Hạt lúa của người Rục

“Cõng lúa nước” lên rừng

Cách đây chưa lâu, với đồng bào Rục, lúa nước vẫn là một loại cây xa lạ, chỉ có miền xuôi và người Kinh mới trồng được. Ngày đó, bản làng của người Rục hoang vắng, chìm trong cảnh đói cơm rách áo, tất cả nguồn sống của đồng bào đều dựa vào rừng, sự trợ cấp của Nhà nước...

Người Rục cùng bộ đội biên phòng gặt lúa vụ 3 trên cánh đồng Rục Làn.

Trăn trở nhiều với cái đói, cái nghèo của người Rục, những người lính biên phòng ở Đồn biên phòng 585 Cà Xèng đã hết lòng, hết sức cưu mang, giúp đỡ, nhưng rồi những cơn đói lúc giáp hạt vẫn cứ đến với đồng bào không dứt ra được.

Năm 2009, sau một chuyến khảo sát để tìm nguồn nước để lập dự án nước sạch phục vụ sinh hoạt cho cụm dân cư và Đồn biên phòng Cà Xèng vừa mới chuyển vào (trước đây Đồn đóng ở ngoài đường Hồ Chí Minh – PV), nhìn thấy một vùng đất chạy dọc theo con suối Rục Làn, đại tá Nguyễn Văn Phúc – Chỉ huy trưởng Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng Quảng Bình đã nghĩ ngay đến việc trồng cây lúa nước trên vùng đất này.

Nghĩ là làm, bước đầu Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng Quảng Bình đã chỉ đạo cán bộ chiến sĩ Đồn Cà Xèng khai hoang, cùng dân bản trồng thử nghiệm trên 2,5ha.

Đã hơn 3 năm trôi qua nhưng câu chuyện về mùa lúa nước đầu tiên của người Rục do bộ đội biên phòng bày cho họ làm được vẫn còn nóng hổi. Người vui và tự hào nhất có lẽ là ông Trần Trung Trực ở bản Yên Hợp, bởi ông là người Rục đầu tiên được bộ đội biên phòng mời làm thử nghiệm vụ lúa nước đầu tiên sau 50 năm ông cùng những người đồng bào của mình rời hang đá. Hôm đó, gặp chúng tôi, ông Trực cười tít con mắt: “Mừng lắm! Nhờ bộ đội biên phòng dạy cách làm mà lần đầu tiên miềng đã trồng được lúa nước.”

Rồi đến vụ thứ 2, mô hình được nhân rộng diện tích lúa nước đã được mở rộng thêm với 3 hộ ở 3 bản Ón, Yên Hợp, Mò o ồ ồ cùng tham gia.

Cánh đồng lúa giữa rừng sâu

Sau 2 vụ lúa “thử nghiệm” thành công, Bộ chỉ huy Bộ đội Biên phòng Quảng Bình đã quyết định lập dự án đầu tư hệ thống thuỷ lợi và khai hoang vùng Rục Làn thành một cách đồng lúa cho đồng bào Rục sản xuất với nguồn kinh phí gần 5,2 tỷ đồng.

Hôm chúng tôi trở lại bản Rục, dẫn chúng tôi thăm cánh đồng lúa vàng ươm đang chín tới, trung tá Trịnh Thanh Bình – Đồn trưởng Đồn biên phòng 585 Cà Xèng không giấu được niềm tự hào: “Đồng bào Rục ở đây rất khó khăn, với gần 100% hộ nghèo, chủ yếu sống nhờ nguồn hỗ trợ của Nhà nước nên chuyện đưa được cây lúa nước đến với đồng bào được xem là một dấu mốc quan trọng làm đổi thay một bước trong hành trình đi lên của đồng bào. Chúng tôi đang từ từ chuyển giao công nghệ sản xuất cho đồng bào và tiến đến lộ trình trong tương lai gần là để đồng bào tự chủ động sản xuất lúa, không cần đến sự giúp đỡ của bộ đội nữa”.

Đã là vụ lúa thứ 3 người Rục tự tay mình làm được hạt lúa nước nên ai nấy đều vui cái bụng. Bà Hồ Thị Khun (60 tuổi), ở bản Mò o ồ ồ không giấu được niềm vui: “Mệ sống gần trọn cuộc đời, chừ mới chộ (thấy) ruộng lúa nước, cái tay mệ lần đầu tiên biết trồng lúa nước. Từ trước đến nay, nhà mệ, nhà của nhiều người trong bản chỉ có rẫy sắn, rẫy ngô thôi! Người Rục sắp tới rứa là không lo đói nữa rồi!”.

Phan Phương