Trong quan niệm của người Việt, ngày Rằm tháng Chạp (theo Âm lịch) là một ngày Vọng. Vào ngày này có sự thông suốt của mặt trăng mặt trời vì vậy trong ngày này thần thánh, tổ tiên thông thương với con người. Chính vì vậy, các gia đình thường bày biện lễ vật cúng dường và thành tâm cầu nguyện để nhận được sự phù hộ, độ trì cho gia đình, người thân.
Bài cúng gia Tiên vào ngày Rằm tháng Chạp thể hiện mong muốn cho mọi người trong gia đình được khỏe mạnh, bình an, may mắn, thành đạt.
Ngày Rằm tháng Chạp, là ngày Rằm cuối cùng trong năm, là ngày tiền lễ Tết ông Công ông Táo và Tết Nguyên đán. Nhiều gia đình Việt rất coi trọng ngày này như một ngày chuẩn bị cho lễ tổng kết một năm sắp qua của cả gia đình.
Vào ngày Rằm tháng Chạp, việc làm lễ cúng dường lên các đấng linh thiêng rất được mọi người chuẩn bị tươm tất, chu đáo để đãi tấm lòng thành của mình.
Lễ cúng vào ngày Rằm tháng Chạp
Lễ cúng ngày Rằm tháng Chạp sẽ tùy thuộc vào lệ của từng gia đình có thể làm lễ chay hay lễ mặn. Lễ chay gồm có: Hương hoa, cau trầu, hoa quả, tiền vàng, nước, bánh chay. Ngoài lễ chay, mâm cúng lễ mặn sẽ có thêm: rượu, thịt và các món mặn.
Văn khấn Gia Tiên ngày Rằm tháng Chạp
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Con lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu thổ chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng các chư vị Tôn thần.
Con kính lạy Tổ tiên, Hiển khảo, Hiển tỷ, chư vị Hương linh (nếu bố, mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ).
Tín chủ chúng con là:...................................................................
Ngụ tại:...........................................................................
Hôm nay là ngày ..... tháng.... năm....., gặp tiết............ (ngày Rằm/ mồng Một), tín chủ chúng con nhớ đất ơn đức trời đất, chư vị Tôn tần, cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, thắp nén tâm hương dân lên trước án.
Chúng con kính mời: Ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài Bản xứ thần linh Thổ địa, ngàn Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long mạch, Tài thần. Cúi xin các ngài nghe thấu lời mời, giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành, thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các vụ Tổ khảo, Tổ tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ.................., cúi xin thương xót con cháu giáng về linh sàng, chứng giám tâm thành, thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ chúng con lại kính mời các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ trong nhà ngày, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho gia đình chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, làm ăn phát tài, gia đình hòa thuận.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ , cúi xin được phù hộ độ trì.
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
Nam mô a di Đà Phật!
* Theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam do Thượng tọa Thích Thanh Duệ - Viện trưởng học viện Phật giáo Việt Nam thẩm định và hiệu đính.
* Bài viết mang tính chất tham khảo.