Hà Nội: Hàng nghìn ha ruộng thiếu nước, dân lo bỏ ruộng hoang

Thiếu nước, dân lo không kịp cấy

Ngày 19.2, theo ghi nhận của phóng viên Báo NTNN tại xứ đồng Thanh Điềm, xã Tiến Thịnh (huyện Mê Linh), không khí sản xuất vụ xuân tại đây vẫn còn rất im ắng, chỉ lác đác một số người dân ra thăm đồng về mà  vẻ mặt ai cũng buồn buồn.

Thấy phóng viên hỏi về chuyện làm ruộng, bà Nguyễn Thị Thương ở xã Tiến Thịnh lắc đầu: "Mạ thì ngày một già hơn mà vẫn chưa có nước, khéo năm nay chúng tôi không được cấy rồi".

Đoàn công tác của Bộ NNPTNT và UBND TP.Hà Nội kiểm tra nguồn nước sản xuất vụ xuân tại Trạm bơm Thanh Điềm (huyện Mê Linh). Ảnh: Hải Đăng

Bà Thương cho biết, nếu trên dưới 1 tuần nữa mà chưa có nước về thì coi như toàn bộ số mạ của bà con sẽ phải bỏ đi, không biết lấy đâu ra mạ cấy cho vụ này.

Cùng trong tình trạng đó, anh Đinh Văn Quý ở thôn Khê Ngoại, xã Văn Khuê mấy ngày nay cũng mất ăn, mất ngủ vì đến thời vụ mà ruộng vẫn đang phải bỏ không. "Ra thăm đồng thấy ruộng nứt nẻ, cỏ mọc mà xót quá".

Để chuẩn bị cho vụ mới, vợ chồng anh Quý đã chủ động cày, bừa ruộng từ trước Tết Nguyên đán, mong ra xuân sẽ có nước về để cấy sớm nhưng nào ngờ, đến giờ ruộng vẫn chưa có nước, khiến gia đình anh sốt ruột đứng ngồi không yên.

"Nếu cứ đà này, sang tuần tới vẫn không có nước thì bà con sẽ khốn đốn, không biết chuyển đổi sang trồng cây gì hay lại phải bỏ ruộng không cho cỏ mọc" - anh Quý nói.

Ông Nguyễn Văn Huân - Phó Chủ tịch HĐQT HTX dịch vụ nông nghiệp Khê Ngoại, xã Văn Khuê cho hay: Vụ xuân là vụ chính, mang lại năng suất cao nhất trong năm cho nông dân ở đây, do đó nếu thiếu nước, bà con không được cấy thì thiệt hại cho các gia đình này là vô cùng lớn.

Lý giải về nguyên nhân dẫn đến tình trạng thiếu nước sản xuất, ông Đoàn Mạnh Trường -  Bí thư Đảng ủy xã Tiến Thịnh cho hay, nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp của xã phụ thuộc vào sông Hồng và sông Cà Lồ. Tuy nhiên, hiện nay, mực nước ở cả 2 sông này đều ở mức rất thấp khiến cho trạm bơm Thanh Điềm (trạm bơm tưới chính nằm trên địa bàn xã) cũng phải “bất lực”.

Theo ông Trường, để giải quyết tình trạng này, xã đã vận hành 8 máy bơm dã chiến lấy nước từ các hồ tự nhiên trên địa bàn để bơm nước vào các xứ đồng nhưng đến nay mới có hơn 50% diện tích ruộng có nước phục vụ bà con làm đất và gieo cấy.

Đảm bảo gieo cấy trên 90% diện tích

Theo bà con nông dân ở Mê Linh, đối với hàng nghìn ha ruộng của huyện không được cấp nước đợt này, có thể bà con sẽ phải tính đến chuyện chuyển đổi cây trồng. Nhưng không phương án nào đề cập đến việc ai phải chịu trách nhiệm về những thiệt hại của người dân khi phải vứt toàn bộ số mạ giống đã chuẩn bị cùng 1 vụ lúa, trong khi trách nhiệm cung cấp nước đủ đến chân ruộng cho dân thuộc về các công ty thủy lợi.

Trạm bơm Thanh Điềm (Mê Linh) đang hoạt động hết công suất để cung cấp nước cho các diện tích lúa trên địa bàn. Ảnh: Đăng Hải

Theo báo cáo của Tổng cục Thủy lợi (Bộ NNPTNT) về tình hình lấy nước gieo cấy vụ xuân 2019, khu vực Trung du và Đồng bằng Bắc Bộ, trong số 11 tỉnh, thành phố thuộc khu vực trên (trừ tỉnh Bắc Giang có thể chủ động nguồn nước, không phụ thuộc nguồn nước từ các hồ thủy điện), có tổ chức lấy nước phục vụ sản xuất vụ xuân 2019 thì đã có 10/11 địa phương cơ bản lấy đủ nước.

Chỉ còn duy nhất TP.Hà Nội hiện chưa lấy đủ nước. Cụ thể, đến cuối giờ chiều 18.2, tổng diện tích canh tác vụ xuân 2019 của Hà Nội đã có nước đạt khoảng 86.000ha (bằng khoảng 94% kế hoạch). Toàn thành phố hiện vẫn còn khoảng 6.000ha diện tích gieo cấy chưa có nước.

Tại Hà Nội, trong khi nhiều địa phương đã cơ bản đủ nước gieo cấy vụ xuân 2019 như: Phú Xuyên, Chương Mỹ, Mỹ Đức, Đan Phượng thì ở một số quận, huyện, diện tích ruộng đồng có nước vẫn chưa đạt 80% kế hoạch. Điển hình là các huyện Gia Lâm, Mê Linh và quận Nam Từ Liêm. Hiện, 5 doanh nghiệp thủy lợi của Hà Nội đang tiếp tục vận hành 187 trạm bơm, tích cực lấy nước, trữ nước vào hệ thống ao hồ, sông ngòi…

Trao đổi với phóng viên NTNN ngày 19.2, ông Nguyễn Xuân Đại - Phó Giám đốc Sở NNPTNT cho biết, hiện nay trên địa bàn thành phố công tác lấy nước phục vụ sản xuất vụ xuân cơ bản đã đạt khoảng 80%. Riêng tại huyện Mê Linh vẫn trong tình trạng thiếu nước, trong đó, có xã Tiến Thịnh chưa được 50%.

"Để khắc phục tình trạng trên, tại trạm bơm chính Thanh Điềm đặt 16 máy bơm dã chiến, dự kiến nếu cứ giữ mực nước như hiện nay thì trong vòng tuần tới sẽ đủ nước tưới cho cấy lúa vụ xuân, có thể tiến độ cấy chậm hơn so với toàn thành phố nhưng vẫn nằm trong khung thời vụ sản xuất" - ông Đại khẳng định.