Từ ngày 25 đến 27/1, Sở GDĐT tỉnh Sơn La đã tổ chức Cuộc thi KHKT cấp tỉnh dành cho học sinh trung học năm học 2020 – 2021. Tham dự Cuộc thi KHKT năm nay có 228 thí sinh thuộc 56 đơn vị, trường học trên địa bàn tỉnh, với 180 dự án (tăng 43 dự án so với Cuộc thi KHKT năm trước). Trong đó có 12 phòng GDĐT và 32 trường THPT, 12 trường PTDTNT. Các đơn vị có nhiều dự án đăng ký dự thi là: Phòng GDĐT Mộc Châu 11 dự án, phòng GDĐT Sốp Cộp 10 dự án, phòng GDĐT Thuận Châu 9 dự án; trường THPT Chuyên 10 dự án, THPT Mường La 7 dự án, THPT Thảo Nguyên 6 dự án.
Ông Cầm Văn An, Phó Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Sơn La chuyển trao chuyển trao Bằng khen của UBND tỉnh cho các tác giả, nhóm tác giả đoạt giải Nhất.
Các dự án đăng ký dự thi tập trung ở 4 nhóm lĩnh vực: Khoa học xã hội hành vi; toán - tin - hệ thống nhúng robot; kỹ thuật - công nghệ; hóa sinh - môi trường. Theo đó, Ban Giám khảo đã tổ chức chấm thi nghiêm túc, khoa học, công bằng và đã chọn được các dự án có chất lượng cao nhất để trao giải. Kết quả là, Ban tổ chức đã trao giải cho 81 dự án, trong đó, 4 giải Nhất, 12 giải Nhì, 26 giải Ba và 39 giải Khuyến khích. Hội đồng giám khảo đã chọn 2 dự án đoạt giải Nhất tham dự Cuộc thi KHKT cấp quốc gia năm học 2020-2021.
Nhân dịp này, UBND tỉnh tặng Bằng khen 4 dự án đoạt giải Nhất; Tỉnh Đoàn tặng Bằng khen 12 dự án đoạt giải Nhì; Sở GDĐT tặng Giấy khen các học sinh có dự án đoạt giải Ba; Liên hiệp các Hội KHKT tỉnh tặng Giấy khen cho học sinh có dự án được chọn tham gia cuộc thi cấp quốc gia. Ngoài ra, các doanh nghiệp, ngân hàng, công ty như: VNPT Sơn La, Viettel Sơn La, Ngân hàng MBBank, ngân hàng Agribank và Công ty cổ phần Sách thiết bị trường học đã trao 49 giải tài trợ cho các dự án: Triển vọng, sản phẩm tốt, vì môi trường, sáng tạo, thuyết trình tốt.
Ban tổ chức Cuộc thi KHKT trao giải Nhất cho các tác giả.
Đánh giá về Cuộc thi KHKT, đại diện Ban tổ chức cho biết, Cuộc thi đã nhận được sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của Đảng ủy, Ban giám đốc Sở GDĐT; sự ủng hộ của các đơn vị dự thi; sự phối hợp Trường Đại học Tây Bắc; sự quan tâm của các cơ quan, tổ chức như: Liên hiệp các hội KHKT tỉnh; Tỉnh đoàn, Hội khuyến học; sự tài trợ của: VNPT Sơn La, Chi nhánh Viettel Sơn La, Công ty Cổ phần sách thiết bị trường học tỉnh Sơn La. Có thể khẳng định: Cuộc thi khoa học, kỹ thuật dành cho học sinh trung học tỉnh Sơn La năm học 2020-2021 đã thành công tốt đẹp.
Cuộc thi cũng là là sân chơi bổ ích, là tiền đề để học sinh trung học trong tỉnh thi tài, khơi dậy sự đam mê sáng tạo, thể hiện năng lực vận dụng kiến thức được học vào thực hành, giải quyết các vấn đề của thực tiễn, tạo ra những sản phẩm khoa học phục vụ học tập, phục vụ cuộc sống. Mặt khác, Cuộc thi cũng thể hiện sự phối hợp đồng bộ của nhà trường, gia đình và xã hội, các cơ quan, đoàn thể trong việc giáo dục học sinh.
