Clip: Cận cảnh quy trình sản xuất ống hút bằng tre.
Từ những lời kêu gọi nói không với ống hút nhựa và những vấn nạn của rác thải nhựa, anh Nguyễn Văn Mão - Giám đốc Công ty TNHH Sáo trúc Mão Mèo đã có riêng cho mình một sáng kiến giúp giảm thiểu vấn đề này. Tình cờ trong một lần lặn lội đến những nơi rừng núi cao tìm nguyên liệu làm sáo trúc, anh đã phát hiện ra một vùng nguyên liệu rộng lớn là những cây tre, trúc, nứa, thân nhỏ, đốt ngắn chưa được tận dụng nhiều trong sản xuất. Từ đó anh bắt đầu với công việc sản xuất ống hút làm bằng những nguyên liệu này.
Trước đây anh từng giữ chức vụ chủ nhiệm câu lạc bộ sáo trúc miền Bắc khi còn là cậu sinh viên trường Kiến trúc. Với niềm đam mê và lòng nhiệt huyết, đến nay sau 10 năm không chỉ thành công với cây sáo trúc, anh Mão còn là ông chủ của 4 xưởng sản xuất và 30 cửa hàng bán ống hút bằng tre trên khắp cả nước, thu về 10 - 15 tỷ đồng mỗi tháng. Sản phẩm này không chỉ tiêu thụ riêng ở Việt Nam mà còn được nhiều nước trên thế giới chọn làm sản phẩm tiêu thụ.
Để có được thành công như ngày hôm nay, anh Mão đã phải trải qua rất nhiều khó khăn trong việc tìm kiếm vùng nguyên liệu để sản xuất và thị trường tiêu thụ. Anh đã dành hàng tháng trời đi khắp các tỉnh thành trên cả nước để tìm kiếm những vật liệu và nhân công để về sản xuất ống hút.
Lấy ý tưởng từ ống hút rượu cần của đồng bào dân tộc kết hợp với kinh nghiệm sản xuất sáo đã được 10 năm, anh Mão đã nghiên cứu để hoàn thiện chiếc ống hút với hình dạng bắt mắt nhất. Để có 1 ống hút tre hoàn thiện xuất bán ra thị trường, người làm phải tuyển chọn những cây tre, cây nứa đủ độ tuổi. Vì nếu chọn các thân cây quá non, khi phơi sẽ bị héo và thân to quá thì ống sẽ không được đẹp. Thân tre, nứa được chọn có kích cỡ 5 -7mm, chiều dài đốt 20 cm.
"Không phải cây nào cũng có thể làm được ống hút bởi có cây già, cây bé, cây non và cây măng. Khi chặt, chọn những cây nào không còn phấn sử dụng vì sẽ không bị tóp, không bị nứt và nhăn nheo. Sau nhiều tháng những cây có phấn sẽ tiếp tục sinh trưởng thành cây già, những cây măng sẽ tiếp tục mọc thành tre cứ tuần hoàn như vậy thì nguồn nhiên liệu không bao giờ bị cạn kiệt", anh Mão chia sẻ.
Sau khi tuyển chọn, nguyên liệu sẽ trải qua quá trình cắt, phơi sấy, khoét nhẹ 2 đầu tạo độ tinh tế. Tất cả đều được làm thủ công bởi những thợ lành nghề đã qua đào tạo.
Trước đây, những ống hút này đều có độ dài là 23 cm nhưng sau khi nghiên cứu thị trường và nhu cầu của người dùng. Anh Mão đã thay đổi và đồng bộ hết tất cả ống hút về độ dài là 20 cm để phù hợp với tất cả đối tượng trong nước và ngoài nước.
Theo anh Mão: "Những ống tre, nứa này bên trong vẫn còn nhiều những chiếc dăm ở hai đầu nên phải được mài dũa và vệ sinh thật cẩn thận để tránh gây ra vết thương cho người dùng trong khi sử dụng sản phẩm".
Trong quy trình sản xuất, ống hút tre được làm sạch cả trong lẫn ngoài bằng áp lực của nước và cát sạch, rồi phơi khô ngoài nắng vài tiếng cho ráo nước. Đối với loại ống hút bằng tre này chỉ sau 3 năm là có thể phân hủy và không gây hại đến môi trường.
Cuối cùng, những chiếc ống hút được chuyển vào lò sấy trong khoảng 30 phút ở nhiệt độ 150 độ để triệt mùi ẩm mốc và giảm nguy cơ mối mọt.
Công đoạn này là quan trọng nhất để xuất ra thị trường. Những vi khuẩn trong ống hút sẽ được loại bỏ, những chiếc ống không đạt yêu cầu sẽ bị vỡ tách để từ đó lọc ra những chiếc tốt nhất mang ra thị trường. Thời điểm hiện tại, mỗi tháng các xưởng sản xuất của anh Mão phải làm ra 6-8 triệu ống hút để mang đi tiêu thụ.
Tiêu chí quan trọng nhất của một chiếc ống hút là đảm bảo đường kính phục vụ đúng nhu cầu sử dụng của khách hàng. Sau khi đã hoàn thành tất cả các bước, các nhân công sẽ phải chọn và phân loại theo kích cỡ đường kính trong, từ 0-2 mm là cỡ nhỏ nhất dùng để uống nước, sinh tố; 8-12 mm là loại ống hút để uống trà sữa.
Sau nhiều nỗ lực và phấn đấu cùng với sự hỗ trợ của bạn bè, sản phẩm của anh đã được thị trường nước ngoài biết đến, đặc biệt là các nước châu Âu. Anh bật mí: "Sau nhiều sự cố gắng cùng với được bạn bè hỗ trợ, cuối cùng tôi cũng đã có được bằng chứng nhận an toàn vệ sinh của Đức. Đây là nước rất khắt khe trong việc tuyển chọn, nhưng do sản phẩm của tôi là hoàn toàn tự nhiên không có hóa chất nên dễ dàng được chấp nhận. Từ đó các nước khác cũng sẵn sàng hợp tác để tiêu thụ sản phẩm".
Mỗi chiếc ống hút này có tuổi đời khoảng 50- 60 lần sử dụng và bảo quản ở nơi khô ráo, có thể để trong ngăn mát của tủ lạnh. Sau khi dùng xong phải dùng cọ chùi ống và dung dịch tẩy rửa để rửa ống. Những dung dịch có thể dùng là nước rửa chén, bồ kết, chanh, dấm, baking soda, sau khi rửa sạch thì tiến hành phơi dưới ánh mặt trời để chống mốc tự nhiên.
Sau nhiều lần thử nghiệm, có những lần đã dừng sản xuất đến 1 năm nhưng cuối cùng anh Mão vẫn kiên trì đưa những chiếc ống hút thân thiện với môi trường ra thị trường vào tháng 2/2019, với những đặc tính ưu việt, khiến mọi khách hàng đều mê mẩn. Mỗi hộp ống hút tre với số lượng 10 cái sẽ được bán ra với giá 40.000 đồng và kèm theo đó là chổi cọ để vệ sinh ống hút tre. "Mong rằng thị trường ở Việt Nam sẽ tiếp nhận sản phẩm này nhiều hơn để thay thế ống hút nhựa nhằm bảo vệ môi trường cho chúng ta", anh Mão chia sẻ.