Trước đó, tư vấn ADP-I Engineering (Pháp) nghiên cứu, khảo sát và thiết kế từ nhà ga đến khu vực dịch vụ, bãi đỗ máy bay sân bây Tân Sơn Nhất có thể nâng công suất lên đến 60-70 triệu khách/năm và bắt buộc phải xây dựng thêm đường cất - hạ cánh mới, lấy đất khu vực sân golf ở phía Bắc sân bay Tân Sơn Nhất để xây dựng nhà ga.
Sân bay Tân Sơn Nhất đang quá tải.
Để nâng cấp Tân Sơn Nhất đạt công suất 50 triệu hành khách (tăng 20 triệu khách so với hiện tại) mà tiết kiệm nguồn vốn đầu tư và tính hiệu quả của dự án, ADPi đã đề xuất xây dựng nhà ga ở phía Nam (cạnh nhà ga hiện nay) để kết nối hai nhà ga, tận dụng hạ tầng, nhiều khu vực đất đã sẵn sàng bàn giao, khoảng cách giữa các nhà ga gần hơn, vận hành đơn giản hơn. Phía Bắc, phần sân golf sẽ được giải phóng làm khu đỗ máy bay, ga hàng hóa, khu bảo dưỡng, sửa chữa máy bay.
Sau khi đưa ra được những đánh giá tổng thể, Chính phủ cùng các Bộ ngành, địa phương đã thống nhất phương án điều chỉnh quy hoạch mở rộng Tân Sơn Nhất mà ADPi Engineering (Pháp) đề xuất thông qua văn bản số 142/TB-VPCP ngày 15.4.2018.
Để rộng đường dư luận về việc Quyết định 1942/QĐ-BGTVT do Thứ trưởng Bộ GTVT Lê Đình Thọ ký ban hành ngày 31.8.2018 đề xuất giao 16ha đất cho ACV mà không đề cập đến xây dựng nhà ga Lưỡng dụng tại Tân Sơn Nhất, trao đổi với PV Dân Việt, Đại tá - Anh hùng phi công Từ Đễ (người đã từng nhiều năm đóng quân và thành viên quản lý sân bay Tân Sơn Nhất) cho biết: “Quan điểm của tôi là Nhà nước hiện đang thiếu 2 vấn đề đó là kinh phí và tiến độ thực hiện dự án mở rộng nhà ga T3, Tân Sơn Nhất”.
Đại tá - Anh hùng phi công Từ Đễ. (Ảnh: Thế Anh)
“Mặt khác, Thủ tướng Chính phủ cùng các Bộ, ngành đang ưu tiên thu hút đầu tư tư nhân, tiết kiệm nguồn lực nhà nước, tại sao Bộ GTVT chỉ là cơ quan quản lý, trọng tài lại can thiệp sâu vào các hợp đồng kinh tế. Tôi cho rằng điều đó không hợp lý đặc biệt trong bối cảnh ACV đã chuyển về Uỷ ban quản lý vốn nhà nước”, Đại tá Từ Đễ nhìn nhận vấn đề.
Trước những thông tin xây dựng nhà ga lưỡng dụng tại Tân Sơn Nhất là cấp thiết, Đại tá Từ Đễ phân tích: “Việc xây dựng nhà ga lưỡng dụng để dùng chung giữa quốc phòng và dân dụng tại Tân Sơn Nhất là rất cần thiết vì đây là nhà ga do quân đội quản lý. Vì vậy, sẽ có sảnh riêng dành cho các lễ đón tiếp quan trọng tầm quốc gia, nguyên thủ các nước và các quan khách quan trọng đến TP.HCM, tính an ninh, an toàn rất cao. Ngoài ra, Nhà ga này vẫn dùng chung cho cả dân dụng”.
Đại tá Từ Đễ cho hay: “Bộ Quốc phòng, hiện cũng đã đồng ý “giải phóng” vùng trời cho ngành hàng không dân dụng phát triển. Nhưng vẫn yêu cầu giữ một phần quân đội ở khu vực sân bay, mục đích bảo vệ sân bay cũng như vùng trời TP.HCM, vùng trời phía Nam và xử lý các tình huống cấp bách. Vì vậy, quy hoạch nào ở sân bay Tân Sơn Nhất đều phải tính đến yếu tố sân bay dùng chung, tức kết hợp kinh tế, quốc phòng…”.
