Lạng Sơn: Ứng dụng khoa học và công nghệ phát triển sản phẩm chủ lực địa phương

Ngày 12/6/2019, đồng chí Chu Ngọc Anh - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc tại tỉnh Lạng Sơn về hoạt động KH&CN giai đoạn 2015-2019, định hướng công tác trong thời gian tới. Cùng dự có Thứ trưởng Bộ KH&CN Trần Văn Tùng và lãnh đạo một số đơn vị thuộc Bộ.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Chu Ngọc Anh: Hoạt động KH&CN trên địa bàn tỉnh  đem lại nhiều kết quả thiết thực phục vụ cho phát triển KT-XH.

Về phía tỉnh Lạng Sơn có các đồng chí Lâm Thị Phương Thanh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy; đồng chí Phạm Ngọc Thưởng, Chủ tịch UBND tỉnh; đồng chí Đoàn Thị Hậu, Phó Chủ tịch Hội đồng Nhân dân tỉnh; lãnh đạo một số Sở, ngành; đại diện một số công ty hoạt động trong lĩnh vực KH&CN trên địa bàn Tỉnh.

KH&CN bám sát mục tiêu, phát triển kinh tế - xã hội

Bà Nguyễn Thị Hà, Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Lạng Sơn cho biết, thời gian qua, hoạt động quản lý nhà nước về KH&CN đã bám sát mục tiêu, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và được triển khai một cách đồng bộ. Công tác quản lý KH&CN đã có nhiều đổi mới, phù hợp với yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Nhiều tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ, nhất là trong nông nghiệp được triển khai, ứng dụng, mang lại hiệu quả và có ý nghĩa thực tiễn sâu sắc, góp phần phát triển nông nghiệp, nông thôn. Các hoạt động hợp tác, nghiên cứu triển khai, thúc đẩy ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH&CN vào thực tiễn sản xuất, đời sống góp phần khai thác hiệu quả các tiềm năng lợi thế của tỉnh, các hoạt động hỗ trợ hình thành và phát triển hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được quan tâm, thực hiện.            

Hầu hết các sản phẩm chủ lực, tiềm năng, đặc trưng như: Hoa Hồi, Hồng, Na, Quýt, Thạch đen, Cao khô, Khoai Lang, Ba kích, Rau… đều có đóng góp quan trọng của KH&CN từ các khâu giống cây trồng, quy trình canh tác, phòng trừ dịch bệnh, chế biến sau thu hoạch và xây dựng bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa,…giúp tăng năng suất, nâng cao chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm.

Các nghiên cứu, ứng dụng, kỹ thuật mới trong lĩnh vực y dược như: Mô hình quản lý điều trị tăng huyết áp, đái tháo đường có kiểm soát cho bệnh nhân; Ứng dụng các kỹ thuật đóng đinh nội tuỷ kín để điều trị gãy 2 xương cẳng chân; kỹ thuật nẹp vít qua cuống để điều trị gãy xương cột sống lưng - thắt lưng; kỹ thuật điều trị thoát vị bẹn,… đã giúp nâng cao chăm sóc sức khỏe cho nhân dân.

Hiện nay, toàn tỉnh có 16 sản phẩm đặc sản địa phương được bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ (02 chỉ dẫn địa lý, 13 nhãn hiệu tập thể và 01 nhãn hiệu chứng nhận.

Bên cạnh những kết quả đạt được, nhiều ý kiến các đại biểu tham dự cũng chỉ ra một số khó khăn khiến việc nghiên cứu và ứng dụng KH&CN chưa phát huy hết tiềm năng và lợi thế của tỉnh như chưa có nhiều mô hình ứng dụng KH&CN quy mô liên ngành, liên vùng, nhất là những mô hình ứng dụng công nghệ cao trong các lĩnh vực nông nghiệp, y tế, du lịch,…

Về giải pháp phát triển KH&CN trong thời gian tới, lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn cho biết, sẽ xây dựng định hướng hoạt động nghiên cứu, ứng dụng theo hướng tập trung vào các lĩnh vực trọng tâm: Nông, lâm nghiệp ứng dụng công nghệ cao; công nghệ sinh học; bảo tồn nguồn gen; công nghệ bảo quản chế biến sau thu hoạch; Chương trình phát triển kinh tế - xã hội cho từng vùng,…Hỗ trợ nghiên cứu mô hình phát triển kinh tế có hiệu quả; nghiên cứu bảo tồn và phát triển các cây trồng bản địa. Hỗ trợ phát triển sản xuất sản phẩm tham gia Chương trình mỗi xã một sản phẩm (OCOP). Nghiên cứu, ứng dụng tiến bộ KH&CN nâng cao giá trị cho sản phẩm.

