Trường đại học nghìn tỷ bị "ế": 3-4 năm nữa sẽ "lấp đầy" sinh viên?

Vừa qua báo chí có đề cập đến tình trạng trường đại học Thủy lợi cơ sở mới ở Phố Hiến (Tiên Lữ, Hưng Yên) được xây dựng với tổng kinh phí trên 1.100 tỷ đồng, tuy nhiên khi đi vào hoạt động không thu hút được sinh viên, gây lãng phí công trình. Thực hư sự việc này thế nào thưa ông?

GS.TS Trần Viết Ổn- Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Thuỷ lợi. Ảnh: Đình Thắng

- Chủ trương xây dựng cơ sở mới của Trường Đại học Thủy lợi đã được khởi động từ năm 2005 nhằm đáp ứng "Chiến lược phát triển trường Đại học Thủy lợi giai đoạn 2006 - 2020 với quy mô đào tạo đến năm 2020 của trường là 22.420 sinh viên. Tuy nhiên, cơ sở 175 Tây Sơn (Hà Nội) không đạt yêu cầu.

Trước yêu cầu trên, ngày 1.12.2005, Trường Đại học Thủy lợi có văn bản số 1178/ĐHTL-TH gửi UBND tỉnh Hà Tây về việc xin cấp đất cho trường Đại học Thủy lợi. Sau đó, đến năm 2006, UBND tỉnh Hà Tây đã có ra văn bản đồng ý về chủ trương thực hiện "Đề án mở rộng trường Đại học Thủy lợi đặt tại địa bàn huyện Chương Mỹ, tỉnh Hà Tây”.

Tuy nhiên do khó khăn về việc bố trí nguồn vốn đền bù giải phóng mặt bằng tại huyện Chương Mỹ, Hà Nội nên Bộ NN&PTNT đã trình Thủ tướng Chính phủ đề nghị chuyển địa điểm đầu tư dự án Xây dựng cơ sở mở rộng Trường Đại học Thủy lợi về khu Đại học Phố Hiến, tỉnh Hưng Yên và được Chính phủ đồng ý ngày 23.9.2011.

Khu giảng dạy, gồm có 5 toà nhà 4 tầng (với diện tích xây dựng là 9.060 m2, tổng diện tích sàn là 31.980 m2) và 3 toà nhà 5 tầng (với diện tích xây dựng là 8,343 m2, diện tích sàn là 34.561 m2) đáp ứng nhu cầu học tập cho 13.400 sinh viên. Ảnh: Hà Đương

Dự án có tổng kinh phí 1.137,354 tỷ đồng với quy mô dự án đáp ứng giảng đường lớp học và hạ tầng cơ sở cho 13.400 sinh viên và chỗ ở ký túc xá cho khoảng 30% số sinh viên.

Đến tháng 12.2017, Trường Đại học Thủy lợi đã trình Bộ NNPTNT phê duyệt quyết toán các gói thầu của dự án và về cơ bản nguồn vốn đã được quyết toán xong.

Sau khi dự án hoàn thành, Nhà trưởng đã tổ chức đào tạo Học kỳ 2 cho toàn bộ sinh viên Khóa 58 tại Cơ sở Hưng Yên với số lượng gần 3.000 sinh viên (SV).

Trường đang tổ chức đào tạo Giáo dục Quốc phòng - An ninh cho sinh viên K59. Cho SV thực hành, thực tập môn học và làm đồ án tốt nghiệp xuống Cơ sở mở rộng tại Hưng Yên. Di chuyển văn phòng đại diện của một số đơn vị tổ chức sản xuất, nghiên cứu, thực hiện đề tài tại Cơ sở Hưng Yên, một số môn học đã được triển khai giảng dạy tại cơ sở Hưng Yên.

Tuy nhiên việc đưa cơ sở mới vào hoạt động còn gặp nhiều khó khăn và đến nay nhà trường đang nỗ lực giải quyết những khó khăn đó để làm khai thác hiệu quả cơ sở giảng dạy mới tại Phố Hiến (Hưng Yên).

Cận cảnh cơ sở vật chất của Đại học Thủy lợi- cơ sở Phố Hiến. Ảnh: ĐHTL.