Đề cập tới quyết định 1942 của Bộ GTVT, Đại tá Từ Đễ cho rằng, trong Quyết định này Bộ GTVT đã xác định: Tân Sơn Nhất là sân bay hỗn hợp, dùng chung cả dân dụng và quân sự.
Máy bay của các đơn vị không quân, các đơn vị của quân đội vẫn thường xuyên đi, đến hoạt động tại sân bay Tân Sơn nhất và thực hiện các nhiệm vụ bay quân sự khác, đặc biệt là nhiệm vụ bay Chuyên cơ quân sự, do đó tất yếu rất cần một nhà ga hàng không lưỡng dụng (sử dụng cho cả hàng không dân dụng và quân sự).
“Tôi nói chuyện này để anh thấy tôi lo xa này, tôi ngồi với Bộ trưởng Bộ GTVT và nói rằng: Bây giờ bên Mỹ luật lao động có quy định quản lý bay thế nào, quản lý phi công, dịch vụ mặt đất thế nào… không như ở Việt Nam, giờ bị đình công thì quản lý ra sao?”, Đại tá Từ Đễ chia sẻ.
Đại tá Từ Đễ đưa ra ví dụ: Ngày xưa, phi công Vietnam Airline thì bỏ lao động sang một số đơn vị tư nhân, hãng hàng không đã phải cầu cứu Bộ GTVT. Vì thế, an ninh hãng hàng không quốc gia phải đặt lên hàng đầu. Tức là những lĩnh vực cốt cán (như lĩnh vực hàng không) cần có sỹ quan dự bị trong đó.
Đánh giá về việc Bộ GTVT chậm trễ triển khai mở rộng sân bay Tân Sơn Nhất, trong khi, nếu đồng ý xây dựng nhà ga Lưỡng dụng trên diện tích 10ha đất phía Nam sẽ hoàn thành ngay trong năm 2020 đón 10 triệu lượt khách, giảm tải ngay cho Tân Sơn Nhất, Đại tá Từ Đễ đặt ra câu hỏi: “Tôi cũng không hiểu sao, phía Bộ GTVT lại có những quyết định khó hiểu vậy?”
“Nếu theo đề án của Bộ GTVT đưa ra thì phải 4 năm nữa nhà ga T3 mới hoàn thành và đi vào sử dụng được, lúc này sân bay Tân Sơn Nhất sẽ tắc khủng khiếp như thế nào”, Đại tá Từ Đễ nhận định.
Đại tá Từ Đễ cho biết thêm: “Hiện tôi được biết, Công ty Hàng không lưỡng dụng (HKLD) Ngôi Sao Việt đã đưa ra ý tưởng, đề xuất phương án quy hoạch, thiết kế nhà ga lưỡng dụng (T3) có tính chuyên nghiệp rất cao, đã được Cục Hàng không Việt Nam và các cơ quan chức năng của Nhà nước thẩm định, đủ điều kiện làm thì lại chưa cho làm?”
“Trong khi đơn vị này đã đủ đất sạch, đủ tiền, thiết kế đúng theo phương án của Tư vấn độc lập ADPi Engineering của Pháp (sau đây viết tắt là ADPi) mà Chính phủ phê duyệt lại đang bị “tuýt còi”. Tôi thực sự không hiểu có “lợi ích nhóm” gì ở đây không”, Đại tá Từ Đễ đặt câu hỏi.
“Tôi xin nhắc lại, Bộ GTVT chỉ nên quản lý về mặt luật pháp và hành lang pháp lý và quản lý điều hành chứ không quản lý về kinh tế nữa. Câu chuyện là không thể nào đứng ra bênh cho doanh nghiệp trực thuộc Bộ như ngày xưa nữa”, Đại tá Từ Đễ nêu quan điểm.
Nói về 10ha đất sạch để mở rộng sân bay, Đại tá Từ Đễ cho rằng: “Ngày xưa, khu đất 10 ha mà Vietstar đang đề xuất xây dựng Nhà ga Hàng không lưỡng dụng chính nằm trên nền Nhà ga quân sự cũ, từ thời chúng tôi chiến đấu. Đây là vị trí đã nghiên cứu từ thời Pháp và rất thích hợp xây dựng nhà ga. Với các quy hoạch phù hợp, hiện đại đã được ADPi thiết kế, Thủ tướng Chính phủ đồng thuận, tôi cho rằng Bộ GTVT không nên “cố đấm ăn xôi” mà đi ngược với chủ trương này”.