Nam - chuyên viên tín dụng cá nhân của một ngân hàng cổ phần có trụ sở phía Nam công tác tại nhà băng này gần 5 năm nên lượng khách hàng thân quen khá nhiều. Vì vậy, dịp Tết Kỷ Hợi anh nhận không biết bao nhiêu cuộc gọi từ khách nhờ đổi tiền lẻ, mới, đó là chưa kể người thân, bạn bè.
"Năm nay, ngân hàng tôi phân bổ cho mỗi nhân viên chỉ được 8-10 triệu đồng tiền lẻ, mới nhưng nhu cầu của người nhờ thì vượt cả chục lần số này nên cũng không biết làm sao", Nam chia sẻ.
Không chỉ anh Nam, đây cũng là tình cảnh chung của rất nhiều nhân viên ngân hàng, nhất là những người làm mảng kinh doanh cần phục vụ tốt khách hàng VIP. Chị Trang, nhân viên Sở giao dịch một ngân hàng quốc doanh cho biết, nhiều ngày nay, khách hàng của chị liên tục hỏi về tiền lẻ, mới và nhờ đổi vài chục triệu. Thế nhưng, khổ nỗi chỉ tiêu của chị được nhận có 10 triệu đồng. "Hiện giờ tôi chưa biết phải trả lời sao cho khách, vì từ chối thì sợ họ giận", chị bộc bạch.
Trong khi đó, Thu Nhàn - nhân viên phòng giao dịch một nhà băng có trụ sở trên đường Nguyễn Thị Minh Khai, quận 1 tâm sự, người thân nghĩ cô làm ở ngân hàng thì việc đổi tiền sẽ dễ dàng nên mấy ngày nay cứ gọi điện nhờ. "Bản thân mình cũng giải thích là tiền mới rất hạn chế nhưng mà họ không chịu thông cảm. Sát Tết, nhiều việc, cộng thêm áp lực đổi tiền mới khiến cô rất mệt mỏi.
Đặc biệt, năm nay lượng tiền mệnh giá nhỏ từ 10.000 đồng trở xuống rất ít nhưng nhu cầu thì nhiều. Để "chữa cháy" tình thế, một số nhân viên ngân hàng phải ngồi lựa lấy những đồng tiền đã lưu thông nhưng còn mới để có thể đổi cho người thân, bạn bè. "Tiền mới ít nên không thể đáp ứng đủ nhu cầu. Tôi và các chị em phải tranh thủ nhặt, đổi tiền mới trong quỹ để dùng", chị Trang, nhân viên tín dụng chia sẻ.
Theo các ngân hàng phía Bắc, năm nay tiền mới không dư dả, nhất là những loại tiền giấy mệnh giá dưới 5.000 đồng gần như không có, còn tiền polymer mới cũng chỉ đáp ứng một phần nhu cầu.
Riêng địa bàn TP HCM, đại diện một số ngân hàng thương mại cổ phần cho rằng, năm nay áp lực tiền lẻ cũng có nhưng không quá nặng nề. Lãnh đạo một nhà băng cho hay, ông chưa nhận được phản ánh nào từ dưới chi nhánh, phòng giao dịch cho biết đang căng thẳng về nguồn tiền lẻ.
Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước cho biết, nhằm hạn chế tiêu cực và tiết giảm chi phí cho ngân sách nhà nước, trong dịp Tết Nguyên đán 2019, cơ quan này tiếp tục chủ trương không đưa các loại tiền mệnh giá nhỏ ra thị trường. Cụ thể, không đưa tiền mới in mệnh giá 5.000 đồng trở xuống ra lưu thông như các năm trước đây. Đồng thời, Tết năm nay, lần đầu tiên, không đưa ra lưu thông loại tiền 10.000 đồng in mới. Việc này giúp tiết kiệm chi phí hàng trăm tỷ đồng.
Lãnh đạo Cục Phát hành và Kho quỹ cho biết thêm, trong năm vừa qua, dự trữ tiền mặt cả nước tăng thêm 25%. Đặc biệt, với tiền mệnh giá nhỏ dưới 10.000 đồng, Ngân hàng Nhà nước đã phát hành thêm hơn 12% so với năm 2017. Trong kế hoạch điều hòa tiền mặt dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi, dự kiến lượng tiền mặt tăng thêm 25% (gồm cả tiền mới và tiền mệnh giá nhỏ đã qua lưu thông), nhằm đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế, ngân hàng và người tiêu dùng.
Đại diện Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM cũng khẳng định, xuyên suốt năm qua cơ quan này đáp ứng đầy đủ cơ cấu các mệnh giá tiền nên không lo bị thiếu. Những năm gần đây Ngân hàng Nhà nước đã có sự điều tiết, có kế hoạch chi thường xuyên và liên tục trong suốt năm chứ không để dồn vào cuối năm. Bất kể lúc nào, ngân hàng thương mại có yêu cầu đều được đáp ứng lượng tiền lẻ.
Mặc dù tuân thủ chủ trương là không chi tiền mệnh giá nhỏ mới in trong dịp Tết Nguyên Đán, vì nhu cầu thanh toán về loại tiền này trên địa bàn tăng nên Ngân hàng Nhà nước TP HCM đã có công văn xin Cục phát hành cho chi ra một lượng tiền lẻ để đáp ứng các nhu cầu thanh toán chính đáng cho các đơn vị bán lẻ, trung tâm thương mại, siêu thị...
"Chúng tôi cũng mong người dân cần thay đổi thói quen dùng tiền lẻ, mới đi rải khắp các chùa chiền, gây phản cảm cũng như rối loạn lưu thông tiền tệ", lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước chi nhánh TP HCM nói thêm.
Trong lưu thông tiền tệ của Việt Nam hiện nay gồm có các mệnh giá từ 100 đồng đến 500.000 đồng. Nhu cầu tiền mới mệnh giá nhỏ thường tăng cao cục bộ vào dịp cuối năm để đi lễ, chùa..., dẫn đến phát sinh loại hình kinh doanh dịch vụ đổi tiền hưởng chênh lệch. Theo Nghị định 96 về việc xử phạt đối với hoạt động không được phép thì năm nay, đối với hoạt động đổi tiền lẻ có thu phí nếu bị phát hiện sẽ bị phạt 20-40 triệu đồng.