Xuân Bắc: Nông dân thiếu gì vua hài

Cuộc thi tìm kiếm “Vua hài đất Việt” đã được khởi động từ ngày 17.6 tại Hà Nội, anh không chỉ có chân trong Ban giám khảo mà hình như còn là người ủng hộ ý tưởng này ngay từ đầu. Anh không sợ mình sẽ bị các “sao hài” mới cạnh tranh à?

- Nếu nói rằng sợ cạnh tranh thì thực ra mọi người không hiểu nhiều về giới nghệ sĩ hài chúng tôi. Thực sự mỗi dịp cuối năm, cầm kịch Táo quân, tôi với anh Công Lý vẫn cùng nhau thở dài: “Lại “ỏn” rồi” khi thấy hai vai Nam Tào - Bắc Đẩu chưa có người thay mới.

Sân khấu hài đang rất thiếu những gương mặt mới.

Đóng mãi một vai ấy năm này qua năm khác, chúng tôi cũng chán lắm, nói ra rả mấy tiếng đồng hồ, khán giả chắc cũng bảo chúng tôi tham vai, kỳ thực là chưa có người thay nên chúng tôi phải nhận chứ cũng rất muốn thay đổi mình. Tôi thực sự rất mong làng hài có thêm nhiều gương mặt mới, càng đông thì càng vui.

Tổ chức Cuộc thi “Vua hài đất Việt” cho các diễn viên không chuyên, chúng ta hy vọng nhận được những kết quả gì từ các diễn viên không chuyên?

- Tôi rất tin ở các diễn viên không chuyên. Tôi vẫn thường nói rằng ở các công sở, các làng quê, thiếu gì những ông diễn hài còn hay hơn Xuân Bắc gấp bội, nhưng họ chưa có cơ hội được “tỏa sáng”, vậy thì tại sao không có một sân chơi cho họ, rồi qua đó, chúng ta được cười thỏa thích hơn?

Thực ra tiếng cười trên sân khấu hài cũng được góp nhặt từ cuộc sống, tôi cũng như các anh chị em nghệ sĩ khác học được cách gây cười từ chính khán giả, từ những người chúng tôi tiếp xúc hàng ngày như anh xe ôm, bà bán chè chén gốc cây, ông chữa xe... Giờ là cơ hội tốt để cho những “nghệ sĩ hài” đó lên sân khấu, vấn đề là họ có dám hay không thôi.

NSND Hoàng Dũng - một giám khảo của cuộc thi cho biết, ông rất bất ngờ với năng khiếu diễn hài của những người nông dân đến từ Hà Nam trong buổi ghi hình thử của cuộc thi, còn anh có thấy vậy không?

- Tôi thì không bất ngờ lắm, vì tôi biết khả năng nói khoác, nói trạng, nói tức, nói giễu, nói ngang, nói khoe... ở các làng quê nông thôn Bắc Bộ nước mình cực kỳ hay. Rồi trên cả nước ta, có biết bao nhiêu làng hài, họ còn tổ chức thi nói khoác, nói điêu hàng năm cơ mà.

Trong mấy chục triệu bà con nông dân không thiếu gì các ông vua hài mà Xuân Bắc còn phải cắp sách theo học. Về làng Văn Lang ở Tam Nông (Phú Thọ), ra chợ mà xem các chị nông dân đi bán ớt “nói khoe” nhé: “Ớt Văn Lang chúng em cay rõ là cay, ngửi một ít cũng cay lên tận óc, hít một tý là hắt xì hơi suốt 3 ngày, ăn một tẹo cũng cay rụt lưỡi”... Hay thế cơ mà.

Văn hóa trào lộng dân gian Việt Nam thâm thúy, hài hước, song cũng không thể bỏ qua một khía cạnh, đó là cái hài có phần “tục”, làm thế nào để đưa lên sân khấu một cuộc thi mà nó không bị phản cảm?

- Theo tôi là chẳng ngại chuyện đó, vấn đề là ở hoàn cảnh cụ thể, thái độ tiếp nhận của người diễn và người xem. Chúng ta vẫn xuất bản truyện Trạng Quỳnh, thơ Hồ Xuân Hương đấy thôi. Trong hề chèo, rất nhiều những câu đùa nghe khá “tục” nếu tách khỏi hoàn cảnh cụ thể, nhưng nếu đặt nó vào trong trích đoạn ấy thì người xem vẫn cười ngả nghiêng mà không hề thấy gợn chút nào.

Vai trò của anh trong Ban giám khảo cuộc thi này là gì? Sẽ ngồi nghiêm chỉnh như chấm thi... hoa hậu hay sẵn sàng cười toác miệng ra với thí sinh?

- Chấm thi hài khó lắm, mỗi người một gu, ông này cười được, ông kia lại bảo tôi không cười được đấy, làm gì tôi nào. Vai trò của ban giám khảo trong cuộc thi này là nâng đỡ các thí sinh, nếu cần, chúng tôi sẽ giống như một “dàn đế” để giúp thí sinh bộc lộ hết khả năng của họ.

Tôi thấy dở nhất là giám khảo lại lấn át thí sinh, cứ chồm lên “to ve tỏ vẻ”... Nói thật là nếu tôi chưa phải là... Xuân Bắc thì tôi cũng đăng ký ngay cuộc thi này, giải nhất được tới 100 triệu đồng, bằng 3 năm lương của tôi ở Nhà hát Kịch VN đấy.

Xin cảm ơn anh!

Lê Tâm (thực hiện)