Trận so găng thập kỷ của Mỹ-Xô: Gây chấn động thế giới với 2 "cú đánh" vĩ đại

SPUTNIK: Bình minh của kỷ nguyên vũ trụ.

Khi phi hành gia Mỹ Neil Armstrong đặt những bước chân đầu tiên của con người lên Mặt Trăng vào ngày 21/7/1969, đó cũng là lúc đánh dấu thời điểm tròn 12 năm thế giới chứng kiến cuộc so găng đầy căng thẳng về công nghệ vũ trụ và khai phá không gian của Mỹ - Liên Xô trong cuộc Chiến tranh Lạnh kéo dài 4 thập kỷ đằng đẵng.

Năm 1957, người Liên Xô khởi đầu kỷ nguyên thám hiểm không gian của con người, hay còn gọi là Cuộc đua tới Không gian, bằng sự kiện phóng vệ tinh nhân tạo đầu tiên trên thế giới mang tên Sputnik 1 lên quỹ đạo Trái Đất.

Khối cầu nặng 80 kg với 4 ăng-ten phát sóng được tên lửa phóng lên quỹ đạo Trái Đất ngày 4/10/1957 của Liên Xô đã khiến "đổi chiều" kế hoạch phóng vệ tinh Vanguard của Tổng thống Dwight D Eisenhower năm 1955, để rồi, vào ngày 31/1/1958, Mỹ phóng thành công vệ tinh nhân tạo Explorer 1 - về sau Explorer 1 phát hiện ra Vành đai bức xạ Van Allen.

Mỹ tiếp tục "ở lại phía sau" Liên Xô khi Moskva lần đầu tiên trong lịch sử đưa người thoát khỏi lực hút ngàn đời của Trái Đất để sải cánh ra ngoài không gian - Ngày 12/4/1961, phi hành gia Yuri Gagarin trên con tàu Phương Đông 1 đã bay vòng quanh Trái Đất trong 108 phút.

Lịch sử ghi dấu sự kiện này mãi về sau. Và rồi lịch sử cũng mãi mãi không quên sự kiện sau đó 8 năm.

Sau lời hiệu triệu của Tổng thống John F. Kennedy năm 1961 về tham vọng đưa người lên Mặt Trăng và trở về Trái Đất an toàn; sau 10 năm tiêu tốn hàng tỷ USD cùng sự cống hiến không ngừng nghỉ của tập thể 400.000 nhà khoa học, kỹ sư, chuyên viên thuộc Chương trình Apollo, cuối cùng Mỹ cũng lập nên kỳ tích vũ trụ.

Phi hành gia Neil Armstrong cùng đồng đội đã đổ bộ Mặt Trăng thành công trước sự ngỡ ngàng của hàng trăm triệu người trên thế giới khi đó đang theo dõi trực tiếp qua màn hình ngày 21/7/1969.

Cục diện cuộc chạy đua công nghệ vũ trụ của Chiến tranh Lạnh nhờ thế nghiêng hẳn về Mỹ. Để nói về chiến công vũ trụ này, báo chí phương Tây thời đó đã tốn không ít giấy mực.

Năm 2019 tròn 5 thập kỷ sứ mệnh Apollo 11 năm 1969 thành công, nhân dịp này Independent cung cấp bộ ảnh hiếm, gợi nhắc về những ngày chạy đua căng thẳng giữa Mỹ-Xô lên vũ trụ, mời độc giả theo dõi:

01.

Ảnh: NASA/EPA

Trung tá Hải quân, phi hành gia người Mỹ Alan B. Shepard Jr. ngồi trong cabin của tàu vũ trụ có người lái đầu tiên của Mỹ Freedom 7 ngày 5/5/1961.

Chỉ 23 ngày trước đó, nhà du hành vũ trụ Liên Xô Yuri Gagarin đã trở thành người đầu tiên lên vũ trụ. Sau nhiều lần trì hoãn và hơn 4 giờ trong cabin, Alan B. Shepard Jr. hoàn thành sứ mệnh và trở thành phi hành gia đầu tiên của Mỹ bay vào không gian.

02.

Ảnh: NASA/EPA

Wernher von Braun (giữa) giải thích hệ thống tên lửa Saturn cho Tổng thống John F. Kennedy tại khu vực phóng Launch Complex 37 ngày 16/11/1963.

Tiến sĩ Wernher Magnus Maximilian Freiherr von Braun là một trong những tên tuổi hàng đầu trong công cuộc phát triển công nghệ tên lửa Đức Quốc xã và Mỹ.

03.

Ảnh: EPA

Một bản sao dự phòng vệ tinh nhân tạo Sputnik đầu tiên của Liên Xô (bên phải) và một bản sao nhỏ của vệ tinh nhân tạo thứ hai được trưng bày trong một bảo tàng nhỏ trong trung tâm đào tạo phi hành gia ở Star City, bên ngoài Moskva. Vệ tinh thứ hai được phóng chỉ một tháng sau đó vào ngày 3/11/1957 với chú chó Laika trên tàu.

04.

Ảnh: NASA/EPA

Giám đốc phòng thí nghiệm động cơ phản lực William Pickering (trái), Tiến sĩ James Van Allen (giữa) và Tiến sĩ Wernher von Braun (phải) giữ một mô hình của vệ tinh Explorer 1 đầu tiên của Mỹ, được phóng thành công vào ngày 31/1/1958.

05.

Ảnh: NASA/EPA

Tổng thống Kennedy thể hiện quyết tâm vũ trụ của quốc gia tại Washington, DC, vào ngày 25/5/1961. Ông nói: "Tôi tin rằng chúng ta (Mỹ) nên cam kết đạt cho kỳ được mục tiêu đưa người đổ bộ Mặt Trăng rồi trở về Trái Đất an toàn trước khi thập niên 1960 này khép lại."

06.

Ảnh: EPA

Bóng một vị khách khi ngắm nhìn bức ảnh triển lãm của Yuri Gagarin, nhà du hành vũ trụ đầu tiên của Liên Xô, bên trong khoang chỉ huy của tàu vũ trụ Phương Đông 1 (Vostok 1).

Vào ngày 12/4/1961, Yuri Gagarin thực hiện chuyến bay đầu tiên của nhân loại vào vũ trụ, anh hoàn thành sứ mệnh quay quanh Trái Đất trong 108 phút và hạ cánh an toàn gần làng Smelovka ở quận Ternovsky của vùng Saratov.

07.

Ảnh: EPA

Mô hình vệ tinh nhân tạo đầu tiên trên thế giới, Sputnik 1, được treo trong Bảo tàng Hàng không và Không gian Quốc gia Smithsonian ở Washington, DC, Mỹ.

08.

Ảnh: NASA/EPA

Hình ảnh đầy đủ của phi hành gia Mỹ Alan B. Shepard Jr.