Tết Nguyên đán là Tết bắt đầu một năm mới theo Âm lịch. Đây cũng là tết cổ truyền của người Việt. Tết Nguyên đán của người Việt nam có rất nhiều lễ tiết và nghi lễ đặc sắc.
Mở đầu Tết Nguyên đán là Tết ông Công ông Táo.
Nguồn gốc Tết ông Công ông Táo
Theo truyền thuyết người Việt cho rằng: Trong mỗi gia đình đều có vị thần Bếp (còn gọi là thần Táo Quân) trông nom cuộc sống của người trần. Thần Táo Quân có 3 người gồm hai Táo ông và một Táo bà. Hàng năm cứ đến ngày 23 tháng Chạp (tháng 12 Âm lịch), thần Táo quân cưỡi cá chép lên Thiên đình để bẩm báo với Ngọc Hoàng mọi việc tốt, xấu trong năm của từng người trong gia đình.
Bài cúng Tết ông Công ông Táo rất được coi trọng vì nó thể hiện lên tâm nguyện của gia chủ. Ảnh: BY
Vì vậy, ngày 23 tháng Chạp trở thành ngày Tết ông Công ông Táo. Vào ngày này, các gia đình đều sắp sửa lễ vật, hương hoa, áo quần và đặc biệt không thể thiếu cá chép cúng dâng lên để thần Táo quân bay lên trời.
Phong tục và nghi lễ cổ truyền của người Việt Nam, trong các nghi lễ dâng bao giờ cũng phải tuân thủ trật tự là: sắm lễ, dâng lễ, thắp hương và khấn cầu. Việc cầu khấn bày tỏ thành tâm của người làm lễ dâng hương trước các đấng vô hình linh thiêng.
Lời khấn cầu của người xưa luôn bao hàm sự mong muốn vươn tới cuộc sống tốt đẹp, đạo đức, triết lý làm người, tỏa sáng vẻ đẹp văn hóa, đạo lí cổ nhân được lưu truyền theo năm tháng.
Văn khấn lễ ông Táo chầu Trời (23 tháng Chạp)
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Nam mô A Di Đà Phật!
Con xin kính lạy:
Đức đương lai hạ Di Lặc tôn Phật
Hoàng Thiên Hậu Thổ chư vị tôn thần
Ngài Đông Trù tư mệnh Táo phủ thần quân.
Tín chủ chúng con là:……………………………….
Ngụ tại:……………………………………….
Nhân ngày 23 tháng Chạp năm……………, tín chủ chúng con thành tâm, sửa biện hương hoa, phẩm vật, xiêm hài, áo mũ, nghi lễ cung cần, dâng lên trước án, dân hiến tôn thần, đốt nén tâm hương dốc lòng bái thỉnh.
Chúng con xin kính mời:
Ngài Đông Trù tư mệnh Táo phủ thần quân giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật.
Phỏng theo lệ cũ, ngài là vị chủ, ngũ tự gia thần, soi xét lòng trần, Táo quân chứng giám.
Trong năm sai phạm, các tội lỗi lầm, cúi xin tôn thần, gia ân châm chước. Ban lộc ban phúc, phù hộ toàn gia, trai gái trẻ già, an ninh khang thái.
Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám.
Cẩn cáo!
* Theo sách Vạn Sự qua Âm dương lịch phương Đồng, NXB Thanh Hóa.
* Bài viết mang tính chất tham khảo.