Những lợi thế của Việt Nam khi đăng cai thượng đỉnh Mỹ - Triều

Việt Nam là một nền kinh tế đang bùng nổ và ngày càng thể hiện vai trò ngoại giao tích cực trong khu vực cũng như trên thế giới. Việt Nam cũng là một trong số ít các quốc gia có mối quan hệ hữu nghị với cả Washington và Bình Nhưỡng.

Cờ Mỹ và Triều Tiên đã được bày bán tại các cửa hàng ở Hà Nội. Ảnh: AP.

Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ nhất, diễn ra hồi tháng 6 năm ngoái tại Singapore, đã đi đến những cam kết của Triều Tiên về việc dỡ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình, nhưng lại chưa có bước đi cụ thể nào để đạt được điều đó. Lúc này, Tổng thống Trump đang cố gắng chứng minh rằng sự tiếp cận của ông với nhà lãnh đạo Triều Tiên không chỉ là một "màn trình diễn" ngoại giao.

Các chuyên gia cho rằng việc lựa chọn Việt Nam vừa thiết thực vừa mang tính biểu tượng. Dưới đây là 5 lợi thế khiến Việt Nam được lựa chọn làm địa điểm diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều lần thứ hai:

Vị trí địa lý

Thủ đô Hà Nội nằm cách Bình Nhưỡng 2.760km, đồng nghĩa với việc nhà lãnh đạo Kim Jong Un sẽ trải qua một chuyến bay còn ngắn hơn hành trình đến Singapore vào năm ngoái. Chuyến bay từ Triều Tiên đến Việt Nam chỉ đi qua không phận Trung Quốc, quốc gia láng giềng hữu hảo của Triều Tiên, khiến ông Kim sẽ cảm thấy an toàn hơn nữa.

Không giống cố lãnh đạo Kim Jong Il vốn sợ bay và thường sử dụng một tàu hỏa bọc thép trong các chuyến đi nước ngoài, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un tỏ ra thoải mái khi đi lại đường không.

Một số chuyên gia đã nghi ngờ về độ an toàn và tin cậy của phi đội máy bay cũ do Liên Xô sản xuất mà Triều Tiên đang sở hữu. Năm ngoái, thay vì mạo hiểm với đội máy bay trong nước, ông Kim Jong Un đã bay tới Singapore trên một chiếc máy bay Boeing của Hãng hàng không Air China mà Trung Quốc cho mượn.

Nhà lãnh đạo Kim Jong Un đã tới Singapore năm ngoái trên một chiếc Boeing 747 của Air China. Ảnh: Reuters.

An ninh tốt

Việt Nam nổi tiếng thế giới là quốc gia có môi trường an ninh, ổn định cao. Người dân Việt Nam cũng rất háo hức với việc đóng vai chủ nhà cho cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Kim, và dự kiến sẽ không có bất kỳ cuộc biểu tình hay vụ việc mất trật tự nào trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh.

"Về mặt an ninh, hay sự thân thiện, thì Việt Nam rất xuất sắc. Chắc chắn ông Kim Jong Un sẽ rất hào hứng với điều đó", ông Vũ Minh Khương, Phó Giáo sư tại Trường Chính sách công Lee Kuan Yew ở Singapore, nhận xét với tờ Los Angeles Times (Mỹ). 

Còn Giáo sư Carl Thayer tại Học viện Quốc phòng Australia, Đại học New South Wales, thì nhận xét, Việt Nam và Hà Nội sẽ trở thành trung tâm chú ý của cả thế giới khi cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Kim diễn ra. Việt Nam đã chứng tỏ được khả năng tổ chức các sự kiện cấp cao với việc bảo đảm an ninh công cộng, cơ sở hạ tầng sang trọng đáp ứng được yêu cầu của các nguyên thủ. Trong Tuần lễ cấp cao Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC) 2017 tại Đà Nẵng, Việt Nam đã đảm bảo an ninh "ở mức cao nhất".

Quan hệ hữu nghị với cả Mỹ và Triều Tiên

Mỹ và Việt Nam đã trải qua một cuộc chiến tranh đẫm máu, nhưng kể từ khi bình thường hóa quan hệ vào năm 1995, hai nước đã chứng kiến những bước phát triển ấn tượng trên nhiều lĩnh vực từ quan hệ kinh tế, an ninh-quốc phòng, khắc phục hậu quả chiến tranh, văn hóa-giáo dục, đồng thời chia sẻ mối quan tâm chung về các hoạt động thương mại của Trung Quốc cũng như vấn đề Biển Đông.

