Mỹ công bố tài liệu tối mật về chiến tranh VN

Cơ quan Tư liệu Quốc gia của Mỹ tuyên bố có thể tiếp cận các văn bản tài liệu trên, nay đã được giải mật, vào tháng 6 tới tại Thư viện của Tổng thống Richard Nixon ở Yorba Linda, bang California.

Với tên gọi chính thức: "Quan hệ Mỹ - Việt giai đoạn 1945-1967: Nghiên cứu do Bộ Quốc phòng thực hiện", báo cáo tối mật này trình bày chi tiết những dính líu về chính trị và quân sự của Mỹ ở Việt Nam từ năm 1945 đến năm 1967.

Lính Mỹ thời chiến tranh VN.

Tài liệu được thực hiện tháng 6.1967 dưới thời Bộ trưởng Quốc phòng Robert McNamara, người muốn đưa ra một tổng kết toàn diện về cuộc chiến tranh Việt Nam. Tài liệu này được coi là sẽ tiết lộ ở một mức độ chưa từng có những chi tiết về tham chiến của Mỹ tại Việt Nam.

Những hồ sơ Lầu Năm Góc đầu tiên được đăng tải trên trang nhất của báo New York Times năm 1971, gây xôn xao lớn trong dư luận thời đó và là một trong những lý do quan trọng khiến Tổng thống khi đó là ông Lyndon Johnson quyết định không ra tranh cử một nhiệm kỳ nữa, do sự phản đối gia tăng của dư luận Mỹ.

Trước đó, hồi năm 2010, Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Mỹ cũng đã công bố tập tài liệu hơn 1.000 trang liên quan tới cuộc chiến tranh tại Việt Nam.

Theo tài liệu này, vào lúc đỉnh điểm của cuộc chiến, các thượng nghị sĩ Mỹ từng đề cập tới thái độ ngạo mạn của Nhà Trắng, bày tỏ quan ngại về sự kém hiệu quả của bộ máy hành pháp Mỹ, đồng thời chỉ trích mạnh mẽ tình trạng thông tin sai lệch dưới thời quyền Tổng thống Lyndon Johnson.

Tập tài liệu từng được coi là tuyệt mật này, dựa theo lời khai của nhiều nhân chứng và những ghi chép trong 2 năm 1967-1968. Đây cũng là thời điểm diễn biến cuộc chiến tranh Việt Nam làm thay đổi suy nghĩ của chính giới Mỹ về nhiều vấn đề trong nước cũng như quốc tế.

Quang Minh