Khơi dậy nguồn lực từ nhân dân

 Đó là thành quả từ sự quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành, chú trọng khâu tuyên truyền cùng với những cơ chế, chính sách hỗ trợ, nhất là cơ chế hỗ trợ xi măng, đã tiếp thêm động lực để thúc đẩy phong trào.

Nhằm giúp bạn đọc có thêm thông tin về những quyết tâm chính trị và giải pháp sáng tạo mà tỉnh Hưng Yên đã triển khai trong Chương trình XDNTM, Trang Trại Việt đã có cuộc phỏng vấn ông Nguyễn Văn Phóng (ảnh nhỏ) - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên về những vấn đề này.

Sau 5 năm thực hiện Chương trình XDNTM, xin ông chia sẻ một vài đánh giá về chuyển biến cơ bản của nông nghiệp, nông thôn tỉnh Hưng Yên?

- XDNTM là một chủ trương lớn có tính chất chiến lược trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Nhà nước ta nói chung và tỉnh Hưng Yên nói riêng nhằm quản lý, sử dụng có hiệu quả các nguồn lực, giải quyết việc làm, tăng thu nhập và nâng cao chất lượng đời sống của người dân nông thôn. Bởi vậy, tỉnh Hưng Yên ngay từ đầu đã thành lập, kiện toàn bộ máy chỉ đạo thực hiện Chương trình, ban hành các cơ chế chính sách và văn bản hướng dẫn thực hiện.

Sau 5 năm triển khai XDNTM, trên địa bàn tỉnh Hưng Yên, bộ mặt nông thôn có nhiều thay đổi: Kinh tế - xã hội phát triển toàn diện; đời sống vật chất, tinh thần của người dân ngày càng được cải thiện; cơ cấu lao động có bước chuyển dịch mạnh mẽ; hệ thống kết cấu hạ tầng trên địa bàn được đầu tư xây dựng từng bước hoàn thiện; nhiều tuyến đường liên thôn, xã, đường làng ngõ xóm trước đây bằng gạch, đất, cấp phối, giờ đã thay bằng bê tông khang trang, rộng rãi, thuận lợi cho cả phương tiện ô tô lưu thông hai chiều; hệ thống nhà văn hóa xã, thôn đều được xây dựng kiên cố, khang trang…; các công trình được đầu tư xây dựng đã và đang phát huy hiệu quả… Bình quân toàn tỉnh đạt 14,7 tiêu chí/xã, tăng 8,1 tiêu chí/xã so với năm 2011. Đến tháng 4 năm 2016, tỉnh Hưng Yên đã có 35 xã được công nhận đạt chuẩn NTM.

Đặc sản nhãn lồng Hưng Yên. Ảnh: T.L

Bên cạnh nguồn vốn đầu tư từ ngân sách Trung ương và của tỉnh, Hưng Yên đã có giải pháp gì nhằm huy động nguồn lực và phát huy vai trò của nông dân trong chương trình xây dựng nông thôn mới?

- Qua 5 năm XDNTM, Hưng Yên huy động được tổng nguồn vốn khoảng 27.967,6 tỷ đồng; trong đó nguồn lực từ nhân dân là 19.758,5 tỷ đồng (chiếm 70,6%). Nhân dân đóng góp tiền mặt khoảng 320 tỷ đồng, hiến đất (đất thổ cư và đất nông nghiệp) và ngày công lao động trị giá khoảng 3.350 tỷ đồng; nhân dân tự đầu tư xây dựng công trình nhà ở, chỉnh trang khuôn viên, công trình phụ trợ khoảng 14.281,7 tỷ đồng.

Thời điểm bắt đầu triển khai Chương trình xây dựng nông thôn mới, nhiều người, trong đó có cả cán bộ, đảng viên có tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào ngân sách nhà nước để xây dựng hạ tầng. Nắm bắt được thực tế này, Ban thường vụ tỉnh ủy đã chỉ đạo đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tập huấn, phổ biến thông qua các hội nghị, tọa đàm, hội thi, các cuộc sinh hoạt chi bộ, thôn, dân cư và các ngành đoàn thể về mục đích, nội dung, tư tưởng chỉ đạo, cơ chế, chính sách của Đảng và Nhà nước cũng như của tỉnh về Chương trình MTQG XDNTM. Nhiều hình thức tuyên truyền phong phú, đa dạng, trong đó chú trọng nêu gương người tốt, việc tốt, mô hình và cách làm hay, sáng tạo trong XDNTM. Từ đó đã làm chuyển biến rõ nét về nhận thức, tư duy của cán bộ, đảng viên và người dân về xây dựng nông thôn mới.