Tỉnh Lạng Sơn kiến nghị Bộ KH&CN hỗ trợ địa phương triển khai một số nhiệm vụ KH&CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội: Nhiệm vụ thuộc Chương trình quỹ gen; Nhiệm vụ KH&CN cấp quốc gia; Nhiệm vụ thuộc Chương trình Nông thôn miền núi; Hỗ trợ các nhiệm vụ thuộc Chương trình phát triển tài sản trí tuệ...Hỗ trợ nâng cao năng lực và hỗ trợ hoạt động của huấn luyện viên/cố vấn viên khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Hỗ trợ phát triển cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ cho hoạt động khởi nghiệp ĐMST; Hoạt động Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng và truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm hàng hóa; Hỗ trợ trang thiết bị, xây dựng cơ sở vật chất và đào tạo nhân lực cho Trạm quan trắc và cảnh báo môi trường phóng xạ tại tỉnh Lạng Sơn...

Giám đốc Sở KH&CN tỉnh Lạng Sơn Nguyễn Thị Hà báo cáo về hoạt động KH&CN của tỉnh giai đoạn 2015-2019

Ứng dụng KH&CN phát triển các sản phẩm chủ lực

Phát biểu tại buổi làm việc, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh đánh giá cao công tác lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, HĐND và UBND tỉnh đối với hoạt động KH&CN trên địa bàn tỉnh thời gian qua: “Mặc dù kinh phí đầu tư cho KH&CN chưa nhiều nhưng tỉnh vẫn quan tâm, đầu tư cho phát triển KH&CN, thực hiện thành công nhiều dự án với sự hỗ trợ của Trung ương, Bộ KH&CN trên địa bàn tỉnh, đem lại nhiều kết quả thiết thực phục vụ cho phát triển KT-XH,...  ”

Bộ trưởng nhấn mạnh, các kết quả KH&CN trên địa bàn tỉnh cho thấy, KH&CN đã đồng hành và phục vụ phát triển các sản phẩm chủ lực của tỉnh thành hàng hóa như vùng sản xuất na (Hữu Lũng, Chi Lăng), hoa hồi, quýt, cây dược liệu...hỗ trợ phục vụ xây dựng nông thôn mới, KH&CN xác định cho địa phương các sản phẩm chủ lực, xây dựng quy hoạch, thực hiện các mô hình sản xuất nông lâm nghiệp...Ngoài sử dụng ngân sách địa phương, tỉnh cũng đã chủ động trong việc thu hút các nguồn lực từ trung ương thực hiện các nhiệm vụ KH&CN trên địa bàn. Trong giai đoạn 2015 đến này, đã có hơn chục nhiệm vụ cấp quốc gia hỗ trợ Lạng Sơn.

Để đẩy mạnh hoạt động KH&CN trong thời gian tới, Bộ trưởng đề nghị Lãnh đạo tỉnh Lạng Sơn tiếp tục phối hợp, lãnh đạo, chỉ đạo hoạt động KH&CN trên địa bàn tỉnh. Sở KH&CN chủ động tham mưu cho Lãnh đạo tỉnh các cơ chế, chính sách, giải pháp cụ thể. Cần xác định hoạt động đổi mới sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ là trung tâm của hoạt động KH&CN; nên xây dựng nghị quyết chuyên đề về KH&CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và xác định KH&CN đồng hành phục vụ các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; ưu tiên nguồn lực cho KH&CN bởi mức chi này phải tăng hơn mới đáp ứng được yêu cầu phát triển.

Bộ trưởng Chu Ngọc Anh và Đoàn công tác Bộ KH&CN cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã đến thăm vùng Na Chi Lăng, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.

