Trao đổi với PV Dân Việt, bà Phùng Thị Nguyên Hạnh, Trưởng phòng giám sát, Cục hải quan tỉnh Quảng Ninh cho biết, ngày 27.11.2018, Cục hải quan tỉnh Quảng Ninh nhận được công văn của công ty TNHH xuất nhập khẩu Hồng Quảng về việc xử lý chậm thông quan cho tàu Ocean Conqueror tại Chi cục hải quan Cẩm Phả. Theo kiến nghị của doanh nghiệp, lô hàng trên đã được nộp thuế nhập khẩu, thuế VAT và thuế môi trường đầy đủ nhưng không được giải quyết thủ tục thông quan do chưa có C/O (giấy chứng nhận nguồn gốc xuất xứ hàng hóa) bản gốc.
Cán bộ hải quan Cẩm Phả bị doanh nghiệp tố làm khó khi thông quan các tàu than.
Ngày 24.11.2018, sau khi tiếp nhận hồ sơ hải quan điện tử, do thiếu chứng từ theo quy định, Chi cục Hải quan Cẩm Phả đã phản hồi trên hệ thống hải quan điện tử “Đề nghị doanh nghiệp nộp bản chính chứng từ chứng nhận xuất xứ hàng hóa”. Ngày 26.11.2018, đại diện doanh nghiệp đã trình bản phô tô và đề nghị nợ bản chính để làm thủ tục và giải phóng hàng. Do chưa có C/O bản chính theo quy định, chi cục Hải quan Cẩm Phả đã yêu cầu doanh nghiệp phải nộp bản gốc giấy chứng nhận này tại thời điểm khai báo thì mới được thông quan. Đến 16h ngày 27.11.2018, công ty mới xuất trình được bản chính giấy chứng nhận tái xuất số 1810109 ngày 23.11.2018, xác nhận lô hàng trên có xuất xứ từ Indonesia. Ngay sau đó Chi cục hải quan Cẩm Phả đã làm thủ tục thông quan cho lô hàng.
Bà Hạnh cho biết, theo quy định tại thông tư 38/2018/TT-BTC ngày 20.4.2018 của Bộ Tài chính quy định về xác định xuất xứ hàng hóa xuất nhập khẩu, riêng mặt hàng than nhập khẩu phải nộp một bản chính C/O tại thời điểm làm thủ tục hải quan. Nếu người khai không nộp chứng từ chứng nhận nguồn gốc xuất xứ hàng hóa theo quy định thì hàng hóa đó không được thông quan và bị xử lý theo quy định của pháp luật.
Còn về việc từ chối hoàn thuế với tờ khai số 10229788413 cho tàu GERM SUCCESS chở 39.550 tấn than của Nga ngày 1.11.2018, bà Phùng Thị Nguyên Hạnh cho biết, tại thời điểm tiếp nhận hồ sơ làm thủ tục hải quan, doanh nghiệp không xuất trình bản chính C/O mẫu EAV mà chỉ xuất trình bản chính giấy chứng nhận xuất xứ số MERZJG1800112-01-W của tổ chức SGS tại Trung Quốc. Chi cục Hải quan Cẩm Phả đã chấp thuận cho Công ty Hồng Quảng nộp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa thông thường tại thời điểm làm thủ tục hải quan để nộp thuế và thông quan cho lô hàng theo quy định.
“Theo quy định hiện hành, thời điểm nộp C/O mẫu EVA hưởng ưu đãi thuế quan đã được quy định tại điều 16 thông tư 21/2016/TT-BTC ngày 20.9.2016 của Bộ Công thương và điểm b, khoản 1 điều 7 Thông tư số 38/2018/TT-BTC ngày 20.4.2018 của Bộ Tài chính. Theo đó, để được hưởng ưu đãi thuế quan thì C/O mẫu EAV phải nộp bản chính tại thời điểm làm thủ tục hải quan và không được chậm nộp. Vì vậy sau thời điểm thông quan, Công ty mới nộp C/O mẫu EAV nên không được hưởng ưu đãi thuế quan theo Hiệp định thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh kinh tế Á – Âu” – bà Hạnh thông tin.
