Trách nhiệm của ông Vũ Văn Ninh trong vụ án thất thoát nghìn tỷ của Bảo hiểm Xã hội

Ngày 8/7, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã thông báo việc xem xét, kỷ luật ông Vũ Văn Ninh - nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Phó thủ tướng.

Theo đó, trong thời gian giữ cương vị Phó thủ tướng, ông Vũ Văn Ninh có vi phạm, khuyết điểm trong việc quyết định chủ trương thực hiện cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại các cảng Quy Nhơn, Quảng Ninh trái với kết luận của Bộ Chính trị.

Cũng theo cơ quan kiểm tra, trong thời gian giữ cương vị Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Tài chính kiêm nhiệm Chủ tịch Hội đồng quản lý Bảo hiểm xã hội Việt Nam, ông Ninh đã thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, để xảy ra sự việc gây thiệt hại lớn tiền của Nhà nước; nhiều cán bộ, đảng viên liên quan bị xử lý hình sự trong vụ án kinh tế Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXH) cho Công ty cho thuê tài chính II (ALC II) vay tiền.

Nguyên Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh khi còn đương nhiệm

Thất thoát 1.700 tỷ đồng tại Bảo hiểm Xã hội Việt Nam

Cụ thể, năm 2008 và 2009, giai đoạn nguyên Phó thủ tướng Vũ Văn Ninh giữ chức vụ Bộ trưởng Tài chính kiêm nhiệm Chủ tịch Hội đồng quản lý BHXH Việt Nam, BHXH Việt Nam ký 14 hợp đồng với Công ty Cho thuê tài chính II (ALCII - thuộc Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam - Agribank) với tổng số tiền hơn 1.000 tỷ đồng.

Trong đó, 13 hợp đồng thời hạn 2-5 năm với tổng số tiền là 810 tỷ đồng và một hợp đồng ngắn hạn 200 tỷ đồng (đã được thu hồi khi đến hạn).

Giữa năm 2009, ALC II bắt đầu không thanh toán được tiền lãi hàng tháng và gốc khi đến hạn hợp đồng.

Báo cáo của Kiểm toán Nhà nước năm 2011 chỉ ra rằng, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã cho vay vượt hạn mức bảo lãnh tại Công ty cho thuê tài chính ALC II (do Vũ Quốc Hảo làm Tổng giám đốc), tổng dư nợ lên 1.050 tỷ đồng. Trong khi theo  quy định, BHXH Việt Nam Nam chỉ được phép cho các ngân hàng thương mại của Nhà nước vay vốn.

Đến năm 2015, Kiểm toán Nhà nước kiểm tra và xác định việc thu hồi nợ công tại Công ty ALC II không có tiến triển.

Cuối tháng 12/2015, BHXH Việt Nam chưa thu hồi được hết nợ gốc và lãi của Công ty ALC II với số tiền 769 tỷ đồng vốn quá hạn và 735 tỉ đồng tiền lãi. Nguyên nhân là do Công ty ALC II không có khả năng trả nợ.

Tháng 12/2016, TAND TP. HCM có quyết định mở thủ tục phá sản đối với ALCII. Tháng 8/2017, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã có công văn gửi ALCII và Agribank về việc đề nghị thanh toán tiền gốc và tiền lãi còn thiếu.

Ngày 31/7/2018, TAND TP.HCM tuyên bố ALC II phá sản. Tính đến nay, Bảo hiểm Xã hội chưa thu hồi được nợ gốc và lãi của Công ty ALC II số tiền hơn 1.700 tỷ đồng (gồm cả gốc và lãi).

Tháng 10/2018, Ngân hàng Nhà nước thu hồi giấy phép của ALC II sau hai tháng phá sản

Nhiều cán bộ vướng lao lý

Liên quan vụ án trên, tháng 4/2015, Tòa án nhân dân TP.HCM đã tuyên án tử hình đối với bị cáo Vũ Quốc Hảo - Nguyên tổng giám đốc ALCII với tội danh tham ô tài sản trong vụ án xảy ra tại Công ty ALCII.

