Cà phê Phước An và bước ngoặt mới tạo dấu ấn trên thị trường

Hành trình đến thị trường thế giới

Hơn 40 năm trước, một nhóm cán bộ của Nông trường Đông Hiếu (Nghệ An) nhận nhiệm vụ vào Đăk Lăk xây dựng Nông trường Cà phê Phước An. Ngày đó, nơi Nông trường Cà phê Phước An sắp hình thành vẫn là một vùng đất hoang vu. Để khắc phục khó khăn, ngoài nhiệm vụ sản xuất, Nông trường Cà phê Phước An kiêm thêm nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu bảo vệ an ninh khu vực.

Khi cổ phần hóa, Công ty CP Thực phẩm dinh dưỡng Nutifood sẽ là đối tác chiến lược của Công ty CP Cà phê Phước An.  Ảnh: D.H

Tháng 4.1977, sau một thời gian chuẩn bị, Nông trường Cà phê Phước An chính thức được thành lập với 240ha cà phê đang bị hoang hóa, thiếu thốn về con người và cả kinh nghiệm. Những năm đầu, việc sản xuất cà phê của nông trường gặp muôn vàn khó khăn.

Do không có hệ thống thủy lợi, những công nhân của nông trường phải gánh từng gánh nước để tưới cho cà phê. Vất vả vô cùng, nhưng toàn bộ diện tích cà phê của nông trường thu về chỉ được 30 tấn quả khô. Nhiều công nhân của nông trường thời điểm đó đã không chịu nổi khó khăn và tìm công việc khác.

Năm 1989, sau nhiều biến động, Nông trường Cà phê Phước An cùng cả nước xóa bỏ cơ chế bao cấp, chuyển đổi hoạt động theo nền kinh tế thị trường. Việc thay đổi này đã đem lại nhiều lúng túng, song khó khăn đó qua nhanh, nông trường bắt đầu có những bước tiến quan trọng. Bên cạnh việc đầu tư mạnh mẽ vào cơ sở hạ tầng, nông trường chú trọng nâng cao năng lực, tinh thần trách nhiệm của công nhân bằng cách giao khoán vườn cà phê, đẩy mạnh việc áp dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất.

Từ đó, năng suất cà phê của nông trường từng bước được cải thiện. Nếu năm 1993, mỗi ha cà phê của nông trường chỉ cho 1,5 tấn, 3 năm sau đã tăng lên gấp đôi. Đặc biệt, có hơn 200ha liên tục trong nhiều năm đạt năng suất bình quân trên 4 tấn/ha, cá biệt có những lô cà phê đạt 6-7 tấn/ha.

Từ năm 1993, sau 16 năm hình thành, Nông trường Cà phê Phước An đã chính thức “đặt chân” lên thị trường thế giới. Niên vụ đầu tiên 1993-1994, nông trường đạt kim ngạch xuất khẩu 6.425.610 USD, niên vụ 1995-1996 (tính đến tháng 5.1996) đã đạt 11.028.000 USD, chiếm 62% kế hoạch. Từ yêu cầu xuất khẩu trực tiếp, nông trường đã đặt văn phòng đại diện tại TP.HCM, đảm trách giao dịch thương mại với khách hàng đến từ châu Á, châu Âu, Mỹ...

Tháng 6.1996, Nông trường Cà phê Phước An được chuyển đổi thành Công ty Cà phê Phước An. Bước chuyển mới này tiếp tục đưa đời sống của những công nhân dưới “mái nhà chung” của Công ty Cà phê Phước An lên tầm cao mới.

Cũng từ bước chuyển này, công ty đã từng bước khẳng định vị thế trên thị trường. Hiện sản phẩm cà phê của Công ty Cà phê Phước An đã đáp ứng được nhu cầu trong và ngoài nước như Anh, Pháp, Mỹ, Đức, Thụy Sĩ, Tây Ban Nha, Phần Lan, Hà Lan, Bỉ, Singapore…, chinh phục thị trường khó tính như Nhật Bản, luôn mang đến cho đối tác, bạn hàng sự tin cậy và hài lòng, xứng tầm thương hiệu cà phê nhân chất lượng cao, tạo được thương hiệu uy tín trên thị trường xuất khẩu cà phê và nông sản.

