Hưng Yên: Đúc tượng tổ để giữ nghề

Ngày 8.12.2013, tại chùa thôn Đông Mai, xã Chỉ Đạo, Văn Lâm, Hưng Yên, dân làng gần xa nô nức kéo về chứng kiến lễ Khởi công đúc tượng Tổ làng nghề và tham gia chương trình lễ hội bên lề. Với nhân dân và chính quyền Đông Mai, đây là một hoạt động văn hóa ý nghĩa tỏ lòng biết ơn của đời đời con cháu và cũng nhằm hướng tới sự phát triển toàn diện gắn liền văn hóa với đổi mới nông thôn.

Đối với những bậc lão nhân trong làng, chứng kiến sự thay đổi của làng quê ngày một đi lên, các cụ càng ghi nhớ công ơn của những người đi trước và không quên truyền tai cho con cháu nghe câu chuyện niềm tự hào về vị Sư Tổ làng nghề luyện kim đúc đồng đa tài – đa nghệ đầy nhân đức.

Ngài là Thiền sư Nguyễn Minh Không (1066 – 1141). Cuộc đời của ngài không chỉ được lưu truyền lại trong Ngọc phả tại làng Đàm Xá (Xã Điềm Xã), huyện Gia Viễn, tỉnh Ninh Bình - quê hương của Ngài mà còn được chính sử thời Lý ghi chép đầy đủ không ngớt lời ca tụng.

Vốn là người trí tuệ minh mẫn, chuyến du hành sang Tây trúc học đạo đã khiến ngài học hỏi tinh thông các nghiệp, đặc biệt là nghề luyện kinh đúc đồng. Về nước, trong một chuyến du viễn, đến vùng đất Cổ Mai trang, thấy đất nơi đây thuận cho việc làm khuôn phát triển nghề luyện đồng, ngài đã truyền cho người dân nơi đây những bí quyết hành nghề sẵn dựa vào đất vùng.


Bao đời con cháu đã sống no ấm vì có nghề đúc đồng, các sản phẩm từ nghề luyện kim đồng cũng từ đó mà ngày một tinh xảo. Cho đến nay người dân nơi đây đã phát triển và giữ nghề đúc đồng như tôn trọng công đức của chính tổ tiên mình. Chính vì thế, khi nhắc đến nghệ thuật luyện kim đúc đồng là ta biết ngay đến khu vực thuộc xã Đại Đồng, huyện Văn Lâm nức tiếng với các sản phẩm đồng đúc bậc nhất xứ Bắc nước ta.

Người dân vùng đất Cổ Mai xa xưa (nay là Thôn Đông Mai, xã Chỉ Đạo, Huyện Văn Lâm, Hưng Yên) cũng đã từng được Thiền sư Nguyễn Minh Không truyền dạy nghề luyện kim đúc đồng và một thời phát triển thịnh vượng. Dân Cổ Mai đời đời cha truyền con nối giữ nghề tổ đã gần 9 thế kỉ, phát huy tinh hoa của nghề để xây dựng cuộc sống ấm no.

Tuy rằng ngày nay, nghề luyện đồng không còn phổ biến nơi đây nhưng người dân trong làng cũng đã từ đó mở rộng, phát triển với một nghề luyện kim mới - luyện chì. Bởi vậy, người dân nơi đây vô cùng biết ơn và suy tôn ngài là ông tổ của làng nghề.

Thể theo nguyện vọng của nhân dân, sau một thời gian tích cực chuẩn bị các điều kiện phục vụ, với sự vào cuộc tích cực của các cấp, các ngành, sự ủng hộ của các tầng lớp nhân dân, công trình đúc tượng đồng Vị Sư Tổ Làng nghề luyện kim đúc đồng Nguyễn Minh Không đã được khởi công vào sáng ngày 8.12.2013 tại chính chùa thôn Đông Mai, xã Chỉ Đạo, huyện Văn Lâm, Hưng Yên.


Tượng được đúc theo dáng ngồi thiền cao 1m57; tổng trọng lượng sau khi đúc bằng đồng đỏ khoảng 6 tạ. Tổng nguồn vốn hoàn toàn do nhân dân và Làng nghề thôn Đông Mai công đức khoảng 400 triệu đồng. Mọi công đoạn từ nấu đồng đỏ, đổ khuôn đều được thực hiện trước sự chứng kiến của hàng trăm người dân trong vùng. Tượng Tổ làng nghề Nguyễn Minh Không sau khi hoàn thiện sẽ được đặt thờ tại nhà Tổ thuộc chùa Đông Mai.

Bên cạnh sự kiện trên, dân làng Đông Mai còn tổ chức các hoạt động văn hóa khác trong ngày: múa lân, trình diễn tiếng trống khai hội.. thu hút sự quan tâm của nhân dân gần xa.


Tượng đồng Sư Tổ làng nghề Luyện kim đúc đồng hoàn thành góp phần tô đẹp thêm không gian linh thiêng nơi chùa làng và giữ gìn các giá trị văn hoá trường tồn theo thời gian. Đây cũng là dấu ấn, thể hiện tình yêu quê hương, lòng ngưỡng mộ đối với vị sư Tổ Làng nghề Nguyễn Minh Không của nhân dân Thôn Đông Mai nói riêng và là niềm tự hào của mọi người dân đất Việt nói chung.