Ông có thể cho biết nguyên nhân, vì sao các sinh viên lại không muốn xuống học tập ở một cơ sở hiện đại, khang trang như vậy?

- Trường ĐHTL là trường đầu tiên tổ chức đào tạo tại Khu đại học Phố Hiến nên bị tác động bởi nhiều yếu tố. Thứ nhất, cơ sở hạ tầng của khu Đại học như kết nối giao thông, cơ sở hạ tầng thể dục, thể thao, thư viện… chưa có.

Thứ hai, SV đến đây học tập sẽ rất khác so với ở Hà Nội, xa bạn bè ở các trường đại học khác, chưa có môi trường học tập tập trung.

Thứ ba, hệ thống môi trường xã hội phù trợ như việc làm thêm để tăng thêm thu nhập của SV chưa đáp ứng yêu cầu. Như ở Hà Nội, các em vừa học vừa làm thêm rất thuận tiện, tuy nhiên ở cơ sở mới cơ hội làm thêm của sinh viên rất ít ỏi.

Bên cạn đó, tâm lý trong sinh viên là thích được học tập tại các khu đô thị tập trung như Thủ đô Hà Nội, TP Hồ Chí Minh vẫn còn.

Tác động này đã ảnh hưởng đến Nhà trường trong công tác tuyển sinh. Vì đầu năm 2017 Trường chuyển sinh viên K58 xuống Cơ sở Hưng Yên học, thì trong năm 2017 lần đầu tiên Nhà trường gặp rất nhiều khó khăn trong công tác tuyển sinh, chỉ tuyển được khoảng70% chỉ tiêu.

Trước khi đưa vào khai thác công trình này, nhà trường có lường trước được những khó khăn mà sinh viên gặp phải khi chuyển đến cơ sở mới học tập không thưa ông?

- Chúng tôi lường trước được khó khăn đi lại của các em nhưng tác động thì nằm ngoài suy nghĩ. Chủ yếu do tâm lý của các em. Trên mạng nhiều em chia sẻ thích học ở đấy. Kỳ đầu tiên của các em xuống đấy có kết quả học tập tốt hơn vì các em ít đi chơi, tập trung học. Không gian học tập ở Hưng Yên khá tốt.

Chúng tôi nghĩ các em xuống điều kiện học tập tốt hơn, phòng ốc rộng rãi; khu nội trú không chỗ nào đáp ứng được như dưới kia. 1 phòng có 8 em, trang thiết bị đầy đủ, có nóng lạnh… giống như khu tập thể gia đình. Mùa hè chỉ cần mở cửa thì không cần dùng đến quạt.

Tuy nhiên khi học tập tại cơ sở mới các em bị tác động tâm lý khá lớn, không có không gian vui chơi, học tập, giao lưu bạn bè cũng không, việc làm thêm cũng không có.

Nhiều ý kiến cho rằng nhằm tạo sức hút, tạo không gian tốt để SV yên tâm học tập tại cơ sở mới, ban giám hiệu nhà trường nên tiên phong chuyển xuống đó làm việc. Ông có đồng tình với quan điểm đó không?

- Hai cơ sở ở Tây Sơn (Hà Nội) và Phố Hiến (Hưng Yên) là bộ phận hợp thành trường đại học Thủy lợi. Suy cho cùng, chủ yếu là tâm lý của sinh viên, một số các vấn đề về nội tại khu vực chưa đáp ứng yêu cầu. Nếu giải quyết được vấn đề này, đặc biệt là tâm lý cho các em thì kế hoạch của chúng tôi không có gì là không thực tế cả.

Vậy nhà trường liệu có tính đến kế hoạch di dời toàn bộ cơ sở ở 175 Tây Sơn để xuống cơ sở mới ở Phố Hiến, qua đó vừa không để lãng phí dự án lên đến trên 1.100 tỷ đồng, vừa nhường lại quỹ đất cho TP.Hà Nội, lại giải quyết được ùn tắc giao thông ở khu vực này?