Bước ngoặt mới

Chế biến cà phê nhân chất lượng cao tại Công ty Cà phê Phước An. Ảnh: T.L

Năm 2009, UBND tỉnh Đăk Lăk đã chọn Công ty Cà phê Phước An thực hiện thí điểm việc cổ phần hóa (CPH). Trải qua một thời gian khá dài để chuẩn bị, đến nay công ty đã chính thức rẽ sang một hướng mới. Ông Hồ Sỹ Trung - Tổng Giám đốc Công ty Cà phê Phước An cho biết, tại thời điểm 1.1.2016, tổng giá trị tài sản của đơn vị là 348.049.418.164 đồng, tổng vốn nhà nước là 136.279.895.527 đồng, vốn điều lệ khi chuyển đổi sang công ty CP là 136.279.900.000 đồng.

Quá trình bán đấu giá CP đến thời điểm hiện tại kết quả cụ thể như sau: CP nhà nước nắm giữ 4.769.796 CP, tổng trị giá 47.697.960.000 đồng (chiếm 35%); CP bán cho nhà đầu tư chiến lược Nutifood  3.406.997 CP, tổng giá trị 34.069.970.000 đồng (chiếm 25%); CP bán ưu đãi cho tổ chức công đoàn 10.000 CP tổng giá trị 60.000.000 đồng (chiếm 0,073%); CP bán ưu đãi cho cán bộ công nhân viên 95.874CP, tổng giá trị 575.244.000 đồng (chiếm 0,704%);

CP bán ưu đãi cho người lao động có hợp đồng nhận khoán ổn định lâu dài 202.816 CP, tổng giá trị 1.216.896.000 đồng (chiếm 1,488%); CP bán cho cổ đông là cán bộ công nhân viên cam kết làm việc lâu dài 31.696 CP, tổng giá trị 316.960.000 đồng (chiếm 0,233%); CP bán cho nhà đầu tư khác 5.110.811 CP, trị giá 51.273.989.600 (chiếm 37,502%). Như vậy tổng số CP bán được là 8.858.194 CP với tổng giá trị 87.513.059.600 đồng.

Theo ông Hồ Sỹ Trung, chủ trương sắp xếp đổi mới doanh nghiệp của Chính phủ là đúng đắn, cán bộ công nhân công ty ủng hộ công tác đổi mới. Nhưng còn một bộ phận hộ nhận khoán vườn cây cà phê không quan tâm đến CPH doanh nghiệp (không mua cổ phần ưu đãi). Một số khó khăn cũng “đeo bám” trong lộ trình CPH của công ty.

Khi chuyển sang mô hình mới, Công ty CP Cà phê Phước An sẽ có trách nhiệm kế thừa mọi quyền lợi, nghĩa vụ pháp lý của Công ty TNHH MTV Cà phê Phước An. Đặc biệt, tiếp tục quản lý thực hiện hợp đồng giao nhận khoán và giải quyết những tồn tại (nếu có). Khi chuyển đổi, 100% diện tích đất công ty cổ phần tiếp tục thuê phục vụ nhiệm vụ sản xuất kinh doanh ổn định lâu dài. Mô hình công ty cổ phần sẽ có nhiều thay đổi trong công tác quản lý.

Cổ đông và đối tác sẽ tổ chức quản trị doanh nghiệp theo Luật Doanh nghiệp trên cơ sở: Tôn trọng và kế thừa mọi quyền lợi của các đối tác, người lao động và người nhận khoán; bàn bạc, thỏa thuận giải quyết các tồn tại theo đúng quy định của pháp luật và phù hợp tình hình thực tế; tái cơ cấu vốn để phát triển sản xuất kinh doanh, nâng quy mô cà phê Phước An trong lĩnh vực xuất khẩu, chế biến cà phê nhân, bột, hòa tan. Trong quản lý nông nghiệp sẽ có những giải pháp đảm bảo thực hiện đúng hợp đồng giao nhận khoán, giải quyết dứt điểm những tồn tại (nếu có) giữa công ty và người nhận khoán trên cơ sở đảm bảo quyền lợi hai bên theo đúng quy định của pháp luật.

Đối tác chiến lược hợp tác đầu tư với Công ty CP Cà phê Phước An là Công ty CP Thực phẩm dinh dưỡng Nutifood, một trong những công ty đã ký thỏa thuận hợp tác phát triển nông nghiệp với UBND tỉnh Đăk Lăk với vốn đầu tư 1.000 tỷ đồng. Đây là cơ hội cho cà phê Phước An mở rộng quy mô phát triển ngành hàng cà phê trong chế chiến, xuất khẩu để gia tăng giá trị sản phẩm cà phê chất lượng cao.