Chưa hết lo cho di sản

Khiển trách hàng loạt

Theo đúng chỉ đạo của UBND TP.Hà Nội, ngày 15.9, UBND huyện Chương Mỹ đã có báo cáo chính thức về việc kiểm điểm, xử lý kỷ luật trách nhiệm tập thể, cá nhân liên quan đến vi phạm tại di tích chùa Trăm Gian. Theo đó, UBND huyện Chương Mỹ phải nghiêm túc kiểm điểm sâu sắc.

Gác Khánh chùa Trăm Gian trước khi bị phá bỏ.

Phó Chủ tịch UBND huyện phụ trách lĩnh vực văn hóa - xã hội Vũ Văn Đông chịu sự phê bình nghiêm khắc của tập thể lãnh đạo UBND huyện. Nội dung kiểm điểm sẽ được thông báo tới các xã, thị trấn để rút kinh nghiệm.

Trưởng và Phó phòng Văn hóa-Thông tin là Hoàng Minh Hiến và Trịnh Văn Ban nhận mức kỷ luật khiển trách. 3 cán bộ UBND xã Tiên Phương gồm ông Vũ Văn Doãn - Chủ tịch UBND xã; Tống Bá Lương - Phó Chủ tịch UBND xã; Nguyễn Xuân Chít - cán bộ văn hóa xã bị cảnh cáo. Tập thể UBND xã Tiên Phương bị khiển trách.

Theo chỉ đạo của huyện, UBND xã Tiên Phương chỉ đạo thực hiện quy trình kỷ luật đối với Trưởng ban Quản lý di tích lịch sử văn hóa quốc gia chùa Trăm Gian theo thẩm quyền; không bố trí ông Tống Bá Lương làm nhiệm vụ Trưởng ban Quản lý di tích vì chưa hoàn thành nhiệm vụ theo chức năng được phân công.

Đối với ni sư Thích Đàm Khoa (trụ trì chùa), ngoài việc viết bản tường trình , UBND huyện sẽ báo cáo các cơ quan chức năng của thành phố làm rõ sai phạm và xử lý theo quy định của pháp luật.

Như vậy, đúng theo phân cấp quản lý từ trung ương xuống địa phương, 2 nhân vật bị “xử lý” nặng nhất chính là những người trực tiếp, sát sao hàng ngày với di tích: Trưởng ban Quản lý di tích và ni sư trụ trì chùa. Một người bị cách chức và một người có lẽ tới đây sẽ bị xử lý vì vi phạm Luật Di sản. Theo thông tin của NTNN, Thanh tra Bộ VHTTDL đã chuẩn bị một quyết định xử phạt hành chính với việc xâm hại tại chùa theo đúng mức độ vi phạm.

May vẫn còn chùa chính...

Sau cơn lốc thông tin “phá chùa Trăm Gian” ào ạt trên các báo, người ta đã bình tĩnh hơn để kiểm tra và nhận ra chùa chính vẫn còn, cái bị xâm hại chỉ là gác Khánh và nhà Tổ. Thế nhưng cứ cái kiểu quản lý lỏng lẻo và thiếu trách nhiệm như trong vụ việc này, có thể nói nếu chùa chính bị xâm hại cũng chẳng cơ quan chính quyền nào hay biết, vì 2 hạng mục bị hạ giải từ trước đó hơn 2 tháng cũng chẳng thấy ai lên tiếng nếu không nhờ báo chí. Sự vô cảm với di sản văn hóa của cha ông có lẽ đã thành bệnh mãn tính. Đình chùa ở khắp nơi bị xâm hại, bị xóa trắng, cũng chưa ai bị xử lý hình sự, đó là một điều bức xúc khó lý giải.

Sai một ly đi một dặm, giá như Sở VHTTDL Hà Nội sốt sắng hơn trong việc phối hợp với địa phương để tìm nguồn kinh phí trùng tu gác Khánh, nhà Tổ của chùa thì chẳng đến nỗi sư trụ trì phải đứng ra vay tiền và huy động tiền công đức để trùng tu theo kiểu “phá đi làm mới” như thế.

Hơn 5 tỷ đồng ấy nếu được sự cố vấn của các cơ quan chuyên môn, sẽ giúp ích được cho chùa biết bao nhiêu, vì kỹ thuật trùng tu hiện đại có thể giúp cho di tích giữ được vẻ ngoài cổ kính mà vẫn cứng cáp bên trong. Giờ thì có thể ngân sách lại mất thêm chừng ấy tiền, để sửa chữa những sai lầm mà nếu như có thể quay ngược thời gian để “lên dây cót” lại cái tinh thần trách nhiệm của cả bộ máy quản lý di sản, nó sẽ không thể xảy ra.

Lê Tâm