Tiếp đó, tháng 11/2015, nguyên tổng giám đốc ALCII Vũ Quốc Hảo lãnh án tử hình thứ 2 trong vụ án xảy ra tại Công ty ALCII và Công ty cổ phần Cát Long Hải cũng với tội danh tham ô tài sản. Hành vi của Vũ Quốc Hảo và đồng phạm trong 2 vụ án gây thất thoát hàng trăm tỷ đồng của Nhà nước.

Trước đó, tại kỳ họp thứ 17 (diễn ra từ ngày 25 đến 28-12/2012), Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã xem xét, thống nhất kết luận và giải quyết các nội dung đối với ông Lê Bạch Hồng. Thời điểm đó, ông Lê Bạch Hồng là Bí thư Ban Cán sự Đảng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam.

Nguyên Tổng giám đốc BHXH Lê Bạch Hồng bị khởi tố mới đây

Ủy ban Kiểm tra Trung ương nhận thấy, với cương vị là Bí thư Ban Cán sự Đảng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam, ông Lê Bạch Hồng đã không chỉ đạo, đề xuất báo cáo Ban Cán sự Đảng thực hiện việc bổ sung, sửa đổi quy chế làm việc của Ban Cán sự Đảng cho phù hợp chức năng nhiệm vụ.

Không chấp hành đúng quy chế làm việc của Ban Cán sự Đảng; thông báo số kết dư quỹ BHYT năm 2010 không đúng chế độ quản lý tài chính.

Chưa nghiêm túc trong việc chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có khuyết điểm, vi phạm trong việc cho vay tiền không đúng.

Do vậy khi đó, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã yêu cầu Ban Cán sự Đảng BHXH Việt Nam nghiêm túc kiểm điểm rút kinh nghiệm; khiển trách về Đảng, kiến nghị cơ quan có thẩm quyền thi hành kỷ luật về chính quyền đối với ông Lê Bạch Hồng.

Tháng 5/2019, ông Lê Bạch Hồng bị đề nghị truy tố vì có những sai phạm gây thất thoát 1.700 tỷ đồng xảy ra trong thời gian ông được cử làm Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam (Giai đoạn 2 vụ án Vũ Quốc Hảo và đồng phạm).

Cụ thể, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã hoàn tất kết luận điều tra vụ án "cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" xảy ra tại Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Công ty Cho thuê tài chính II (Công ty ALC II) và một số đơn vị có liên quan khác.

Đồng thời, cơ quan điều tra chuyển hồ sơ vụ án sang Viện Kiểm sát nhân dân tối cao truy tố ông Lê Bạch Hồng - nguyên thứ trưởng Bộ Lao động, thương binh và xã hội, nguyên tổng giám đốc BHXH Việt Nam - về tội "cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng".

Có 4 bị can khác cùng bị truy tố về tội danh trên gồm: Nguyễn Huy Ban, nguyên tổng giám đốc BHXH Việt Nam; Nguyễn Phước Tường, nguyên trưởng ban kế hoạch - tài chính; Trần Tiến Vỹ, nguyên trưởng phòng kế hoạch - tổng hợp, ban kế hoạch - tài chính; Hoàng Hà, nguyên trưởng phòng kế hoạch - tổng hợp, ban kế hoạch - tài chính, BHXH Việt Nam.

Với cương vị là Bí thư Ban cán sự đảng, Bộ trưởng Tài chính kiêm nhiệm Chủ tịch Hội đồng quản lý Bảo hiểm xã hội Việt Nam thời điểm xảy ra sai phạm và dẫn tới thất thoát hàng nghìn tỷ đồng tại BHXH, ông Vũ Văn Ninh đã thiếu trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, để xảy ra sự việc gây thiệt hại lớn tiền của Nhà nước; nhiều cán bộ, đảng viên liên quan bị xử lý hình sự trong vụ án kinh tế Bảo hiểm Xã hội Việt Nam (BHXH) cho Công ty cho thuê tài chính II (ALC II) vay tiền. Đây cũng là một phần nguyên nhân Ủy ban Kiểm tra Trung ương đề nghị Bộ Chính trị xem xét thi hành kỷ luật đối với ông Vũ Văn Ninh.