Tàu lấy than tại cảng Cẩm Phả. (ảnh Hồng Việt)
Còn theo ông Vũ Viết Khoa, Phó phòng giám sát, Cục Hải quan tỉnh Quảng Ninh, theo các chứng từ doanh nghiệp cung cấp, lô hàng trên xuất phát tại Nga từ ngày 5.7.2018 và cập cảng Thái Châu, Trung Quốc ngày 7.7. Tuy nhiên do không đảm bảo chất lượng than nên phía Trung Quốc không cho thông quan và yêu cầu quay về Nga. Đến ngày 29.10.2018, Công ty Hồng Quảng mua lại lô hàng này nhưng lại không làm lại giấy chứng nhận C/O mẫu EAV nên mới gặp tình trạng này.
“Chúng tôi đã giải thích cho doanh nghiệp, việc nhập khẩu than được quy định rất chặt chẽ tại các điều khoản hợp tác Quốc tế, nếu doanh nghiệp không nộp thuế ngay tại thời điểm đó thì theo quy định doanh nghiệp có thể bị phạt chậm nộp. Công ty Hồng Quảng cũng là đơn vị nhập khẩu than có thâm niên nhiều năm, họ rất hiểu các quy định của pháp luật nhưng vẫn cố tình không chấp hành” - ông Khoa nói.
Trước đó, cuối năm 2018, công ty TNHH XNK Hồng Quảng có trụ sở ở Hạ Long đã gửi đơn kiến nghị tới UBND tỉnh Quảng Ninh, Cục hải quan Quảng Ninh… về việc Chi cục hải quan Cẩm Phả liên tục gây "khó dễ" khi họ làm các thủ tục thông quan hàng hóa tại cảng Cẩm Phả.
Cụ thể, ngày 1.11.2018, Công ty Hồng Quảng có mở tờ khai số 10229788413 cho tàu GERM SUCCESS chở 39.550 tấn than của Nga do quá cảnh qua Trung Quốc (có chứng nhận của hải quan Trung Quốc về lô hàng nguyên trạng và tái xuất khỏi Trung Quốc kèm theo bộ chứng từ) nhưng phía chi cục Hải quan cảng Cẩm Phả không chấp nhận và giải thích là: "Hàng đã nhập qua Trung Quốc là đã phát sinh thương mại và không đáp ứng điều kiện vận tải trực tiếp nên không yêu cầu nộp C/O gốc mẫu EAV. Chỉ yêu cầu nộp chứng nhận của SGS tại Trung Quốc và yêu cầu công ty Hồng Quảng phải nộp thuế nhập khẩu gần 1.9 tỷ đồng mới cho giải phóng hàng và thông quan. Để tránh bị phạt dôi nhật nên công ty Hồng Quảng buộc phải nộp chứng nhận của SGS và nộp thuế nhập khẩu theo yêu cầu hướng dẫn của phía hải quan.
Đến ngày 14.11.2019, Công ty Hồng Quảng gửi công văn số 184/2018/CV-HQ: “V/v xin hoàn thuế nhập khẩu cho tàu Germ Success”. Ngày 21.11.2018 doanh nghiệp này nhận được công văn số 1194/HQCP-NV: V/v trả lời doanh nghiệp. “Nội dung trả lời do công ty TNHH XNK Hồng Quảng không nộp C/O mẫu EAV tại thời điểm khai báo hải quan nên không được hoàn thuế”.
Ngoài ra, ngày 23.11.2018 công ty Hồng Quảng có mở tờ khai số 102349698840 tàu Ocean Conqueror chở 53.733 tấn than Bitum nguồn gốc Indonesia quá cảnh qua Trung Quốc về Việt Nam. Công ty Hồng Quảng phản ánh, họ cũng bị yêu cầu nộp thuế nhập khẩu (Do không chấp nhận C/O gốc của Indonesia nên không được hưởng ưu đãi thuế nhập khẩu).