Tổng cục Lâm nghiệp: Cây tiêu, cà phê không được tính vào tỷ lệ che phủ rừng

Cây tiêu, cà phê không tính vào tỷ lệ che phủ rừng

Tại phiên thảo luận về tình hình kinh tế - xã hội năm 2020 tại kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XIV, chất vấn Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường về diện tích rừng, nữ đại biểu Quốc hội Gia Lai Ksor H'Bơ Khăp cho biết, trong nhiệm kỳ này, mỗi kỳ họp, Quốc hội liên tục được nghe những dự án, công trình chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, tức là chuyển đổi rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ.

Theo đại biểu Ksor H'Bơ Khăp, hiện nay, cây cao su, cây cà phê, cây tiêu cũng được tính vào tỷ lệ che phủ rừng.

Tuy nhiên, trong báo cáo về độ che phủ rừng giai đoạn 2011 - 2019 của Tổng cục Lâm nghiệp, ông Nguyễn Quốc Trị - Tổng Cục trưởng Tổng cục Lâm nghiệp cho biết, quy định về rừng được quy định tại khoản 1 Điều 3 Luật Bảo vệ và phát triển rừng năm 2004 và khoản 3 Điều 2 Luật Lâm nghiệp năm 2017.

Theo đó, rừng là một hệ sinh thái bao gồm các loài thực vật rừng, động vật rừng, nấm, vi sinh vật, đất rừng và các yếu tố môi trường khác, trong đó thành phần chính là một hoặc một số loài cây thân gỗ, tre, nứa, cây họ cau có chiều cao được xác định theo hệ thực vật trên núi đất, núi đá, đất ngập nước, đất cát hoặc hệ thực vật đặc trưng khác; diện tích liền vùng từ 0,3ha trở lên; độ tán che từ 0,1 trở lên.

Về tiêu chí xác định rừng, Tổng cục Lâm nghiệp khẳng định, hiện nay, cây hạt tiêu, cây cà phê không được tính vào tỷ lệ che phủ rừng. Cây cao su là cây đa mục tiêu, nếu trồng trên diện tích đất quy hoạch lâm nghiệp mới được tính vào tỷ lệ che phủ rừng.

Theo Tổng cục Lâm nghiệp, việc kiểm kê rừng thực hiện theo cấp chính quyền gắn với chủ quản lý cụ thể trên phạm vi toàn quốc để xác định hiện trạng diện tích, trữ lượng rừng, đất chưa có rừng quy hoạch cho lâm nghiệp; điều chỉnh, bổ sung cơ sở dữ liệu rừng và đất chưa có rừng. Việc kiểm kê rừng được thực hiện 10 năm 1 lần phù hợp với thời điểm kiểm kê đất đai.

Kết quả kiểm kê rừng từ năm 2011 - 2019 cho thấy, diện tích rừng tăng 1.094.156ha, từ 13.515.064ha năm 2011 lên 14.609.220ha vào năm 2019, trung bình mỗi năm tăng 121.684ha rừng. Tỷ lệ che phủ rừng tăng tương ứng là 2,19%, từ 39,7% năm 2011 lên 41,89% vào năm 2019, bình quân mỗi năm tỷ lệ che phủ rừng tăng 0,24%.

Chuyển đổi mục đích sử dụng rừng được kiểm soát chặt

Cũng theo Tổng cục Lâm nghiệp, từ năm 2017, sau khi Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị số 13-CT/TW đến nay, các bộ, ngành trung ương và địa phương rà soát chặt chẽ với 3.630 dự án đề nghị chuyển mục đích sử dụng rừng với tổng diện tích đề nghị là 183.740ha, trong đó rừng tự nhiên 39.133ha, rừng trồng 74.242ha, đất chưa có rừng 13.816ha, diện tích ngoài quy hoạch 3 loại rừng 56.550ha.

Đến nay, Thủ tướng Chính phủ mới chỉ xem xét chấp thuận chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng đối với dự án theo đúng quy định pháp luật, thực sự cấp thiết đảm bảo hiệu quả kinh tế - xã hội, môi trường và dự án quốc phòng, an ninh đối với 133 dự án, chiếm 3,66% dự án đề xuất; với diện tích 3.325ha, chiếm 1,81% diện tích đề xuất (rừng tự nhiên 1.581ha, rừng trồng 1.582ha, đất chưa có rừng 164ha). Trong các dự án này, không có dự án mở mới xây dựng công trình thủy điện.

"Việc kiểm soát chặt chẽ chuyển mục đích sử dụng rừng đã góp phần bảo vệ diện tích rừng hiện có, nhất là rừng tự nhiên. Tất cả các công trình có chuyển mục đích sử dụng rừng đều phải thực hiện nghĩa trồng rừng thay thế theo quy định của pháp luật" - ông Nguyễn Quốc Trị khẳng định trong báo cáo.

Tuy nhiên, Tổng cục Lâm nghiệp cũng cho rằng, tuy có nhiều tiến bộ nhưng công tác bảo vệ rừng vẫn còn một số tồn tại như tình trạng phá rừng tự nhiên trái pháp luật tại một số địa phương còn diễn ra, còn điểm nóng về phá rừng, gây bức xúc trong dư luận và nhân dân.

Nguyên nhân là do tình trạng di dân tự do vẫn còn diễn ra ở một số nơi, người dân phá rừng để lấy đất trồng rừng, chuyển sang trồng cây nông nghiệp, cây công nghiệp; khai thác gỗ có giá trị thương mại cao tại một số khu rừng tự nhiên còn gỗ quý. Chính quyền cơ sở ở một số nơi còn thiếu kiên quyết để ngăn chặn việc phá rừng. Đầu tư cho công tác bảo vệ rừng còn thấp, kết cấu hạ tầng lâm nghiệp yếu kém, bất cập.

Vì vậy, để phát triển bền vững, hiệu quả trong thời gian tới, theo Tổng cục Lâm nghiệp, Nhà nước cần phải tiếp tục quản lý chặt chẽ, bảo vệ toàn bộ diện tích rừng tự nhiên hiện có; tăng cường xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật.

Ngoài ra, Tổng cục Lâm nghiệp đề nghị kiểm soát chặt chẽ việc chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, nhất là để thực hiện các dự án phát triển kinh tế-xã hội, thủy điện, không đánh đổi môi trường để phát triển kinh tế trước mắt thiếu bền vững.