Lạm dụng cải tạo đất, doanh nghiệp khai thác đất ruộng bán ồ ạt

Bụi “tra tấn” nhà dân

Theo UBND xã Cát Trinh, ngày 3.10.2016, UBND huyện Phù Cát đã có văn bản thống nhất chủ trương cải tạo đồng ruộng, kết hợp dồn điền đổi thửa tại khu Đồng Gai, thôn Phú Nhơn, xã Cát Trinh (Công văn số 799/UBND-NN). Ngày 10.10.2016, UBND xã Cát Trinh đã ký hợp đồng thi công cải tạo đồng ruộng số 01/2016/HĐTCXD tại khu Đồng Gai (thôn Phú Nhơn) với Công ty TNHH Hưng Thiên Long.

Đơn vị thi công cho máy múc khai thác đất ruộng để vận chuyển ra bên ngoài.  Ảnh:  Dũ Tuấn

Theo đó, công ty thực hiện việc thi công cải tạo đồng ruộng với diện tích 44.919,47m2 (khối lượng đất cần đào 40.553,25m3) theo hồ sơ thiết kế và phương án được UBND xã Cát Trinh phê duyệt, trong thời gian 1 năm (từ 15.10.2016-15.10.2017). Cụ thể, hạ thấp độ cao, tạo mặt bằng theo từng cấp, mỗi cấp chênh nhau 10cm, xây dựng tuyến đường giao thông nội đồng và hệ thống mương tưới tiêu… để người dân sản xuất hiệu quả. Trong quá trình cải tạo có phát sinh lượng đất thừa, công ty được phép tận thu lượng đất thừa này để đổi lấy kinh phí cho việc cải tạo đồng ruộng. Ngoài ra, công ty có trách nhiệm đóng góp cho địa phương (thỏa thuận riêng).  

Theo ghi nhận của phóng viên Báo NTNN tại khu Đồng Gai, những ngày cuối tháng 3.2017, các máy múc của đơn vị thi công vẫn đang làm việc hết công suất, rất nhiều xe tải nối đuôi nhau vào “ăn hàng” rồi vận chuyển đất sét ra bên ngoài.

“Thời gian qua, từ 3 giờ sáng xe tải chở đất đã hoạt động, chạy với tốc độ rất nhanh và gây bụi bặm, hư hỏng đường giao thông… khiến người dân chúng tôi bất an. Nhiều lần, chịu không nổi chúng tôi phải đứng ra chặn xe phản ứng, yêu cầu chạy chậm và phải tưới nước đảm bảo”- bà Nguyễn Thị Lan (69 tuổi, thôn Phú Nhơn) bức xúc.

Theo tiết lộ của cánh tài xế đang vận chuyển đất thuê tại khu Đồng Gai, nếu lượng đất sét đạt chất lượng sẽ được đơn vị thi công chỉ định vận chuyển bán cho các lò gạch tại huyện Tây Sơn, còn lại sẽ vận chuyển bán cho nhà vườn và đổ tạo mặt bằng các công trình tại địa phương (?).

“Tôi chỉ là người chở đất thuê nên không biết giá đất được bán bao nhiêu. Nhưng, mỗi ngày tôi chở được 3 chuyến (500.000 đồng/chuyến), theo yêu cầu đất đẹp thì được vận chuyển bỏ cho các lò gạch tại huyện Tây Sơn, đất xấu thì lấp vườn, tạo mặt bằng. Mỗi ngày, tại đây có khoảng 60 chuyến xe chở đất ra bên ngoài. Do nhiều xe chạy gây bụi nên có thời gian người dân chặn không cho đi”- lái xe T cho hay.

Qua điện thoại, ông Đinh Nhật Thiên Long- Giám đốc Công ty TNHH Hưng Thiên Long nói: “Lượng đất ruộng mà chúng tôi di chuyển ra ngoài chỉ san lấp mặt bằng trong huyện Phù Cát, chứ không hề bán cho đơn vị nào cả?!” 

Qua mặt chính quyền

Trong khi đó, ông Nguyễn Ngọc Phước - Chủ tịch UBND xã Cát Trinh, xác nhận: “Trong quá trình cải tạo, lượng đất dư được vận chuyển để nâng nền sân vận động xã, sau này quy hoạch dân cư. Ngoài ra, doanh nghiệp được tận thu và vận chuyển đất thừa, bán cho các hộ dân nâng vườn để đổi lấy chi phí cải tạo”. 

Theo biên bản làm việc vào ngày 9.11.2016, Sở TNMT Bình Định cùng chính quyền địa phương đã thành lập Đoàn kiểm tra tại khu vực Đồng Gai (nơi UBND xã Cát Trinh hợp đồng cho Công ty TNHH Hưng Thiên Long để cải tạo đồng ruộng). Theo UBND xã Cát Trinh, trong quá trình vận chuyển, công ty che chắn không tốt gây bụi bặm và tiếng ồn, ảnh hưởng đến người dân. Tại thời điểm kiểm tra, UBND xã Cát Trinh không yêu cầu đơn vị thi công đăng ký khối lượng đất thừa với cơ quan có thẩm quyền là không đúng với quy định của Luật Khoáng sản. Phương án cải tạo đồng ruộng chưa lập kế hoạch bảo vệ môi trường để UBND huyện xác nhận là không đúng với quy định của Luật Bảo vệ môi trường.

Ngày 10.3.2017, UBND xã Cát Trinh đã ra Văn bản số 22/UBND-ĐCXD đề nghị Công ty TNHH Hưng Thiên Long có trách nhiệm đăng ký khối lượng đất được vận chuyển, thời gian vận chuyển và các công trình san nền từ lượng đất thừa này cho UBND huyện Phù Cát, Sở TNMT để UBND tỉnh Bình Định quyết định. Đồng thời, lập kế hoạch bảo vệ môi trường để UBND huyện xác nhận theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường. Việc vận chuyển đất ra khỏi khu vực cải tạo đồng ruộng chỉ được thực hiện khi đã thực hiện đầy đủ yêu cầu trên.

Trên giấy tờ là vậy, thế nhưng thực tế, theo ghi nhận của phóng viên, ngày 29.3, tại khu vực Đồng Gai (xã Cát Trinh), máy múc của đơn vị thi công vẫn hoạt động liên tục để khai thác đất ruộng. Hàng chục lượt xe tải ngang nhiên vận chuyển, di chuyển đất ra bên ngoài nhưng không hề bị lực lượng chức năng cấm cản, xử lý.

Ngày 31.3, trao đổi với phóng viên NTNN, ông Huỳnh Quang Vinh - Phó Giám đốc Sở TNMT Bình Định xác nhận, dù Đoàn kiểm tra của Sở TNMT đã yêu cầu nhưng đến nay, Sở TNMT vẫn chưa nhận được hồ sơ đăng ký nào từ việc vận chuyển đất tại khu vực Đồng Gai (xã Cát Trinh) của Công ty TNHH Hưng Thiên Long.