- Chúng tôi chưa bao giờ nghĩ đến chuyện này và không thể có chuyện di dời toàn bộ cơ sở ở 175 Tây Sơn được. Như tôi đã nói, cơ sở ở Phố Hiến và cơ sở ở Hưng Yên là các bộ phận cấu thành không thể tách rời của Đại học Thủy lợi. Ở Phố Hiến, chúng tôi không xây dựng khu hiệu bộ, hội trường lớn, ngược lại ở Tây Sơn lại không có những khu thí nghiệm ngoài trời cực hiện đại như ở Phố Hiến.

Trước khi xây dựng cơ sở mới, nhà trường có tính toán đến tính khả thi, mức độ cần thiết, hiệu quả công trình không, hay cứ có dự án của ADB thì cứ xin mà không cần tính đến tương lai, hiệu quả?

- Nếu nói cứ có dự án thì xin thì không thể qua được cửa ải của rất nhiều bộ ngành như Bộ Tài chính, Xây dựng, Kế hoạch và đầu tư, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Dự án phải thuyết phục, để hình thành dự án phải qua ý kiến của các bộ. Đặc biệt Bộ Xây dựng thẩm định dự án rất kỹ.

Dự án không phải mình muốn đưa lên là được, sau khi dự án hoàn thành có 2 đơn vị kiểm toán nhà nước, thanh tra Bộ Xây dựng thanh tra, kiểm tra dự án từ giai đoạn chuẩn bị đầu tư.

Khuôn viên Trường Đại học Thủy lợi- cơ sở Hưng Yên trống vắng vì không có sinh viên học.

Vậy đứng trước những khó khăn nội tại, Ban giám hiệu nhà trường sẽ có những giải pháp gì nhằm khai thác hiệu quả cơ sở mới ở Phố Hiến?

- Chúng tôi ưu tiên hàng đầu là giải quyết vấn đề tâm lý và tạo nguồn thu nhập cho SV. Nếu tạo tâm lý tốt cho sinh viên thì chúng tôi sẵn sàng làm tất cả những gì có thể. Chúng tôi tin chắc vài ba năm nữa câu chuyện sẽ khác.

Trước đây chúng tôi tiếp cận theo hướng ngay lập tức, tức là ngay sau khi có dự án, chuyển sinh viên xuống đào tạo. Do tính nóng vội nên có tác động ngược trở lại. Nay chúng tôi học tập kinh nghiệm của trường ĐH Nguyễn Tất Thành (TP Hồ Chí Minh), tiếp cận từ từ, làm công tác tư tưởng tốt cho sinh viên, đầu tiên chuyển bộ phận thực hành, thực tập, sau đó chuyển theo môn, từng lớp, từng kỳ, cả khóa…sẽ lấp đầy được sinh viên, đảm bảo chất lượng đào tạo.

Về cơ sở hạ tầng, trường đã đầu tư 3 tỷ đồng để xây dựng sân bóng cỏ nhân tạo, dụng cụ thể dục thể thao, sân bóng rổ, bóng chuyền…và đầu tư hệ thống thư viện, chuyển sách vở, kết nối thư viện, ở dưới đấy có thể truy cập trên này và ngược lại. Thư viện đầu tư với quy mô 1.800m2, đầu tư thêm thiết bị.

Bên cạnh đó nhà trường dự kiến sẽ đầu tư khu thử nghiệm ngoài trời, khu thí nghiệm công nghệ cao, khu thực hành, thực tập, thí nghiệm công trình ngoài trời, những công trình này cơ sở Hà Nội không có điều kiện mặt bằng để làm, chỉ có dưới kia mới có. Đây là điều kiện sống còn để nâng cao chất lượng đào tạo, năng lực khoa học công nghệ của ttrường mà chỉ duy nhất ở Hưng Yên mới có, các trường ở Hà Nội không có. Hiện các khoa đang xây dựng đề án, dự kiến vốn đầu tư khoảng 20-30 tỷ đồng. Đầu tư trung hạn, mỗi năm trường sẽ dành 10- 15 tỷ đồng, cái này nằm trong tầm tay của trường.

Với cách tiếp cận như vậy, 3-4 năm nữa cơ sở Hưng Yên sẽ "lấp đầy" sinh viên. Chúng tôi sẽ giải quyết tâm lý sinh viên, đưa sinh viên xuống đào tạo.

Xin cảm ơn ông!