Hoạt động thương mại song phương đã tăng từ 451 triệu USD năm 1995 lên gần 52 tỷ USD vào năm 2016. Lầu Năm Góc duy trì tiến hành cuộc đối thoại cấp cao hàng năm với các đối tác Việt Nam, và năm ngoái Việt Nam đã lần đầu tiên tham dự cuộc diễn tập hàng hải quốc tế lớn nhất thế giới do Mỹ tổ chức mang tên "Vành đai Thái Bình Dương" (Rim of the Pacific).

Trong khi đó, mối quan hệ giữa Việt Nam và Triều Tiên có lịch sử lâu dài hơn. Hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1950, và 8 năm sau, lãnh tụ Kim Nhật Thành, người sáng lập Triều Tiên và là ông nội nhà lãnh đạo Kim Jong Un, đến thăm Hà Nội.

Vào tháng 12.2018, Việt Nam đã tổ chức các hoạt động kỷ niệm nhân dịp 60 năm chuyến thăm, bao gồm một bữa tiệc có sự tham dự của phái đoàn Triều Tiên do Ngoại trưởng Ri Yong Ho dẫn đầu.

"Không có nhiều nơi khác mà Triều Tiên tin tưởng và Mỹ cũng tin tưởng như Việt Nam", ông Joshua Kurlantzick, một thành viên cao cấp phụ trách vấn đề Đông Nam Á tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ cho biết.

Hai nhà lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên tại Hội nghị thượng đỉnh lịch sử ở Singapore tháng 6.2018. Ảnh: AP.

Một nguồn cảm hứng kinh tế

Một thập kỷ sau khi chiến tranh kết thúc, nền kinh tế - xã hội Việt Nam rơi vào tình trạng hết sức khó khăn do bị bao vây cấm vận và những chính sách thời chiến đã lỗi thời. Năm 1986, Việt Nam bắt đầu chính sách Đổi mới, mở cửa đất nước với thế giới và tạo ra một trong những bước ngoặt kinh tế tuyệt vời nhất. Nền kinh tế Việt Nam đang tăng trưởng từ 6%-7%/năm, với các doanh nghiệp nhỏ làm ăn nhộn nhịp, khu vực sản xuất thịnh vượng và đường chân trời rực rỡ ở Thành phố Hồ Chí Minh.

Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều sẽ như một cơ hội để quảng bá nền kinh tế Việt Nam ra thế giới. Lê Hồng Hiệp, một chuyên gia về Việt Nam tại Viện Nghiên cứu Đông Nam Á tại Singapore cho biết: "Việt Nam rất muốn đưa câu chuyện của mình ra toàn thế giới để quảng bá hình ảnh đất nước".

Theo đài ABC, Washington nhìn nhận mối quan hệ giữa Mỹ và Triều Tiên có thể được cải thiện theo chiều hướng tích cực như giữa Mỹ và Việt Nam. Trong bài phát biểu trước cộng đồng doanh nghiệp Hà Nội vào năm 2018, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo khẳng định ông tin rằng Triều Tiên có thể tham khảo con đường của Việt Nam. "Phép màu này (phép màu kinh tế Việt Nam) có thể là của các bạn", ông Pompeo nhắn nhủ tới Bình Nhưỡng.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Robert Palladino cũng cho biết Việt Nam đã thể hiện "năng lực vì hòa bình và thịnh vượng" và chính quyền Tổng thống Trump đang hy vọng ông Kim Jong Un sẽ coi đó là một kiểu mô hình phát triển mà Triều Tiên có thể học hỏi hay đi theo.

Một hình mẫu để định hình lại các mối quan hệ với Mỹ

Từ kẻ thù trong chiến tranh đến đối tác đáng tin cậy, quỹ đạo của mối quan hệ Mỹ - Việt Nam được cho là có thể "tạo cảm hứng" cho nhà lãnh đạo Triều Tiên.

Mối quan hệ với Việt Nam đã khởi đầu chậm, với những nỗ lực song phương để giải quyết các vấn đề tồn đọng giữa hai nước, trong đó có tù nhân chiến tranh, sau đó mở rộng đi đến hợp tác hồi hương hài cốt lính Mỹ và xử lý hậu quả của chất độc da cam/dioxin mà quân đội Mỹ sử dụng trong Chiến tranh Việt Nam.

Quan hệ văn hóa-giáo dục cũng phát triển nhanh chóng. Hiện nay, có khoảng 20.000 sinh viên Việt Nam theo học các trường đại học tại Mỹ, đứng đầu các nước Đông Nam Á.

"Bạn có thể thấy sự thay đổi về quan điểm của các nhà lãnh đạo Việt Nam trong một thời gian ngắn, và điều đó rất hữu ích với ông Kim Jong Un. Trước đây, không ai ghét người Mỹ như Việt Nam. Nhưng chúng tôi đã thay đổi suy nghĩ của mình", Giáo sư Vũ Minh Khương nói với tờ Los Angeles Times.