Ban chỉ đạo XDNTM tỉnh thường xuyên chỉ đạo, đôn đốc và đi xuống cơ sở. Từ trực tiếp kiểm tra việc thực hiện các tiêu chí ở các thôn đến tham gia các cuộc họp với Ban Chỉ đạo các địa phương, qua đó đã kịp thời uốn nắn, giúp cơ sở tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Nhờ đó, đem lại nhiều hiệu quả thiết thực, kịp thời động viên, đồng hành, tạo không khí thi đua trong phong trào “Toàn dân chung sức XDNTM”.

Để tiếp thêm động lực, UBND tỉnh đã ra Quyết định số 04/QĐ-UBND, năm 2013, về việc quy định cơ chế hỗ trợ xi măng thực hiện Chương trình XDNTM. Qua đó, các huyện, thành phố được ủy quyền chủ động điều chuyển kinh phí và phê duyệt danh mục các tuyến đường được hỗ trợ xi măng, giúp cho việc thực hiện cơ chế hỗ trợ xi măng được chủ động. Ngoài kinh phí tỉnh hỗ trợ, một số huyện, thành phố đã hỗ trợ thêm cát, đá, tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện, tạo thành phong trào làm đường giao thông nông thôn rộng khắp các địa phương trong tỉnh.

Thành công trong huy động nguồn lực xây dựng đường giao thông đã góp phần quan trọng giúp Hưng Yên thực hiện các chương trình, dự án phát triển nông nghiệp được thuận lợi. Từ việc phát động phong trào chung sức XDNTM, đã có nhiều tấm gương điển hình, gương mẫu trong hiến đất, góp công, góp của để XDNTM.

Cở sở hạ tầng nông thôn của Hưng Yên được đầu tư xây dựng khang trang.Ảnh: Trọng đạt

Xin ông cho biết, trong giai đoạn hiện nay, những lĩnh vực nào được tỉnh ưu tiên nhằm thực hiện có hiệu quả nhất Chương trình XDNTM?

- Tỉnh Hưng Yên xác định phát triển nông nghiệp, nông thôn và XDNTM là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên. Để thực hiện có hiệu quả nhất Chương trình, Hưng Yên xác định:

Phát triển sản xuất, tăng thu nhập được coi là gốc của xây dựng nông thôn mới.

Phát triển lực lượng sản xuất, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn.

Xây dựng quan hệ sản xuất phù hợp.

Phát triển kết cấu hạ tầng và đô thị hoá nông thôn. Đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng giao thông nông thôn phải đi trước một bước trong xây dựng nông thôn mới, hiện đại hóa nông thôn.

Xây dựng đời sống văn hoá - xã hội và phát triển nguồn nhân lực.

Chủ tịch UBND tỉnh Hưng Yên tặng bằng khen cho tập thể, cá nhân có thành tích tốt
trong XDNTM. Ảnh: T.L

Những khó khăn nào cần tháo gỡ để Hưng Yên tiếp tục thực hiện thành công chương trình, thưa ông?

- Bên cạnh những thành công, cũng cần nhìn nhận rằng, công tác chỉ đạo thực hiện chương trình có lúc, có nơi chưa được quan tâm đúng mức; nhận thức của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân còn chưa thật đầy đủ; sự lãnh đạo, chỉ đạo ở một số xã còn chưa sâu sát, thiếu quyết liệt; nguồn lực đầu tư còn hạn chế; vì vậy hết năm 2013 chưa có xã nào đạt NTM theo kế hoạch.

Một số sở, ngành chưa thật sự chủ động tham mưu, đề xuất các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ thực hiện của Chương trình; sự phối hợp giữa một số sở, ngành với các địa phương chưa chặt chẽ; việc lồng ghép các Chương trình, đề án, dự án trên địa bàn còn hạn chế.

Chất lượng quy hoạch và đề án XDNTM của một số xã còn thấp; kết quả thực hiện tiêu chí nông thôn mới không đồng đều giữa các địa phương, chất lượng đạt chuẩn ở một số địa phương còn thiếu tính bền vững.

