Tình trạng dùng vũ khí nóng gây án tăng: Pháp luật có nhiều kẽ hở

Thưa ông, thời gian gần đây trên cả nước liên tục xảy ra các vụ dùng vũ khí “nóng”, vật liệu nổ (mìn, chất nổ) để gây án khiến dư luận hết sức hoang mang. Ông nhìn nhận như thế nào về tình trạng này?

- Với những số liệu thống kê trong thời gian gần đây cho thấy tình hình tội phạm về trật tự xã hội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản ở ta có xu hướng gia tăng và có diễn biến phức tạp, đặc biệt là tội phạm về trộm, cướp tài sản.

Điều đáng lo ngại là các đối tượng hoạt động rất liều lĩnh, coi thường pháp luật, sử dụng những vũ khí nguy hiểm như súng, chất nổ... sẵn sàng chống trả quyết liệt khi bị phát hiện, sẵn sàng thực hiện hành vi phạm tội đến cùng, cố ý gây thương tích, tước đoạt sinh mạng của nạn nhân.

Sở dĩ tội phạm ngày càng manh động và liều lĩnh do một phần tội phạm hiện nay đang có xu hướng trẻ hóa. Người phạm tội có xu hướng trẻ hoá, thường là những thanh, thiếu niên do đua đòi, lười biếng lao động muốn có tiền ăn chơi, sử dụng ma túy... và nhận thức pháp luật còn hạn chế, không được giáo dục dẫn đến việc liều lĩnh, manh động, thực hiện hành vi phạm tội đến cùng.

Một phần khác là các đối tượng cộm cán, có băng nhóm, các đối tượng có nhiều tiền án tiền sự nên chúng bất chấp, coi thường pháp luật, thể hiện sự liều lĩnh, sẵn sàng đoạt mạng khi bị chống trả quyết liệt. Những tội phạm này cực kỳ nguy hiểm.

 Đối tượng Sơn liều lĩnh ôm mìn cố thủ, chống đối lực lượng chức năng tại Nghệ An. (Ảnh: I.T)

Dường như các vụ trộm cắp, cướp tài sản có dùng vũ khí “nóng”, vật liệu nổ có dấu hiệu ngày càng tăng, thưa ông?

- Hiện nay, pháp luật hình sự đã quy định rất rõ về chế tài xử lý đối với các hành vi trộm cắp hay cướp giật tài sản. Hành vi trộm cắp từ 2 triệu đồng trở lên sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Trộm cắp tài sản” và mức hình phạt cao nhất có thể lên đến 20 năm tù.

Hay đối với hành vi cướp tài sản hay cướp giật tài sản thì mức hình phạt cao nhất có thể lên đến chung thân. Ngoài ra, nếu đối tượng còn có hành vi xâm phạm sức khỏe, tính mạng của người khác còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Cố ý gây thương tích” hoặc “Giết người” với mức hình phạt cao nhất có thể lên đến chung thân hoặc tử hình.

Có thể thấy hình phạt mà BLHS năm 2015 mà Việt Nam đang áp dụng là rất nghiêm khắc, cứng rắn chứ không phải là không đủ sức răn đe. Tuy nhiên, các vụ án chưa thuyên giảm nhiều xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, đặc biệt, hiện tượng xã hội tiêu cực, đạo đức xã hội đang biến động cũng tác động vào nhận thức, lối sống của con người dẫn đến tình trạng tội phạm gia tăng.

Bên cạnh đó, công tác nắm tình hình, chủ động phát hiện, phòng ngừa ngăn chặn loại tội phạm này của các cơ quan chức năng còn nhiều hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn.

Hàng loạt các vụ án xảy ra gần đây cho thấy tình trạng tàng trữ, sử dụng vũ khí “nóng” để gây án khá phổ biến. Liệu có phải luật pháp đang tồn tại kẽ hở?

- Hiện nay, về vấn đề quản lý chất nổ, vũ khí, chúng ta có Luật Quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ và Nghị định số 79/2018/NĐ-CP hướng dẫn chi tiết quy định rõ về các cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp liên quan đến quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ quân dụng, công cụ hỗ trợ.

Theo tôi, chúng ta chưa có sự giám sát chặt chẽ, tuần tra, chốt chặn tại các địa bàn, phát hiện và xử lý ngay các trường hợp tàng trữ, vận chuyển trái phép vũ khí thô sơ, công cụ hỗ trợ và vũ khí quân dụng.

Trong khi đó công tác quản lý xã hội, quản lý kinh tế, quản lý vũ khí vật liệu nổ, quản lý những cơ sở kinh doanh có điều kiện và quản lý con người… còn lỏng lẻo và có nhiều kẽ hở để bọn tội phạm lợi dụng hoạt động.

Đặc biệt, nhiều đối tượng lợi dụng tình hình đã vận chuyển vũ khí qua đường biên giới với địa hình hiểm trở gây khó khăn cho cơ quan chức năng.

Xin cảm ơn ông!