Bên cạnh đó, đề nghị tỉnh bố trí nguồn vốn đầu tư phát triển chi cho KH&CN để triển khai các dự án nâng cao tiềm lực của các tổ chức KH&CN trên địa bàn,...chú trọng xây dựng và tổ chức thực hiện các nhiệm vụ KH&CN phát triển sản phẩm chủ lực, tiếp tục xây dựng và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (start-up), phát triển doanh nghiệp KH&CN…Chú trọng triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Chỉ thị 16/CT-TTg về nâng cao năng lực tiếp cận CMCN 4.0. Chủ động xây dựng chương trình/kế hoạch/đề án để triển khai thực hiện có hiệu quả những nội dung của Đề án "Phát triển Hệ tri thức Việt số hóa” tại địa phương.

Đối với các kiến nghị đề xuất của tỉnh Lạng Sơn. Chủ trương chung, Bộ KH&CN hoàn toàn ủng hộ và giao các đơn vị chức năng của Bộ phối hợp với Sở KH&CN và các sở ngành liên quan của tỉnh xây dựng hồ sơ để xem xét phê duyệt. “Bộ KH&CN luôn đồng hành, sẵn sàng hỗ trợ, tham mưu cho các Sở, Ban, Ngành của tỉnh để lồng ghép hoạt động KH&CN vào phát triển KT-XH địa phương”.

Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Ngọc Thưởng cho rằng, những ý kiến của Bộ trưởng Chu Ngọc Anh đã giúp Lạng Sơn có những kinh nghiệm quý báu trong triển khai hoạt động KH&CN gắn với phát triển KT-XH của tỉnh. Đồng chí hoàn toàn nhất trí với đề xuất của Bộ KH&CN cho rằng việc xây dựng ngân sách phải đưa ra được sự khác biệt của địa phương để có những định mức phù hợp với từng giai đoạn, tỉnh sẽ tiếp thu và phối hợp với các đơn vị liên quan để có điều chỉnh cho phù hợp. Đồng chí cũng mong muốn tiếp tục nhận được sự quan tâm của Bộ KH&CN và các nhân đồng chí Bộ trưởng tới hoạt động KH&CN của Lạng Sơn.

Đồng chí Lâm Thị Phương Thanh, Bí thư Tỉnh ủy đánh giá cao sự quan tâm hỗ trợ thiết thực, hiểu quả của Bộ KH&CN cho tỉnh thời gian qua, đã có nhiều Chương trình, dự án KH&CN phát huy hiệu quả, phục vụ thiết thực phát triển KH-XH của tỉnh.

Tuy nhiên đồng chí cũng cho biết, xác định là một tỉnh có nhiều đặc thù, khó khăn nhiều hơn thuận lợi, nên mặc dù lĩnh vực KH&CN được quan tâm và có chuyển biến những so với yêu cầu đặt ra vẫn còn có khoảng cách, vẫn còn mang tính dàn trải. Đặc biệt hàm lượng KH&CN nói chung thể hiện trên các sản phẩm còn thấp, chưa đáp ứng được yêu cầu thúc đẩy KH&CN cho phát triển KT-XH.

Đồng chí Lâm Thị Phương Thanh, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy phát biểu tại buổi làm việc.

Bên cạnh việc đề nghị các sở, ban, ngành tỉnh Lạng Sơn cần có những nghiên cứu, đề xuất phù hợp với đặc thù của tỉnh liên quan đến KH&CN, Bí thư Tỉnh ủy cũng đề nghị Bộ KH&CN tư vấn thêm cho tỉnh phát triển một số sản phẩm chủ lực, đưa KH&CN thành lĩnh vực mũi chọn, lựa chọn mô hình có thể ứng dụng rộng rãi trong đời sống, đặc biệt là vấn đề đào tạo nguồn nhân lực, tư vấn lồng ghép hiệu quả chiến lược phát triển KH&CN trong chiến lược phát triển KT-XH tỉnh.

Trong khuôn khổ chuyến công tác, Bộ trưởng Chu Ngọc Anh và Đoàn công tác Bộ KH&CN cùng các đồng chí lãnh đạo tỉnh đã đến thăm vùng Na, huyện Chi Lăng, tỉnh Lạng Sơn.