Quán không cần người bán, hàng bán vẫn chạy, tiền trả đủ đầy

Xóm Đá Bia có những ngôi nhà sàn vững chãi và cổ kính. Đến xóm có một điều khiến chúng tôi ngạc nhiên là có nhiều quán tự giác mọc lên, bày nám nhiều loại hàng nông sản: Chuối, măng, đu đủ, muối, chanh ớt… Các túi hàng được bầy rất ngăn nắp. Trong mỗi túi hàng có giá bán đính vào đó. Ai mua hàng cứ thỏa mái chọn và bỏ tiền vô giỏ. Hình thức bán hàng vô cùng độc đáo này của bà con người Mường đã tạo được ấn tượng mạnh với người lần đầu chứng kiến.

Người Mường ở xóm Đá Bia đang "ăn lên làm ra" nhờ du lịch cộng đồng. 

Đến thăm nhà ông Bùi Văn Mềnh, trưởng xóm Đá Bia, tôi có thắc mắc về hình thức bán hàng tự giác tuyệt vời này, ông Mình khẳng định: “Từ xa xưa người Mường đã có những quán bán hàng như thế này”.  

Cũng theo ông Mềnh, hình thức bán hàng này được người dân nơi đây rất ủng hộ. Từ năm 2014, ở xóm ai có gì thì mang tới bán và được đặt trong giỏ. Sản phẩm được ghi giá bán. Người bán hàng bỏ hàng đó rồi về nhà. Ai đến mua thì tự giác bỏ tiền vào đó và mang hàng về. Với tính tự giác cao thì chẳng ai lấy của ai.

Quán tự giác được dựng lên ở đầu bản. Đây là niềm tự hào của bà con người Mường ở xóm Đá Bia. Quán tự giác là minh chứng tinh thần tự giác và tính gắn kết cộng đồng. 

Ông Mềnh cho biết thêm: “Với lợi thế nằm trên lòng hồ không khí thoáng mát, bản sắc địa phương thuận lợi phát triển du lịch. Năm 2014, được dự án Afad hỗ trợ 3 hộ gia đình của xóm đã đầu tư cơ sở hạ tầng để làm du lịch cộng đồng. Tuy mới làm được 2 năm nay nhưng lượng khách trong và ngoài nước đã lên tới hàng ngàn người”.

Đến gia đình chị Bùi Thị Mông, chị đang ở nhà làm cơm cho khách. Chị Mông chia sẻ: “Năm 2014, gia đình tôi được dự án hỗ trợ 125 triệu đồng đầu tư làm du lịch. Tôi sửa sang nâng cấp nhà sàn, xây công trình phụ, mua thuyền. Năm ngoái gia đình đón gần 200 khách, năm nay đón hơn 150 khách đến nghỉ ngơi, ăn uống. Ngoài ra còn phục vụ khách đi thuyền vào suối tắm. Thu nhập của gia đình được cải thiện đáng kể”.

Từ khi có quán tự giác phục vụ bản, khách du lịch đến với Đá Bia nhiều hơn bởi quán tự giác từ lâu nay được coi là huyền thoại, nào ngờ ngày càng phát triển ở Đá Bia.