Nết ăn nết người

Lý giải cho điều này, những bậc cao niên tại các buôn sóc bảo rằng, theo tiền nhân từ xưa dạy lại thì buổi trưa thường nắng nên bữa ăn phải diễn ra nơi có mái che, còn sớm và chiều là khoảng thời gian dễ chịu nhất, khi ấy trời và đất dễ giao hòa, dọn cơm ngoài sân để “ba bên bốn bề” cùng được tham dự, bữa ăn ngon hơn, ý nghĩa hơn.


Chiếu đặt mâm phải được trải theo chiều đông - tây, ngồi quanh mâm phải theo thứ bậc, phụ nữ trong nhà bao giờ cũng ngồi cạnh nồi niêu để vừa ăn, vừa tiện phục vụ các thành viên khác trong gia đình. Với người Chăm, trước khi ăn không cần cầu nguyện nhưng bữa ăn chỉ được phép bắt đầu khi người lớn tuổi nhất nhà cầm đũa. Trong khi ăn, các thành viên trong nhà không được nói những chuyện buồn, chuyện nhảm hoặc mượn cớ cãi cọ nhau, không để rơi vãi cơm ra đất và nếu là ăn vào buổi chiều thì phải thắp đèn dù trời còn sáng.

Bữa ăn bình thường của bà con thì như vậy nhưng nếu là gia đình có việc lễ lạt thì cách thức có phức tạp hơn đôi chút. Nếu là đám tang thì gia đình phải trải chiếu ăn chiều bắc - nam, nhưng nếu là các đám khác như đám cưới, hoặc lễ cúng thần thánh… thì chiếu trải lại theo chiều đông - tây. Với người đàn ông Chăm, khi dùng cơm nơi đình đám cũng như ở nhà đều cùng tư thế (ngồi xếp bằng), còn người phụ nữ phải ngồi theo thế duỗi chéo chân về một bên...