Niềm vui lớn sau cuộc đại di dân

Đảm bảo an sinh cho hơn 12.500 hộ dân

Dự án di dân TĐC thủy điện Sơn La được triển khai quyết liệt từ năm 2003, có phạm vi ảnh hưởng đến 248 bản của 31 xã thuộc 3 tỉnh: Sơn La, Điện Biên, Lai Châu. Trong đó, tỉnh Sơn La có diện tích đất bị ngập nước lên tới 15.700ha, trong tổng diện tích bị ngập nước 23.333ha của 3 tỉnh cộng lại.

99% số hộ dân tái định cư thủy điện Sơn La đã có nước sinh hoạt hợp vệ sinh. Ảnh: K.T

Sơn La cũng phải di chuyển 58.337 nhân khẩu ở 169 bản của 17 xã thuộc 3 huyện: Quỳnh Nhai, Thuận Châu, Mường La đến TĐC tại 70 khu, 276 điểm thuộc 8 huyện, thành phố trong tỉnh. Số hộ dân phải di dời là 12.584 hộ trong tổng số 20.477 hộ của toàn Dự án trên 3 tỉnh liên quan.

Với sự chung tay góp sức của nhân dân cả nước trong việc thực hiện mục tiêu “Tất cả vì dòng điện ngày mai của Tổ quốc”, đến ngày 15.4.2010, tỉnh Sơn La đã hoàn thành việc di chuyển toàn bộ số dân trong khu vực xây dựng Nhà máy thủy điện Sơn La cũng như vùng lòng hồ, rút ngắn 3 năm so với Nghị quyết của Quốc hội đề ra.

Để đảm bảo an sinh cho 12.584 hộ dân chuyển đến nơi ở mới và hàng chục ngàn hộ dân nơi tiếp nhận TĐC thủy điện Sơn La, tỉnh đã cân đối, điều chỉnh và cấp 439,5ha đất ở; giao hơn 17.973ha đất sản xuất cho các hộ dân TĐC.

Việc thực hiện bồi thường, hỗ trợ đối với người dân trong diện TĐC cũng được thực hiện nghiêm túc, khẩn trương, minh bạch, với hơn 5.661 tỷ đồng đã được chuyển tới tay người dân. Bên cạnh đó, tỉnh cũng đã triển khai 2.173 dự án đầu tư kết cấu hạ tầng vùng TĐC với tổng vốn hơn 8.885 tỷ đồng, giúp người dân đảm bảo các nhu cầu thiết yếu tại nơi ở mới.

Ông Nguyễn Minh Tiến - Trưởng ban Quản lý Dự án tỉnh Sơn La cho biết: Trong cuộc đại di dân này, quyền lợi của người dân rất được coi trọng. Theo đó, bà con được quyền lựa chọn nơi chuyển đến cho phù hợp với nhu cầu, nguyện vọng về các điều kiện phát triển kinh tế - xã hội - văn hóa. Đặc biệt, với sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, các điểm chuyển đến đều được ưu tiên đầu tư đồng bộ kết cấu hạ tầng. Nhà cửa đảm bảo an toàn, vững chãi và đủ rộng, có công trình vệ sinh đạt tiêu chuẩn, đáp ứng nhu cầu sinh hoạt của bà con.  Bên cạnh đó, các địa bàn đón dân cũng được hưởng lợi nhờ cơ sở hạ tầng được đầu tư nâng cấp, xây mới. Những hỗ trợ về cây, con giống, kỹ thuật sản xuất, thiết chế văn hóa; tập huấn khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư; xây dựng mô hình dự án, đào tạo nghề… cũng được thực hiện khẩn trương và có hiệu quả.

Bức tranh nông thôn mới hiện rõ

Khi thực hiện chính sách di dân TĐC thủy điện Sơn La, tỉnh Sơn La đã thực hiện theo phương châm “Gắn TĐC với xây dựng bản mới toàn diện”. “Những tiêu chí bản mới toàn diện của tỉnh Sơn La được xây dựng vào những năm 2000, gồm hạ tầng đi trước một bước, giảm tỷ lệ hộ đói nghèo, tăng số hộ khá, giàu; nói không với ma túy, thất học; xây dựng bản mới văn hóa… Bây giờ đối chiếu với những tiêu chí xây dựng NTM vẫn rất phù hợp” –  bà Tráng Thị Xuân - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La cho biết.

Đến với những bản TĐC thủy điện Sơn La, chúng tôi càng cảm nhận rõ hơn những thành quả của chương trình xây dựng NTM và dự án di dân mang lại. Ông Hoàng Văn No, dân bản Sơn Pha, xã Chiềng Pha (huyện Thuận Châu) tâm sự: “Dự án di dân đã giúp chúng tôi có thêm điều kiện tốt để phát triển kinh tế nhanh hơn, mạnh hơn so với nơi ở cũ. Bây giờ áp vào các tiêu chí xây dựng NTM, thấy rằng những bản TĐC như chúng tôi đã đạt được khá nhiều mục tiêu như: Điện thắp sáng, nước sinh hoạt, công trình vệ sinh, thiết chế văn hóa, thu nhập, việc làm, đường giao thông…”.

Nói về xã Mường Giàng, huyện Quỳnh Nhai – 1 trong 3 xã đạt chuẩn NTM của tỉnh Sơn La năm 2015, ông Lò Văn Thanh, dân bản Phiêng Nèn thật thà bảo: “Xã đón tới gần 2.000 hộ di dân TĐC nên được Nhà nước đầu tư hỗ trợ rất nhiều, cả về cơ sở hạ tầng cũng như hỗ trợ phát triển kinh tế, giáo dục,  y tế, văn hóa... Nhờ thế khi áp vào tiêu chí NTM, chúng tôi đã đạt chuẩn vào cuối năm 2015, vượt xa so với nhiều xã khác trong tỉnh”. Cụ thể, hiện thu nhập bình quân đầu người của xã Mường Giàng đạt gần 20 triệu đồng/năm; xã có hơn 24km đường liên xã và 48km đường trục chính trong các bản, xóm được bê tông hóa; 95% số hộ được dùng nước sinh hoạt hợp vệ sinh, 100% số hộ được sử dụng điện...

Cũng theo ông Thanh, nhờ thực hiện tốt dự án di dân TĐC, bà con đã có thêm điều kiện thuận lợi để xóa nghèo, làm giàu, với nhiều mô hình phát triển kinh tế hộ như: Làm dịch vụ ăn uống, dịch vụ nông nghiệp, sửa chữa máy móc, gò hàn, làm ruộng, làm nương, chăn nuôi thủy sản… “NTM thì trước hết người dân phải ấm no, giàu có. Ở xã tôi, điều này đang được ghi nhận rất rõ” - ông Thanh nói.