Ông Nguyễn Văn Chiến - Phó Giám đốc Sở GDĐT trao giải Nhì cho các tác giả.
So với Cuộc thi KHKT cấp tỉnh của các năm học trước thì số lượng các dự án của năm học này tăng cao, nhiều dự án có chất lượng tốt thể hiện qua: Tính đa dạng về chủ đề nghiên cứu; có nhiều ý tưởng sáng tạo; một số dự án thể hiện tính đặc thù của địa phương, của lứa tuổi, có khả năng áp dụng vào giải quyết các vấn đề trong thực tế cuộc sống; đã thiết kế được phương pháp và quy trình nghiên cứu tương đối khoa học; biết ứng dụng công nghệ vào thực hiện dự án; nhiều dự án có sản phẩm tốt; nhiều học sinh thuyết trình tự tin trước BGK…
Bên cạnh những kết quả đạt được, vẫn còn một số tồn tại, hạn chế như: Một số đơn vị chưa thật sự quan tâm đến việc triển khai hoạt động nghiên cứu khoa học, chưa làm tốt khâu sàng lọc, hướng dẫn các dự án từ cấp cơ sở. Việc triển khai hoạt động nghiên cứu KHKT của hầu hết đơn vị chưa thực sự bài bản, chưa chủ động trong việc kết nối với các chuyên gia, các nhà khoa học để tư vấn, bảo trợ cho quá trình thực hiện dự án của học sinh.
Các đại biểu tham quan các sản phẩm tại Cuộc thi KHKT.
Một số dự án tên còn chung chung, chưa thể hiện được ý đồ khái quát của dự án nhằm tạo tính sự thu hút đối với người chấm, người đọc, người xem. Nhiều dự án chưa phân biệt rõ ràng giữa dự án khoa học và dựa án kỹ thuật nên cách tiếp cận và triển khai chưa đúng hướng. Cách thuyết trình dự án, việc trả lời phỏng vấn về dự án của học sinh còn lúng túng, thiếu tự tin.
Để phát huy kết quả, kinh nghiệm đã đạt được và khắc phục những tồn tại, hạn chế của Cuộc thi KHKT lần này, Sở GDĐT tỉnh Sơn La yêu cầu các đơn vị giáo dục trong tỉnh tiếp tục đẩy mạnh phong trào nghiên cứu khoa học cho học sinh; triển khai tập huấn cho toàn bộ giáo viên của đơn vị; phổ biến quy chế, và các văn bản hướng dẫn có liên quan đảm bảo tất cả giáo viên nắm vững quy chế, cách thức hướng dẫn học sinh nghiên cứu khoa học. Tổ chức tuyên truyền rộng rãi mục đích, ý nghĩa, nội dung của Cuộc thi đến cán bộ quản lý giáo dục, giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh và cộng đồng xã hội.
Đối với các nhà trường cần quan niệm nghiên cứu KHKT của học sinh là một trong những hoạt động đổi mới phương pháp dạy học, hướng tới hình thành và phát triển năng lực, phẩm chất cho học sinh, gắn với giáo dục STEM.Với thầy cô giáo cần: Tăng cường thiết kế các bài học theo định hướng trải nghiệm sáng tạo, tích hợp liên môn để hình thành các kỹ năng nghiên cứu cho học sinh; Chú trọng tính ứng dụng thực tiễn trong mỗi bài dạy; Kết hợp với các giáo viên khác xây dựng các chủ đề dạy học tích hợp liên môn; tìm hiểu về các dự án nghiên cứu trong các cuộc thi hàng năm.
Đối với học sinh cần xác định nghiên cứu khoa học là một phương pháp học tập tốt nhất (tự lực, chủ động, tích cực). Rèn luyện thói quen quan sát, đặt câu hỏi, không chấp nhận những điều còn mơ hồ. Nắm vững các phương pháp nghiên cứu khoa học và tuân thủ các phương pháp trong quá trình nghiên cứu. Mạnh dạn và tự tin trao đổi, hỏi, tìm kiếm các nguồn lực hỗ trợ trong suốt quá trình thực hiện đề tài. Tự lực nghiên cứu trên cơ sở định hướng, trợ giúp từ thầy cô, nhà trường và xã hội.
