rằng nếu Iran quyết định trục xuất các nhà thanh sát của IAEA và làm giàu urani tới 90% (mức có thể chế tạo vũ khí hạt nhân) thì nhà máy Fordow sẽ giúp họ có thể sản xuất đủ nguyên liệu phân hạch trong một khoảng thời gian ngắn. Chuyên gia Mark Hibbs thuộc Viện Hòa bình Quốc tế Carnegie Endowment nói: "Đây rõ ràng là một bước leo thang của Iran. Chúng ta đang bước vào một giai đoạn hết sức nguy hiểm".
Quang Minh