Chủ tịch Quốc hội: Nên tăng tiền cọc trong đấu giá tài sản, tránh "đấu xong rồi bỏ đấy"

Ngày 14/3, tại phiên họp thứ 31, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu giá tài sản với nhiều vấn đề còn quan điểm khác nhau, trong đó có quy định về tiền đặt trước và xử lý tiền đặt trước.

"Không quy định thì sau này rất khó xử"

Góp ý về vấn đề đặt cọc và xử lý tiền đặt cọc đấu giá trong dự luật, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề xuất, với một số tài sản đấu giá có giá trị lớn thì nên tăng số tiền đặt cọc để đảm bảo khả thi, nhất là việc đấu giá đất trị giá tiền tỷ.

"Trong luật hiện nay quy định tối thiểu là 5%, tối đa là 20%. Nên chăng một số tài sản có giá trị lớn, đặc biệt thì tăng thêm vì anh nào cũng muốn đấu giá, nhưng cuối cùng đấu xong rồi bỏ đấy", Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị bổ sung quy định về lấy lại tiền đặt cọc khi thay đổi thông tin đấu giá. "Chúng tôi đặt cọc rồi nhưng tự nhiên anh thay đổi, tôi không muốn đấu nữa thì tôi lấy lại tiền đặt cọc thì quy định thế nào? Tôi có quyền thay đổi, vì anh thay đổi thông tin nên tôi có quyền thay đổi quyết định của tôi", Chủ tịch Quốc hội phân tích và cho rằng, nếu không quy định vấn đề này thì sau này rất khó xử.

Bên cạnh đó, việc đấu giá lại khi đấu giá không thành công cũng cần phải có quy định, nếu không sẽ thiếu. Hiện nay. trong dự án luật trường hợp đấu giá không thành công thì mỗi loại tài sản có cách xử lý khác nhau. Chủ tịch Quốc hội đề nghị nghiên cứu bổ sung quy định cho phép giảm giá khởi điểm của tài sản sau mỗi lần đấu giá không thành công.

Dẫn chứng trường hợp đấu giá Nhà máy bột giấy Phương Nam đến giờ vẫn không làm được vì pháp luật quy định không rõ về phương pháp đấu giá cũng như các bước giảm giá. Theo ông Huệ, cần phải có quy định và có khung để Chính phủ có quy định sau này. Chúng ta không lường hết được những diễn biến thực tế trên thị trường, trong cuộc sống, nếu không quy định lại thì không làm được.

Theo quan điểm của cơ quan thẩm tra là Ủy ban Kinh tế, việc nâng mức tiền đặt trước đối với một số tài sản đặc thù như quyền sử dụng đất đối với trường hợp giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tư, quyền khai thác khoáng sản và tài sản khác là không phù hợp vì các tài sản đặc thù thường có giá trị rất lớn.

Việc nâng mức tiền đặt trước chưa xử lý triệt để được tình trạng bỏ đặt cọc sau khi trúng đấu giá tài sản, mà còn hạn chế số lượng người đủ điều kiện tham gia đấu giá tài sản, nhất là những nhà đầu tư quy mô nhỏ nhưng có tiềm năng.

Cũng theo cơ quan thẩm tra, việc xử lý tình trạng người trúng đấu giá "bỏ đặt cọc" phải được xử lý bằng các hình thức khác chứ không chỉ bằng cách quy định nâng mức tiền đặt trước.

Hạn chế tình trạng thông đồng, dìm giá trong đấu giá tài sản công

Về đấu giá trực tuyến và áp dụng hình thức đấu giá trực tuyến đối với tài sản công, Thường trực Ủy ban Kinh tế đề nghị tiếp thu bổ sung về đấu giá trực tuyến trên cơ sở luật hóa các quy định về hình thức đấu giá trực tuyến phù hợp với thực tiễn.

Đồng thời quy định đối với trường hợp đấu giá tài sản công được thực hiện bằng hình thức đấu giá trực tuyến thì phải sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia do Bộ Tư pháp xây dựng, quản lý và vận hành nhằm một mặt đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, thúc đẩy chuyển đổi số trong hoạt động đấu giá, bảo đảm an toàn, an ninh mạng.

Đây cũng được xem là giải pháp nhằm hạn chế tối đa tình trạng thông đồng, dìm giá, tiêu cực, thất thoát tài sản nhà nước trong hoạt động đấu giá tài sản.

Tuy nhiên, Ủy ban Kinh tế cho biết, cũng có ý kiến đề nghị không nên quy định bắt buộc phải sử dụng Cổng Đấu giá tài sản quốc gia để thực hiện đấu giá trực tuyến mà nên để người có tài sản lựa chọn và quyết định vì hiện nay đã có hơn 15 tổ chức đấu giá tài sản có Trang thông tin đấu giá trực tuyến được phê duyệt.

Việc quy định bắt buộc như trên là chưa phù hợp với chủ trương xã hội, chưa bảo đảm tính cạnh tranh bình đẳng và có thể dẫn đến tình trạng các Trang thông tin đấu giá trực tuyến của các tổ chức đấu giá tài sản đã xây dựng, vận hành nhưng không còn được sử dụng, gây lãng phí cho xã hội vì tài sản đấu giá hiện nay chủ yếu là tài sản công.

Báo cáo giải trình, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, phương án Chính phủ trình là xây dựng củng cố cổng hay trang thông tin đấu giá ở bộ, sau này theo phương án xã hội hóa xây dựng một phần mềm để bán đấu giá trực tuyến.

"Tinh thần Chính phủ trình và quan điểm của Bộ Tư pháp là việc này chúng ta không bắt buộc tất cả các tài sản công phải qua cổng của bộ, để đảm bảo nguyên tắc dân sự và thị trường", ông Lê Thành Long nhấn mạnh.