Ngọt thơm lúa rẫy tháng 8

Vùng miền núi Phú Yên có các giống lúa ngắn ngày như: Cúc lùn, ba trăng, cúc rằn… đều cho gạo đỏ thơm ngon, từ khi gieo trồng đến khi thu hoạch khoảng 3 tháng rưỡi. Lúa gieo trồng trên nương rẫy, dưới trấp sình, nông dân không bón phân “tây” cũng chẳng phun thuốc trừ sâu, lúa gạo lại có hương vị đặc trưng núi rừng.

Anh Oi Đánh ở buôn Gia Trụ, xã Phước Tân, huyện Sơn Hòa cho biết cách hong khô lúa đặc biệt: “Bỏ lúa vào chảo, đốt lửa vừa vừa, lấy đũa bếp trộn lúa liên tục, nếu không sẽ bị cháy. Một lần chừng 2 – 3kg lúa, khoảng hơn 30 phút sau lúa khô đổ ra nia… Được hơn 10kg thì đem giã bằng chày tay, làm sạch gạo rồi mới nấu cơm”. Cơm gạo lúa trạo có hương vị của lửa củi, gạo giã nên không trắng lắm, chất cám gạo còn nhiều, có vị thơm, ngọt, béo mặn mà...

Mùa mưa gió, đi lại khó khăn, nên vùng cao khan hiếm thực phẩm, bà con thường ăn cơm với cá khô giã với muối ớt và lá é trắng. Vậy mà ngon lạ ngon lùng, ăn tróc đáy nồi!

Ông K Pắ Y Van ở buôn Ma Lưng, xã Cà Lúi (Sơn Hòa) bảo rằng: “Lúa mùa tháng 8 (vụ hè thu) thơm ngon đậm đà hơn lúa mùa tháng 3 (vụ đông xuân), có lẽ nhờ tiết trời. Khi lúa mùa tháng 8 làm đòng sắp trỗ có gió mưa nhè nhẹ, có tinh túy của núi rừng và của đất trời sắp chuyển sang thu. Chất vị của cơm thơm ngon là phải. Với gạo lúa mùa tháng 8, bà con đồng bào dân tộc thiểu số chúng tôi ủ rượu ché uống rất ngon, rất đượm, nồng nàn…”.

Giữa thu, nếu ai có dịp về các vùng miền núi Phước Tân, Cà Lúi (huyện Sơn Hòa) sẽ được ăn cơm lúa mới mùa tháng 8.