Có hay không nhóm lợi ích trong thương vụ đấu giá cổ phần Cao Su Sao Vàng?

Chiều 29/5, HOSE công bố có 4 nhà đầu tư tham gia phiên đấu giá cổ phần của Công ty Cổ phần Cao su Sao Vàng (SRC) do Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) nắm giữ. Trong đó, có 3 nhà đầu tư cá nhân và 1 tổ chức.

Lượng đăng ký mua bằng đúng lượng bán

Tổng khối lượng đăng ký mua là gần 4,2 triệu cổ phiếu. Trong đó, 3 nhà đầu tư cá nhân đăng ký mua hơn 2,8 triệu cổ phiếu và 1 nhà đầu tư tổ chức muốn mua gần 1,4 triệu đơn vị.

Trước đó, Vinachem đã gửi hồ sơ đấu giá bán cổ phần Cao su Sao Vàng lên HoSE. Tổng khối lượng Vinachem muốn thoái vốn là hơn 4,2 triệu cổ phiếu, tương đương 15% vốn. Thời gian đấu giá dự kiến vào 15 giờ 00 ngày 4/6. Sau giao dịch này, Vinachem vẫn còn nắm giữ hơn 10,1 triệu cổ phiếu SRC, tương ứng tỷ lệ sở hữu 36%.

Đây là thông tin thu hút sự quan tâm đặc biệt của các nhà đầu tư bởi Cao su Sao Vàng không chỉ là một thương hiệu lớn trong ngành sản xuất săm lốp tại Việt Nam, có triển vọng rất tốt sau cổ phần hóa, mà còn là bởi SRC sở hữu một mảnh đất vàng hiếm có tại ngay giữa thủ đô Hà Nội: 6,2ha trải dọc mặt tiền 250m đường Nguyễn Trãi.

Lô đất 6,2ha kéo dài 250m mặt đường Nguyễn Trãi Hà Nội.

Cụ thể, theo bản công bố thông tin thoái vốn nhà nước do Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) quản lý tại SRC, đơn vị đang có quỹ đất sản xuất kinh doanh, thương mại, khu công nghiệp khá lớn. Đơn cử như 2.475m2 tại Huyện Hòa Vang, Tp. Đà Nẵng và 212.538m2 đất khu công nghiệp tại KCN Châu Sơn, Hà Nam; SRC sở hữu 31.643,7m2 tại TP. Thái Bình, tỉnh Thái Bình; 84.735m2 tại 3 khu vực thuộc TP. Phúc Yên, Vĩnh Phúc; 2.698,8m2 tại quận Thanh Xuân, Hà Nội.

Đáng chú ý nhất là khu đất vàng có diện tích 6,2ha trải dài 250m mặt tiền đường Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội.

Theo Bản công bố thông tin của Vinachem, trong báo cáo thẩm định giá xác định giá thoái vốn, do mặt bằng thuê đất tại khu Nguyễn Trãi sẽ được Công ty TNHH Sao Vàng- Hoành Sơn toàn quyền quản lý và sử dụng thực hiện dự án nên thẩm định viên chỉ xác định giá trị quyền sử dụng đất thuê và công trình trên đất tương ứng số tiền hỗ trợ từ CTCP Tập đoàn Hoành Sơn là 435 tỷ đồng.

Dù vậy, chỉ riêng giá trị khu đất này đã đóng góp 23,7%, tức gần 1/4 giá trị thực tế của SRC được Công ty TNHH kiểm toán và định giá Việt Nam xác định.

Từ khi có thông tin công bố đợt thoái vốn của Vinachem tại SRC, giá cổ phiếu tăng mạnh, đi kèm khối lượng tăng vọt gấp vài chục lần so với các phiên trước khi có thông tin thoái vốn.

Tính từ đầu năm, cổ phiếu này đã tăng gấp đôi dù hoạt động kinh doanh của SRC vẫn khá ảm đảm. Năm 2018, công ty ghi nhận lợi nhuận sau thuế chỉ 12,2 tỷ đồng, giảm đến 64% so với 2017 và là năm thứ 3 liên tiếp lợi nhuận giảm. Trong quý I/2019, công ty cũng chỉ có lãi 2,5 tỷ đồng, bằng phân nửa cùng kỳ.

Thoái vốn nhà nước tại Cao su Sao Vàng bị nghi ngờ tư lợi, nhà đầu tư tháo chạy

Chỉ còn vài ngày nữa là tới phiên đấu giá (4/6), nhưng một sự thật trái với dự đoán trên thị trường là: cổ phiếu SRC đang chứng kiến tình trạng các nhà đầu tư tháo chạy, bán và cả các nhà đầu tư tầm cỡ đang tính đổ vốn vào doanh nghiệp Nhà nước sau cổ phần hóa này cũng đang tìm cách thoát thân.

Cụ thể, ngay trước thềm phiên đấu giá vào ngày 4.6, nhà đầu tư Nguyễn Hoàng Cường, người đã đặt cọc 19,6 tỷ đồng đăng ký tham gia mua cả lô cổ phần Vinachem chào bán, đã gửi đơn hủy đăng ký tham gia đấu giá.