Công tác đánh giá thực trạng nông thôn theo tiêu chí NTM tại một số địa phương, cơ sở còn chưa sát với thực tế, thiếu sự quan tâm đúng mức; kết quả xử lý đất dôi dư, đất xen kẹp còn thấp; công tác dồn thửa, đổi ruộng và chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi thực hiện còn chậm.

Chuyển biến trên các lĩnh vực y tế - văn hóa - giáo dục, đào tạo nghề nông thôn chưa theo kịp với sự phát triển kinh tế xã hội và xây dựng NTM. Môi trường nông thôn đang là vấn đề nan giải, còn nhiều bức xúc ở các địa phương.

Công tác thực hiện thông tin, báo cáo của một số cơ quan, đơn vị không đầy đủ, chưa kịp thời; chất lượng báo cáo của một số đơn vị chưa đạt yêu cầu, số liệu không đầy đủ hoặc thiếu chính xác, dẫn đến công tác tổng hợp báo cáo và tham mưu chỉ đạo gặp nhiều khó khăn. Đội ngũ cán bộ làm công tác XDNTM ở nhiều địa phương chưa đáp ứng được yêu cầu.

Trong giai đoạn tới, tỉnh Hưng Yên có những định hướng và mục tiêu quan trọng nào trong XDNTM?

- Nhiệm vụ trọng tâm của Hưng yên trong XDNTM là: Tiếp tục quán triệt, tuyên truyền sâu, rộng, tạo phong trào thi đua sôi nổi, XDNTM mạnh mẽ, rộng khắp, thực hiện đạt kết quả cao, bền vững trên địa bàn tỉnh. Triển khai thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp nhằm phát triển nông nghiệp một cách toàn diện theo hướng hiện đại, công nghệ cao và bền vững. Phát triển mạnh công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, dịch vụ, thương mại trên địa bàn nông thôn, gắn với chuyển dịch cơ cấu lao động, đa dạng nguồn thu nhập cho cư dân nông thôn. Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đồng bộ, gắn với việc chỉnh trang, xây dựng và đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các tiêu chí.

Tiếp tục nâng cao chất lượng văn hóa, giáo dục, y tế cơ sở; thực hiện có hiệu quả chủ trương về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, giữ vững chất lượng giáo dục toàn diện; Cải thiện, nâng cao chất lượng môi trường nông thôn, tăng cường công tác bảo vệ môi trường trong việc phát triển tiểu thủ công nghiệp, làng nghề, chế biến nông sản; Giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tăng cường công tác đảm bảo an ninh nông thôn…

Để hoàn thành lộ trình XDNTM, Hưng Yên sẽ nỗ lực đạt một số mục tiêu cụ thể như:

- Đảm bảo giá trị sản xuất nông nghiệp, thủy sản tăng bình quân  từ 2,5% đến 3% giai đoạn 2016 - 2020; giá trị thu được bình quân trên 1ha đất canh tác đạt 210 triệu/ha; tỷ trọng chăn nuôi, thủy sản chiếm 58% trong tổng giá trị sản xuất nông nghiệp.

- Nâng mức độ đạt chuẩn tiêu chí bình quân lên 16,6 - 17,0 tiêu chí/xã; có 100% số xã đạt chuẩn các tiêu chí: Quy hoạch, Hình thức tổ chức sản xuất, Tỷ lệ lao động có việc làm thường xuyên, Bưu điện, Điện, Giáo dục, Y tế, Hệ thống tổ chức chính trị xã hội.

- Chuyển dịch cơ cấu lao động giữa các ngành nông nghiệp, dịch vụ và thương mại, công nghiệp và xây dựng, đạt tỷ lệ 1:1:1; tăng tỷ lệ lao động qua đào tạo lên 65%; giảm tỷ lệ hộ nghèo (theo chuẩn mới) còn dưới 2%.

- Kiên cố hóa 80% tuyến kênh mương trục chính nội đồng; 100% km đường giao thông nông thôn được cứng hóa (90% đạt chuẩn); 85% số xã có trung tâm văn hóa - thể thao đạt chuẩn; 80% trường mầm non, 90% trường tiểu học và 85% trường trung học cơ sở đạt chuẩn quốc gia; thực hiện đạt mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, số xã đạt chuẩn quốc gia về y tế đạt 100%; tỷ lệ thôn đạt chuẩn văn hóa đạt 95%, tỷ lệ gia đình văn hóa đạt 90%; Tỷ lệ dân cư nông thôn được sử dụng nước hợp vệ sinh đạt 100%.

Trân trọng cảm ơn ông!