Độc đáo Hội bắt lợn Ông Cầu
Dân Việt - Làng cổ Hà Thạch (xã Hà Thạch, TX Phú Thọ) nằm bên bờ sông Thao, tương truyền có từ thời các vua Hùng dựng nước. Cứ mùng 5 tháng giêng hàng năm làng mở hội “Bắt lợn Ông Cầu”.
Có nhiều sự tích về lễ hội độc đáo này nhưng có lẽ thuyết phục nhất là truyền thuyết vào thời vua Hùng, để rèn luyện thể lực của quân sĩ, các vị lạc hầu, lạc tướng trong quá trình luyện quân hoặc sau mỗi lần thắng trận khao quân đã tổ chức những cuộc đi săn lợn rừng. Truyền thống thượng võ đó đã hình thành nên lễ hội vô cùng độc đáo của một vùng đất có bề dày lịch sử.
 |
Hội bắt lợn Ông Cầu |
 |
Đúng ngày 23 tháng Chạp, hai hộ dân có gia phong, gia cảnh song toàn, khá giả được dân làng chọn ra để “dưỡng trư Ông Cầu” và làm lễ nhập chuồng. Lợn khi làng mới bắt về vẫn gọi là lợn, nhưng sau khi khấn thành hoàng và nhập chuồng rồi thì gọi là Ông Cầu. “Nhà” của Ông Cầu được làm mới tinh tươm, khung tre, lợp lá cọ, trên nóc phải dựng cờ lễ, cửa hướng về phía đền. Xung quanh “tư dinh” này phải dựng bày võ khí: Đao, kích, phủ việt… |
 |
Lợn ỉ đen tuyền được chọn kỹ theo nhiều tiêu chuẩn khắt khe: phải là lợn đực, đen tuyền, đen từ da, lông đến tận móng, mũi... 2 ông lợn choai nặng chừng 70-80kg, chạy khoẻ thì cuộc săn lợn Ông Cầu mới vui. Việc cho Ông Cầu ăn cũng cầu kỳ, không được cho ăn cám, ăn rau mà phải cho ăn cháo hoa, ngày ba bữa. Có Ông Cầu ưa ngọt, được ăn cả bánh kẹo, hoa quả… |
 |
13 giờ ngày 5 tháng Giêng, làng Hà Thạch mở hội tại sân vận động, thu hút hàng ngàn người dân trong làng và khách thập phương. |
 |
Các vị chức sắc trong làng chuẩn bị trang phục lễ hội. |
 |
14h20', giờ lành đã điểm, 2 Ông Cầu được xuất chuồng khiêng ra bãi. |
 |
Bãi thả chật kín trai làng và thanh niên các làng bên tới thi thố. |
 |
Ông Cầu được thả chạy xô qua đám thanh niên. |
 |
Bắt được “Ông” đâu phải dễ |
 |
Bà cụ hốt hoảng tưởng Ông Cầu xô về phía mình. |
 |
Cuối cùng thì Ông cũng được đám trai làng xách ngược |
 |
Ông Cầu còn lại cũng đành thúc thủ. |
 |
Một ông bị vật ngửa buộc trong rọ tre… |
 |
…còn ông kia dồn lại vào lồng sắt |
 |
Sau cuộc truy bắt, Ông Cầu được tắm sạch sẽ bằng nước sông. |
 |
Đám rước trên triền đê yên ả. |
Lê Hữu Thọ