Ông Cường cho biết, sau khi nghiên cứu kỹ hồ sơ, nhận thấy cổ phiếu SRC không hấp dẫn và không phù hợp với mục tiêu đầu tư, nên ông đã hủy tham gia đấu giá, nhận lại tiền cọc.

Một trong các lý do khiến ông quyết định hủy tham gia đấu giá là lo ngại những lùm xùm quanh đợt thoái vốn này, cũng như việc mất quyền cử người tham gia HĐQT của SRC ngay cả khi ông trúng đấu giá, do Vinachem và nhóm nhà đầu tư sở hữu 19,2% cổ phần SRC đã thực hiện thay và bầu mới 2 thành viên HĐQT SRC ngay trước phiên thoái vốn.

"Nhà đầu tư như chúng tôi đã mất cơ hội đầu tư tốt tại doanh nghiệp có tiềm năng, còn cuộc thoái vốn Nhà nước tại cao su Sao Vàng giảm đi tính cạnh tranh và cơ hội tối đa hóa lợi ích đem về cho Nhà nước", ông Cường nhận xét.

Nếu như ông Cường không hủy tham gia đấu giá - do Vinachem đã tạo điều kiện cho nhóm cổ đông lớn - thì số lượng nhà đầu tư tham gia đấu giá tối thiểu là 5 nhà đầu tư với tổng mức đặt mua là 8.419.600 cổ phần - gấp đôi số lượng Vinachem chào bán, khi đó cuộc đấu giá sẽ cạnh tranh hơn rất nhiều.

Nói về động thái bổ nhiệm của SRC trước thềm thoái vốn, theo đơn kiến nghị do ông Trần Hồng Việt, người sở hữu 4,6% SRC gửi một số cơ quan chức năng ngày 16/5/2019 nêu: Vinachem đã đồng ý miễn nhiệm vị trí thành viên HĐQT với ông Nguyễn Công Tuấn (trong khi ông Tuấn đang đại diện cho cổ đông tổ chức Cao su Việt Hàn) và đồng ý cho các thành viên HĐQT và Ban kiểm soát của SRC từ nhiệm theo kiến nghị của nhóm cổ đông sở hữu 19% cổ phần. Trong khi đó, tất cả các thành viên HĐQT và Ban kiểm soát đang hoạt động bình thường, không mắc lỗi gì.

Đồng thời, Vinachem đồng ý cho bầu các thành viên HĐQT và BKS mới là đại diện của nhóm cổ đông sở hữu 19,02% cổ phần SRC với các gương mặt mới là: Nguyễn Văn Hùng (TV.HĐQT), Nguyễn Văn Thành (TV.HĐQT) và Nguyễn Thị Hồng Phương (TV.BKS).

Quá trình bầu 2 thành viên HĐQT, BSK thay thế trong đại hội cổ đông thường niên năm 2019 của SRC có nhiều dấu hiệu thể hiện Vinachem đã mở đường tạo những điều kiện thuận lợi cho nhóm cổ đông 19,2% thâu tóm quyền điều hành công ty, như: gửi thư mời họp cổ đông không đảm bảo trước 15 ngày khai mạc cuộc họp theo quy định, nhóm cổ đông sở hữu 19,2% được biết trước thông tin về việc họp đại hội, thông tin sơ yếu lý lịch của thành viên ứng cử không trung thực (tồn tại 2 bản) và chủ tọa đại hội đã quyết định thay đổi sơ yếu lý lịch ngay tại đại hội,... Những nội dung này được đề cập chi tiết trong biên bản họp ĐHĐCĐ thường niên năm 2019 của SRC.

Ngoài ra, cổ đông này cũng đặt ra hàng loạt câu hỏi, tại sao trước khi bán vốn nhà nước, Vinachem lại tự tước quyền của mình và cho nhóm cổ đông nắm giữ chưa đến 20% vốn SRC vào 2/5 ghế trong Hội đồng quản trị và 1/3 ghế trong Ban kiểm soát? Việc này có làm giảm sức hút của đợt bán vốn nhà nước tại SRC, vì cổ đông mới vào mua với tỷ lệ 15% rất khó để có 1 ghế trong Hội đồng quản trị hoặc Ban kiểm soát nhiệm kỳ 2016 - 2021. Có hay không việc tiếp tay cho một nhóm cổ đông lớn bỏ ra một lượng tài chính nhỏ để thâu tóm SRC nắm quyền kiểm soát khi Nhà nước thoái vốn?

Có lẽ một thương hiệu nổi tiếng và những mảnh đất vàng hiếm có của Nhà nước đang mất dần sức hấp dẫn trong mắt của không ít nhà đầu tư. Quan trọng hơn là sự suy giảm niềm tin của nhà đầu tư và câu hỏi đặt ra, sau đợt đấu giá 4,2 triệu cổ phiếu SRC vào 4/6 tới, liệu có còn nhiều NĐT nhắm tới 10,1 triệu cổ phiếu SRC, tương ứng tỷ lệ sở hữu 36%, mà Vinachem vẫn còn nắm giữ hay không?