Chuyển biến tích cực từ Đề án thí điểm mô hình HTX kiểu mới
Báo cáo tại diễn đàn, ông Trần Thanh Nam – Thứ trưởng Bộ NNPTNT cho biết, năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 445/QĐ-TTg phê duyệt Đề án thí điểm mô hình HTX kiểu mới tại ĐBSCL. Theo đó, các địa phương đã lựa chọn 176 HTX tham gia.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ phát biểu tại diễn đàn
Qua 2 năm thực hiện, chất lượng các HTX tham gia thí điểm đã được cải thiện. Quy mô, phương thức hoạt động của các HTX đã có sự thay đổi mạnh mẽ, đa dạng. Số lượng thành viên, quy mô các HTX đã tăng gấp đôi so với trước đây. Ý thức tự chủ, quyết tâm vươn lên cũng có sự chuyển biến rõ rệt, tạo sự lan tỏa ra toàn vùng ĐBSCL.
Theo ông Nam, sau khi thực hiện đề án trên, số lượng HTX nông nghiệp của toàn vùng cũng tăng nhanh. Tính đến hết năm 2018, toàn vùng ĐBSCL có 1.803 HTX nông nghiệp, chiếm 13% tổng số HTX nông nghiệp của cả nước. Tổng số thành viên HTX nông nghiệp của cả vùng là trên 230.000 người, trung bình mỗi HTX nông nghiệp có 130 thành viên.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ trao đổi với doanh nghiệp, hợp tác xã ở Đồng Tháp về công nghệ sản xuất trong nông nghiệp
Lãnh đạo Bộ NNPTNT cho hay, để tăng doanh thu, nâng cao chất lượng sản phẩm nông nghiệp làm ra, vài năm trở lại đây, nhiều HTX đã mạnh dạn ứng dụng nhiều công nghệ, kỹ thuật nuôi trồng thích ứng với BĐKH.
“Nhiều HTX ở ĐBSCL sử dụng công nghệ thông minh 4.0 (thông qua hệ thống cảm biến, sử dụng năng lượng mặt trời, công nghệ trong quan trắc và tự động tưới) vào sản xuất, áp dụng ngày càng rộng rãi các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP,... Ngoài ra, các HTX còn biết tận dụng phụ phẩm trong nông nghiệp như rơm rạ, tro, trấu để sản xuất, chế biến ra nhiều sản phẩm có giá trị, tăng doanh thu” – Thứ trưởng Trần Thanh Nam thông tin.
Cũng tại diễn đàn, nhiều nhà khoa học và lãnh đạo các địa phương cho biết, ĐBSCL đã xuất hiện nhiều mô hình HTX đa dạng, hoạt động hiệu quả trong tất cả các lĩnh vực, quy mô hoạt động lớn lên đến hàng ngàn thành viên như HTX nông nghiệp Rạch Lọp (Trà Vinh); HTX Thanh Bình (Đồng Tháp); HTX Vĩnh Cường (Bạc liêu),…
Nhiều chính sách hỗ trợ trong thời gian tới
Để các HTX ở ĐBSCL phát triển tốt hơn trong điều kiện BĐKH trong thời gian tới, Bộ NNPTNT đề nghị bổ sung Nghị quyết số 120/NQ-CP của Chính phủ ngày 17.11.2017 về phát triển bền vững ĐBSCL thích ứng với BĐKH, trong đó giao nhiệm vụ cho Bộ NNPTNT xây dựng Đề án Nâng cao hiệu quả hoạt động của HTX nông nghiệp ứng phó với BĐKH.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đồng ý với đề xuất trên. Đồng thời cho biết, thời gian gần đây, Chính phủ hết sức quan tâm đến lĩnh vực kinh tế tập thể như HXT. Theo đó, nhiều văn bản chính sách, pháp luật có liên quan đã được ban hành nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này.
Thời gian qua, nhiều HTX ở ĐBSCL phát triển tốt hơn, số lượng HTX mới hình thành với tốc độ rất nhanh. Tuy nhiên, cần phải nhìn nhận rằng, 176 HTX tham gia thí điểm theo đề án trên cũng có nhiều hạn chế như quy mô chưa cao, chất lượng sản phẩm còn thấp, hoạt động đơn lẻ, chưa tham gia nhiều vào chuỗi cung ứng sản phẩm nông nghiệp, nhất là đầu ra và có ít HTX tham gia vào cánh đồng lớn,...
“Thách thức lớn nhất của các HTX nông nghiệp ở ĐBSCL là BĐKH và thị trường tiêu thụ. Để khắc phục vấn đề này, trước tiên các HTX phải sử dụng giống chịu hạn mặn, đầu tư thiết bị hiện đại, hạ được giá thành sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm bán ra” – Phó Thủ tướng nói.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nói thêm, trong điều kiện BĐKH như hiện nay, các HTX không tự lực làm mà phải có sự tham gia hỗ trợ của chính quyền địa phương.
“Tôi đề nghị mỗi địa phương phải có chương trình, hành động cụ thể để hỗ trợ các HTX phát triển trong điều kiện BĐKH. Các địa phương không phải làm chung chung như trước đây nữa và không chạy theo số lượng, tốt nhất nên có nguồn quỹ cho các HXT phát triển” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Tới đây, các bộ, ngành có liên quan khẩn trương tham mưu cho Chính phủ chính sách hỗ trợ, miễn giảm cho doanh nghiệp đầu tư vào HTX; xoá nợ cho HTX; thành lập quỹ bảo hộ phát triển HTX; xây dựng đề án hỗ trợ phát triển kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất cho các HTX; đưa cán bộ HTX đi học nước ngoài tập tập kinh nghiệm hoặc mở các lớp bồi dưỡng tại địa phương (Liên minh HTX phối hợp với Sở NNPTNT thực hiện),...